سرنوشت عادل عبدالمهدي در انتظار نخست وزير جديد؟
برق اعتراضات دامن كاظمي را هم گرفت
شهاب شهسواري
كشته شدن دو تن از معترضان معيشتي در بغداد به دست نيروهاي امنيتي بار ديگر به يك معضل بزرگ براي دولت تازه كار مصطفي كاظمي بدل شده است. روز سه‌شنبه كاظمي در سخناني در واكنش به اعتراضات گسترده شهروندان بغداد به مرگ دو تن از معترضان گفت كه «نيروهاي امنيتي حق شليك حتي يك گلوله به سمت برادران عراقي معترض» را ندارند. اما كار از كار گذشته است. روز يكشنبه بر اثر شليك مستقيم گلوله گاز اشك‌آور به سمت معترضين دست‌كم دو معترض كشته و چندين نفر ديگر مجروح شدند. حالا اعتراضات معيشتي كه عمدتا به كمبود برق در روزهاي گرم تابستان امسال عراق متمركز بود به اعتراض به عملكرد دولت بدل شده است، اعتراضاتي كه بيم آن مي‌رود، دولت كاظمي را به سرنوشت سلفش عادل عبدالمهدي دچار كند. مصطفي كاظمي دوشنبه شب در واكنش به اعتراضات به كمبود برق گفت:«هيچ راه‌حل معجزه‌آسايي براي حل يك شبه كمبود برق در عراق وجود ندارد. اين مشكل به دليل دهه‌ها فساد و سوءمديريت پيش آمده است و حل آن زمان مي‌برد.» كاظمي همچنين دستور داده كه به سرعت عاملان كشته شدن دو معترض شناسايي شوند و پرونده آنها مورد رسيدگي قرار گيرد.
اعتراضات معيشتي در عراق كه مدتي به دليل شيوع بيماري كرونا متوقف شده بود از ابتداي هفته جاري و بعد از انجام نخستين سفر خارجي نخست‌وزير به ايران از سر گرفته شد. ايران تنها صادر‌كننده برق به عراق است كه تامين آن يكي از اصلي‌ترين مطالبات تظاهركنندگان عراقي محسوب مي‌شود. اين در حالي است كه دولت كاظمي به شدت از سوي دولت امريكا تحت فشار است تا خريد برق از ايران را متوقف كند.
اعتراض فراكسيون‌هاي اصلي پارلمان عراق به دولت
مصطفي كاظمي يكي از چهره‌هاي پذيرفته شده از سوي معترضان عراقي بود. او از ابتداي تشكيل دولتش وعده داده بود تا ضمن برطرف كردن مشكلات اقتصادي و معيشتي به سرعت زمينه را براي برگزاري يك انتخابات سراسري آماده كند و عاملان كشته شدن صدها معترض در طول اعتراضات نيمه دوم سال ۱۳۹۸ را به دست عدالت بسپارد. او در حالي نتوانسته هيچ يك از اين وعده را عملي كند كه حالا بعد از كشته شدن معترضان در دوران نخست‌وزيري‌اش خود به يكي از متهمان سركوب اعتراضات تبديل شده است. ائتلاف النصر در پارلمان عراق به رهبري نخست‌وزير پيشين، حيدر العبادي از دولت خواست كه در تعامل با مطالبات تظاهرات‌كنندگان مسالمت‌جو از سياست سركوب استفاده نكند و روي ماموريتش در دوره انتقالي، تدارك براي انتخابات و زمينه‌سازي درست براي برگزاري آن و اقدام جدي براي تامين خدمات اساسي ملت متمركز شود. حسين عرب، سخنگوي رسمي ائتلاف عراقيون به رهبري سيدعمار حكيم از نخست‌وزير و فرماندهي كل نيروهاي مسلح عراق خواست تا هر چه سريع‌تر نتايج تحقيق درباره كشته شدن تظاهرات‌كنندگان عراقي را ارايه دهد و اسامي عاملان اين اقدام را براي افكار عمومي فاش كند و درباره اين امر، امروز و فردا نكند. احمد الاسدي، سخنگوي ائتلاف الفتح كه در پارلمان نيز هست، نوشت: ما اعمال خشونت عليه تظاهرات‌كنندگاني كه براي مطالبه ساده‌ترين حقوق قانوني خود مانند خدمات، برق و... به [خيابان‌ها] آمده بودند را رد مي‌كنيم. اعمال خشونت عليه اين تظاهرات‌كنندگان تجاوزي غيرقابل توجيه و تعدي عليه آزادي‌هاي عمومي است.
