عبدالله سروراحمدي به روايت فرزندش
به پيمودنِ راهي بيانتها رسالت داشت
سعيد سروراحمدي
استاد سروراحمدي بيشتر بر حفظ اصالت موسيقي مقامي تاكيد داشتند و سپس به فكر اشاعه آن بودند. بحث حفظ يك اصالت بسيار مهمتر از اشاعه آن است، چراكه اگر موسيقي مقامي حفظ نشود، اشاعه آن بيمعني است و ايشان بر حفظ اصالت موسيقي جام پافشاري داشتند و ما نيز اين موضوع را هميشه به عينه ميديديم. استاد سروراحمدي نزد اساتيد بسياري رفتند و كارهاي بزرگي در اين رابطه انجام دادند، اساتيدي كه پدرم از وجودشان بهره بردند، نظر محمد سليماني، يوسف خان تيموري، اسدالله اسدي، حاج غلامعلي ميرزااحمدي، حاج محمديوسف جاميالاحمدي و عبدالكريم دوستكام احمدي بودند.
براساس گفتهها و تعريف خود ايشان، در 35 يا 40 سال پيش اگر گفته ميشد در يك روستا استادي هست كه مقامي را مينوازد به هر سختي و مشقتي براي يادگيري به دنبال مقامهايي ميرفتند كه كمتر شنيده و نواخته شده است. چيزي كه امروزه به دست ما رسيده كاملا مرتب و منظم است و ايشان زحمت زيادي كشيدند تا اين مقامها به اين شكل به دست ما برسد. جمعآوري اين مقامها كار بسيار بزرگي بود. اين درحالي اتفاق افتاد كه ايشان استاد خاصي نداشتند و اولين استاد ايشان، مادرش بود. بخش اعظم كاري كه خانواده ما سعي در انجام آن داشته، حفظ موسيقي بود، از سويي برخي مقامها كمتر نواخته ميشدند و فراموش شده بودند و اصطلاحا زيرخاكي محسوب ميشدند، اين موردي بود كه ما چند سالي پيش گرفتيم و مقامهايي را كه كمتر شنيده شده بود از اساتيد مختلف، روي آنها كار ميكرديم و من ميديدم كه مادربزرگم در برخي مقامها دايرهالمعارف بودند. خيلي مقامهاي زيرخاكي را زماني كه ما تمرين داشتيم، ميخواندند يا حتي گاهي وقتي اجرا ميشد، تعجب ميكردم كه اين مقامها كجا بودند. اينها اندكي به وسيله پدر بنده ويرايش، ثبت و ضبط ميشد و اين دوران طلايي براي بنده و بقيه دوستاني كه همراه ما بودند، محسوب ميشد. مقامهايي كه از اساتيد گذشته داشتند به جد مرور ميشد و خيلي تاكيد بود كه اين مقامها بايد درست اجرا شوند.
من ميديدم كه براي پدر بنده اجراي درست مقامها بسيار مهم بود و ايشان بر حفظ مقامها بسيار تاكيد و البته حساسيت داشتند. استاد سروراحمدي هر كسي را به شاگردي قبول نميكردند و اعتقاد خاصي داشتند كه اين موسيقي قسمت اعظمش خاص است و عدهاي شايد نتوانند اين بار گران را به دوش بكشند و ممكن است جا خالي كنند و به سر منزل مقصود نرسند و در اين بين دستكاري اتفاق بيفتد. براي مثال وقتي كسي رديف ميرزا عبدالله را كار ميكند بايد چند سال بدون جا انداختن يك واو رديفها را كار كند، چه در رديف آوازي چه سازي، روش و نظر پدر بنده نيز اينطور بود و ميگفتند اگر چيزي بخواهد باقي بماند، بايد سختگيري شود و به اهلش سپرده شود كه نظر پدر بنده بوده و نظر من نيز همين هست و ممكن است خيليها اين را قبول نداشته باشند.
در بحث نوآوري نيز كارهاي بسيار از جمله ساخت مقامهايي همچون «سوداي گل»، «وداع»، «فراق»، «بت خانهنشين»، «نگارا»، «تير مژگان»، «سروراني» و... را ميتوان نام برد. در حوزه تكميل مقامهاي قديمي نيز اضافه كردن چند اوج به بعضي مقامها از جمله اوج مقام دل شيدا، مقام سرحدي مرحبا، مقام مطرب خوش نوا و... بود.
استفاده از تكنيكهاي دست چپ مانند پرده لخشانك و پرده دزدك و غمزههاي مختلف و تكنيكهاي دست راست مانند پيچ، دوپيچ، پس پيچ و همچنين سرپنجههاي مختلف؛ نواختن بعضي مقامها با پنجههاي مختلف براي تنوع بيشتر آنها و روايت هفت شاخه ذكرالله، مقام ورد اعظم، كبك دري، مرغ سقا، مرغ زيرك، جل، شور و شيرين و مقامالله با رعايت اصل مقام از جمله كارهاي استاد سروراحمدي بود.
من با پدرم سواي رابطه پدر و فرزندي دوست بوديم و در مورد موسيقي بسيار بحث ميكرديم و روي ويرايش مقامها نيز كار ميكرديم؛ برخي مقامها مقداري تحريف شده بود و به نظر من اشكال برخي تعليمهاي ناآگاهانه تحريف شدن مقامهاست كه ممكن است پردهاي را بالا پايين كنند و بعدا همين موضوع ضربه وارد ميكند. متاسفانه اين تحريفها كار دست موسيقي ميدهد.
ما بايد امانتدار باشيم و در واقع بهتر است بگويم به هر قيمتي كه شده بايد امانتدار باشيم، پدر بنده روي اين قضيه بسيار تاكيد ميكردند. پدرم به شاگردان خود توصيه ميكردند كه «شما به بقيه نگاه نكنيد هر چه قدرت نوازندگي شما زياد شود، باز هم كم است و بايد ببينيد قله كجاست، مغرور نشويد و فراموش نكنيد كه شما رسالتي داريد و بايد رسالت را حفظ كنيد، چون آيندگان قضاوت خواهند كرد.»
درباره آثار ايشان هم در حال حاضر بهطور ميانگين چيزي حدود 15 مقام در دسترس خانواده هست و ضبط شده كه به صورت خانگي يا در كنسرت يا مكانهاي ديگر اجرا و آرشيو شده است و به صورت كامل آنها را داريم و البته اين آرشيو مربوط به سالهاي مختلف است مثلا از يك مقام در چند سال مختلف در دسترس داريم. چند آلبوم كه از ايشان ضبط و پخش شده نيز هست. دو آلبوم استوديويي نيز از ايشان ضبط شده كه در اختيار داريم و براي پخش آن بنا به دلايلي فعلا دست نگه داشتيم و تمام اجراهاي مقامها توسط پدر به صورت آرشيو موجود است؛ تعداد مقامهاي ساخته خود ايشان ۱۵ مقام و كل مقامهاي آرشيو شده حدود ۱۳۰ مقام هستند.