هياهو براي هيچ . ايالات‌متحده امريكا باز هم در شوراي امنيت و در صحنه رويارويي كه با ايران ساخته بود، شكست خورد. مايك پمپئو، وزير خارجه ايالات‌متحده در چند ماه اخير بارها به اعضاي دايم و غيردايم شوراي امنيت هشدار داد كه اگر اين شورا با طرح واشنگتن براي تمديد تحريم تسليحاتي ايران پس از پايان آن در اواخر مهرماه موافقت نكند، ايالات‌متحده سراغ بازگرداندن تمام تحريم‌هاي ايران كه در‌نتيجه برجام و تصويب قطعنامه 2231 برداشته شده بودند، مي‌رود؛ ادعايي كه البته موافقان و مخالفاني دارد.
مايك پمپئو و برايان هوك، مسوول مستعفي گروه اقدام ايران در وزارت خارجه امريكا در چند ماه گذشته به تمام ابزارهاي ممكن اعم از تشويق، تحريم يا تهديد براي متقاعد كردن اعضاي دايم و غيردايم شوراي امنيت به تمديد تحريم تسليحاتي ايران متوسل شدند، اما نتيجه راي‌گيري مجازي براي قطعنامه‌اي كه متن آن چندين بار تغيير كرد و البته از چند صفحه به چند پاراگراف رسيد چيزي جز يك شكست ديگر براي دولت ترامپ آن هم كمتر از سه ماه مانده به انتخابات رياست‌جمهوري امريكا نبود: قطعنامه با ۱۱ راي ممتنع، ۲ راي موافق و ۲ راي مخالف به تصويب نرسيد.
2 راي موافق به اين قطعنامه متعلق به ايالات‌متحده امريكا و جمهوري دومينيكن و آراي منفي هم متعلق به چين و روسيه بودند. هرچند كه شكست چندباره امريكا در سازمان ملل براي تصويب قطعنامه‌اي عليه ايران قابل پيش‌بيني بود و حتي ساعاتي قبل از اعلام راي در بامداد شنبه به وقت تهران برخي خبرگزاري‌ها افشا كردند كه قطعنامه پيشنهادي امريكا نهايتا يك تا دو راي موافق خواهد داشت اما زماني كه نتيجه 13 به 2 اعلام شد، تمسخر قدرت از دست رفته امريكا در شوراي امنيت و «نه» بلند اعضاي دايم و غيردايم شورا به يك‌جانبه‌گرايي و قلدرمآبي يك عضو آغاز شد.
بسياري از كارشناسان امريكايي با طعنه به سياست خارجي ايالات‌متحده در قريب به 4 سال گذشته يادآوري كردند كه روزي روزگاري قطعنامه‌هاي پيشنهادي امريكا عليه ايران با اجماع تصويب مي‌شد اما دولت ترامپ فرمان ديپلماسي را چنان به انحراف كشاند كه امروز به جاي نام اروپايي‌ها به‌عنوان متحدان سنتي امريكا بايد شاهد نام كشوري كوچك چون جمهوري دومينيكن در ليست موافقان قطعنامه عليه ايران باشيم. اشاره به انزواي امريكا در نتيجه افراط در استفاده از ابزارهاي تحريمي و قرباني كردن مصالح بين‌المللي به پاي منافع حزبي داخلي در زمره دلايلي بود كه كارشناسان براي توضيح وضعيت امروز امريكا در سطح بين‌المللي به آنها متوسل شدند. طرح دولت ترامپ براي تشديد فشار بر ايران در حالي براي چندمين بار در 3 سال و نيم گذشته در شوراي امنيت شكست خورد كه تدبير تهران در حفظ برجام، پرهيز از واكنش‌هاي احساسي و ارجاع به قوانين و حقوق واضح و مشخص بين‌المللي به اضافه طي تمام پروسه‌هاي حقوقي در شكايت از بدعهدي امريكا و ناتواني اروپا در وفاي به تعهدات برجامي عملا دست تيم ترامپ براي جلب اجماع و همچنين دست اروپايي‌ها براي همراهي با اقدام‌هاي غيرقانوني رييس‌جمهور امريكا را بسته بود. نيم نگاهي به بيانيه كشورهاي اروپايي در توضيح دلايل انتخاب راي ممتنع نشان مي‌دهد كه تروييكاي اروپايي در موارد غيربرجامي كه تيم ترامپ عليه ايران مطرح مي‌كند به شمول فعاليت‌هاي منطقه‌اي و آزمايش‌هاي موشكي ايران اتفاقا با كاخ سفيد هم‌نظر است، اما آنچه دست و پاي اروپا را بسته ابتدا رفتارهاي يك‌جانبه‌گرايانه دولت ترامپ در سطح بين‌المللي است كه به صراحت مشروعيت و مرجع بودن سازمان ملل را زير سوال برده و ديگري هم صبوري استراتژيك ايران در برابر بدعهدي طرف‌هاي مقابل در برجام است كه نشان از پايبند بودن ايران به تمام تعهدات هسته‌اي‌اش تا يك‌سال پس از خروج امريكا از اين توافق دارد.