تابستان داغ عراق
اعتراضات در بغداد مدتي بود كه به دليل شيوع بيماري كرونا فروكش كرده بود اما قطعي مكرر برق در پايتخت در شرايطي كه عراق يكي از گرم‌ترين تابستان‌هاي سال‌هاي گذشته‌اش را پشت سر مي‌گذارد، جان شهروندان اين شهر را به لب‌شان رساند تا در شرايط جهانگيري كرونا هم جان‌شان را به خطر بيندازند و براي اعتراض به ناتواني دولت در تامين نيازهاي معيشتي و خدمات عمومي به خيابان‌هاي بغداد برگردند. يكشنبه شب تلاش معترضان براي عبور از ميدان طيران به سمت ميدان تحرير و شعله‌ور كردن لاستيك در خيابان‌هاي اطراف ميدان تحرير باعث درگيري با پليس شد، خشونت‌هايي كه به مرگ دو معترض و جراحت ۲۶ نفر ديگر منجر شد. مرگ اين دو جوان شعله خشم معترضان را افروخته‌تر كرد و اين بار به جاي قطعي برق، سركوب اعتراضات با استفاده از خشونت به شعار اصلي آنها بدل شد. به گزارش رسانه‌هاي عراقي، اعتراضات معيشتي در روزهاي گذشته در استان‌هاي ذي‌قار و نجف هم به شكل گسترده‌اي برگزار شده و برخي از رسانه‌ها از كشته شدن سومين معترض در طول روزهاي اخير بر اثر شليك گاز اشك‌آور خبر مي‌دهند.
يك مقام ارشد وزارت برق عراق گفته است كه در تابستان سال جاري، شبكه برق عراق ۱۰ هزار مگاوات كسري عرضه دارد. رقم اعلام شده ۱۰۰۰ مگاوات بيشتر از مدت مشابه در سال گذشته است و به گفته مقام‌هاي عراقي به دليل فقدان منابع مالي و عقب افتادن عمليات تعمير و نگهداري نيروگاه‌هاي عراقي ممكن است اين ميزان كسري در شبكه برق عراق بيشتر هم شود. در حال حاضر بخشي از برق مورد نياز عراق از سوي ايران تامين مي‌شود اما دولت امريكا در حال فشار به بغداد است تا واردات برق از ايران را قطع كند.
حمله راكتي به پايگاه تاجي
همزمان با اين تحولات صبح روز سه‌شنبه پايگاه تاجي يكي از پايگاه‌هاي ميزبان نيروهاي امريكايي در عراق هم هدف حملات راكتي قرار گرفت. در اين حمله كه كسي مسووليت آن را بر عهده نگرفته است يك هلي‌كوپتر ارتش عراق دچار آسيب‌هايي شده اما تلفاتي از نيروهاي امريكايي يا عراقي بر اثر آن گزارش نشده است.
كاظمي دو هفته ديگر به واشنگتن مي‌رود
«رحيم العبودي» عضو جريان حكمت ملي عراق تاكيد كرد كه اصلاح برنامه كاري مصطفي الكاظمي نخست‌وزير اين كشور باعث شده كه سفر او به امريكا به تاخير بيفتد. به گزارش فارس، العبودي به روزنامه المدي گفت كه قرار بود، الكاظمي در ماه جولاي جاري به واشنگتن سفر كند ولي «وضعيت جسماني پادشاه سعودي بر زمان [اين سفر] تاثير گذاشت و برنامه ديدارهاي نخست‌وزير را تغيير داد.» او تاكيد كرد، تيم مذاكره‌كننده عراقي كه در جلسات آتي گفت‌وگوهاي راهبردي عراق و امريكا در واشنگتن حضور خواهند داشت در سطح عالي از وزرا(خارجه، دارايي، دفاع، كشور و برق) فرماندهان امنيت و مشاوران خواهد بود. اين عضو جريان حكمت ملي تصريح كرد كه اين سفر پس از تعطيلات عيد قربان انجام خواهد شد ولي احتمالا زمان اين سفر در دهم آگوست(20مرداد) خواهد بود. اين سفر در تكمله دور نخست مذاكرات بين عراق و امريكاست كه دور نخست 22 خرداد ماه گذشته برگزار شد. در اين گفت‌وگوها درباره حضور نيروهاي امريكايي و آينده حضور آنان در خاك عراق، بحث و بررسي شد ولي نتيجه خاصي حاصل نشد.
دومين تماس تلفني كاظمي با بغداد
مصطفي الكاظمي، نخست‌وزير عراق كه قرار بود هفته گذشته در اولين سفر خارجي‌اش به عربستان سعودي برود اما به دليل وضعيت سلامتي پادشاه اين كشور مجبور به لغو اين سفر شده بود، شامگاه دوشنبه براي دومين بار در يك هفته گذشته تلفني با «محمد بن سلمان» وليعهد سعودي گفت‌وگو كرد. نخست‌وزير عراق در اين تماس جوياي وضعيت سلامتي پادشاه سعودي شد. وليعهد سعودي نيز در اين گفت‌وگوي تلفني مدعي اهميت ثبات عراق براي رياض شد و بر توسعه روابط ميان دو كشور در زمينه‌هاي مختلف تاكيد كرد.