اما و اگر بازگشايي مراكز گردشگري

شيوع ويروس كرونا طي سه، چهار ماه گذشته، شبيه كابوسي بي‌پايان براي كسب‌وكارهاي گردشگري به عنوان عرضه‌كنندگان خدمات از يك سو و مردم، به عنوان متقاضيان سفر، از سوي ديگر بوده است. با اين همه در جريان دو تعطيلات چند روزه اخير، مردم قفل قرنطينه خانگي را شكستند و پا به جاده گذاشتند؛ اتفاقي كه گفته مي‌شود به اوج‌گيري دوباره اين ويروس در كشور دامن زده است. جاده‌هاي شمال مانند هميشه و البته بعد از استراحتي چند ماهه، خيل عظيمي از مسافران را به خود ديدند كه بعضا بدون هدف مشخصي راهي سفر بودند؛ گردشگراني كه نه مي‌دانستند قرار است كجا اقامت داشته باشند، نه مي‌دانستند كجا بايد وعده‌هاي غذايي خود را تهيه و مصرف كنند و نه مي‌دانستند چگونه مي‌توانند بدون خطر ابتلا يا انتقال كرونا اوقات فراغت خود را بگذرانند. طبق جديدترين خبرها اما گويا مراكز گردشگري تقريبا به صورت كامل بازگشايي مي‌شوند. سوالي كه شكل مي‌گيرد اينكه آيا فعالان گردشگري و مردم بايد از اين اتفاق خوشحال باشند يا ناراحت؟ به نظر مي‌رسد اگر وضعيت به درستي كنترل نشود، اين خبر خوبي براي مردم و فعالان گردشگري نخواهد بود. در حالي كه چندي پيش معاونت گردشگري وزارت گردشگري كشور پروتكل سفر هوشمند را تدوين و ابلاغ و طي آن تمام نكات لازم براي استفاده از خدمات سفر را از حمل و نقل و اقامت گرفته تا خدمات بين‌راهي و موزه‌ها اعلام كرد، گويا نشانه‌اي از اجرا و به‌ كارگيري اين پروتكل‌ها وجود ندارد. به عبارت ساده‌تر، اگرچه اين دستورالعمل مي‌تواند به سفري بدون خطر كرونا كمك كند اما تا زماني كه همراه با نظارتي دقيق اجرايي نشود، تقريبا بي‌اثر خواهد بود. در اين بين، شواهد نيز نشان مي‌دهد در يكي، دو تعطيلي اخير مسوولان نتوانسته‌اند نظارت موثري بر اجراي اين پروتكل‌ها داشته باشند.  از طرف ديگر، الگوهاي رايج سفر ايراني‌ها كه همچنان نيز در ميان مردم رواج دارد، هم نگراني‌هاي بهداشتي را افزايش مي‌دهد و هم عملا به رونق دوباره كسب‌‌وكارهاي گردشگري كمك چنداني نخواهد كرد. اقامت در چادرهاي مسافرتي يكي از اين الگوهاست. در شرايط كنوني، اقامت در اين چادرها مستلزم استفاده مكرر از سرويس‌هاي بهداشتي عمومي و ديگر امكانات عمومي است كه خطر ابتلا به كرونا را افزايش خواهد داد. اين امر در عين حال، همچنان مراكز اقامتي را از چرخه رونق دور نگه مي‌دارد. همچنين برخي افراد هنوز نمي‌توانند به ضدعفوني بودن مراكز اقامتي اطمينان كنند و از اين‌رو، سفرهاي خود را يا به تعويق خواهند انداخت يا سفرهاي يك روزه و بدون اقامت خواهند داشت. اما در چنين شرايطي چه بايد كرد؟ كليدواژه اصلي براي پاسخ به اين سوال «مديريت سفرهاي داخلي» است. اين مديريت هم بايد از سوي مردم صورت گيرد و هم از طرف مسوولان. هنگام تصميم‌گيري براي سفر، مردم بايد قبل از شروع سفر به چند سوال پاسخ دهند: با چه وسيله نقليه‌اي خود را به مقصد مي‌رسانند؟ در كجا اقامت خواهند كرد؟ چه غذاهايي خواهند خورد؟ از كدام جاذبه‌ها ديدن خواهند كرد؟ و در پاسخ به اين سوالات، در پي اين باشند كه چگونه بايد سايه كرونا را از سر سفر خود كم كنند؟ آنها بايد سعي كنند مقاصد و مراكز اقامتي را انتخاب كنند كه ازدحام كمتري دارند؛ درست برعكس اتفاقي كه در تعطيلات اخير در مقاصد شمالي رخ داد. در طرف ديگر اين معادله نيز مسوولان بايد با نظارتي جدي عرضه‌كنندگان و متقاضيان خدمات سفر را به سمت سفري امن هدايت كنند. تدوين يك دستورالعمل به تنهايي نمي‌تواند مانعي براي سفري بدون كرونا باشد و آنچه ضمانت اجراي آن خواهد بود، يك نظارت صحيح و هدايت مناسب است.بازگشايي اماكن گردشگري تنها در صورتي مي‌تواند خبر خوبي براي كسب‌وكارهاي گردشگري باشد كه در درجه اول مردم اين اطمينان را داشته باشند كه اين تاسيسات بهداشت را رعايت مي‌كنند تا در درجه دوم به آنها اعتماد كنند و از خدمات آنها بهره ببرند. در عين حال، نظارت نهاد نظارتي نيز در اين ميان حايز اهميت خواهد بود.