11 ساعت مقاومت تونس و استوني
شكست امريكا در شوراي امنيت با بازتاب گسترده در رسانه‌هاي غربي همراه شد. روزنامه گاردين در اين باره نوشت: ايالات‌متحده متحمل شكست تحقيرآميزي در سازمان ملل شد، زيرا طرح پيشنهادي اين كشور تنها حمايت جمهوري دومينيكن را جلب كرد. حمايت تنها يك عضو از شوراي امنيت نمايانگر انزواي واشنگتن در تلاش اين كشور براي اقدامات شديد‌تر عليه ايران بود.گاردين در بخش‌هاي ديگري از اين گزارش به درستي به نقشه راه امريكا براي ايران در شوراي امنيت اشاره كرده و با اشاره به اينكه واشنگتن مي‌دانست حتي در صورت تصاحب 9 راي كافي باز هم اين قطعنامه با وتوي چين و روسيه روبه‌رو خواهد شد، نوشت: اين قطعنامه تنها به عنوان اقدام دولت ترامپ براي هموار كردن مسير براي اقدام بيشتر عليه ايران صورت گرفته بود هرچند كه حجم شكست روز گذشته واشنگتن در شوراي امنيت، تاييدي بر انزواي امريكا در عرصه جهاني بود. امريكا به اميد جلب حمايت بيشتر، لفاظي‌هاي ضدايراني را از پيش‌نويس اوليه قطعنامه خود حذف كرد اما اصرار اين كشور بر تمديد نامحدود تحريم‌هاي سازمان ملل عليه ايران، جلب حمايت از اين قطعنامه را غيرممكن كرد.
نويسنده اين گزارش در ادامه با اشاره به فشار مضاعف تيم امريكا بر 2 كشور تونس و استوني براي انتخاب راي مثبت به جاي راي ممتنع نوشت: استوني و تونس در مقابل فشار ۱۱ ساعته امريكا براي حمايت از پيش‌نويس بازبيني شده اين كشور مقاومت كردند كه اين نمايانگر از بين رفتن نفوذ امريكا در سازمان ملل است. به گزارش «اعتماد» قريب به 3 هفته پيش بود كه برايان هوك براي جلب آراي مثبت تونس و استوني به اين دو كشور سفر كرد اما با دستان خالي بازگشت و 10 روز پس از اين بازگشت به واشنگتن بود كه خبر كناره‌گيري هوك اعلام شد.
فاجعه ديپلماتيك
الجزيره انگليسي نيز در گزارشي از نيويورك نوشت: «شكست قطعنامه امريكا در شوراي امنيت تعجب‌آور نبود، اما جاي تعجب است كه اين تلاش امريكا به‌طور حقارت‌باري شكست خورد. تمامي طرفين توافق هسته‌اي مي‌توانند
در صورت اقدام ايران در نقض توافق، بند «مكانيسم ماشه» را فعال كنند اما روسيه و چين مي‌گويند كه خروج 2 سال پيش امريكا از اين توافق، به مفهوم توقف حق اين كشور براي انجام چنين كاري (فعال‌سازي مكانيسم ماشه) است. به نظر مي‌رسد كه ديگر اعضا نيز با اين نظريه موافق هستند.»
الجزيره به نقل از «جريت بلانك» عضو ارشد انديشكده «كارنگي» نوشت: شكست ايالات‌متحده در شوراي امنيت همچون يك «فاجعه ديپلماتيك» محسوب مي‌شود. (شكست امريكا در شوراي امنيت) نشان مي‌دهد كه رييس‌جمهور دونالد ترامپ و تيم او نه‌تنها در زمينه راهبرد نزديك شدن به ايران بد عمل مي‌كنند، بلكه در تاكتيك‌هاي روزمره ديپلماسي نيز عملكرد بدي دارند. باورنكردني است كه امريكا نتوانست براي قطعنامه اينچنيني بيش از يك راي به دست آورد.»
مانورهاي جديد ولاديمير پوتين
در ميان هياهوي رسانه‌اي درباره شكست ترامپ در شوراي امنيت، فدراسيون روسيه در مسير اندكي متفاوت قدم برداشت. همزمان با آغاز راي‌گيري مجازي درباره قطعنامه ضدايراني امريكا در شوراي امنيت بود كه خبر رسيد ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه به منظور جلوگيري از تشديد تنش در پرونده ايران و همچنين منازعه تهران و واشنگتن پيشنهاد برگزاري جلسه آنلاين سران كشورهاي عضو دايم شوراي امنيت به علاوه ايران و آلمان را داده است. ساعتي پس از انتشار اين خبر از سوي كرملين، امانوئل مكرون، رييس‌جمهور فرانسه از اين طرح همتاي روس حمايت كرد اما دونالد ترامپ در جمع خبرنگاران در كاخ‌سفيد ادعا كرد كه از چنين پيشنهادي بي‌خبر است. پس از شكست امريكا در راي‌گيري در شوراي امنيت بود كه حساب كاربري توييتر وزارت خارجه روسيه روز گذشته با «تگ كردن» (ضميمه كردن) حساب كاربري «دونالد ترامپ» در توييتر، طرحي را براي تضمين امنيت در منطقه پيشنهاد داد. وزارت خارجه روسيه خطاب به «دونالد ترامپ» رييس‌جمهور امريكا اعلام كرد: «شنيده‌ايم كه در جريان پيشنهاد روسيه قرار نگرفته‌ايد. به‌طور خلاصه: ما پيشنهاد تضمين امنيت در #خليج‌فارس را مطرح مي‌كنيم.»
در اين پيام همچنين لينك بيانيه اوايل روز جمعه «ولاديمير پوتين» رييس‌جمهور روسيه نيز كه روي وب‌سايت رسمي كرملين قرار گرفته بود، منتشر شده بود. وزارت خارجه روسيه در اين پيام توييتري از ترامپ خواسته بود كه «آرامش خود را حفظ و حساب توييتري وزارت خارجه روسيه را دنبال كند تا هنگامي كه (مايك) پمپئو (وزير خارجه امريكا) مشغول است، در جريان قرار بگيرد.»
پوتين در بيانيه روز جمعه با معرفي مجدد مفهوم امنيت جمعي ۲۰۱۹ خود براي منطقه خليج‌فارس به منظور تنش‌زدايي در منطقه گفت: «ما شديدا معتقديم كه اگر با مسووليت‌پذيري مناسب به مواضع يكديگر توجه كرده و با احترام و به صورت جمعي عمل كنيم، مي‌توان بر اين مشكلات فائق آمد. در اين منطقه مانند ساير نقاط جهان نبايد جايي براي باج‌خواهي و ديكته كردن از هيچ طرفي باشد. رويكردهاي يك‌جانبه‌گرايي هيچ كمكي براي يافتن راه‌حل نمي‌كند. ضروري است هنگام ساخت يك ساختار امنيتي فراگير در خليج‌فارس، تجارب مثبتي كه پيش‌تر از طريق تلاش‌هاي فشرده حاصل شده، همچنان حفظ شود.»
به گزارش خبرگزاري فارس، پوتين با اشاره به اين مسائل سپس پيشنهاد برگزاري نشست آنلاين سران كشورهاي اعضاي دايم شوراي امنيت سازمان ملل و آلمان و ايران را مطرح و هدف آن را «تعيين گام‌هايي براي جلوگيري از تقابل و تشديد اوضاع در شوراي امنيت سازمان ملل» اعلام كرد و حمايت فراگير از قطعنامه ۲۲۳۱ به عنوان چارچوب حقوقي بين‌المللي براي اجراي برجام را مهم دانست. پوتين پيشنهاد داده بود كه در نشست پيشنهادي روسيه، درخصوص پارامترهايي به منظور شكل‌گيري
ساز و كاري قابل اطمينان براي تامين امنيت و تحكيم اعتماد در خليج‌فارس به توافق برسند و از كشورهاي عضو شوراي امنيت نيز درخواست كرده بود كه با دقت اين پيشنهاد را مورد ارزيابي قرار دهند. او در پايان بر اهميت اين موضوع تاكيد كرده بود و گفت كه در صورت توافق كشورهاي نامبرده، ضروري است كه وزارت خارجه 7 كشور در زمينه دستوركار، روش‌هاي سازماندهي و زمان اين نشست ويديويي رايزني‌هايي را صورت دهند.
شكست امريكا در نيمه اول
هرچند كه شكست چندباره امريكا براي تشديد فشار عليه ايران در شوراي امنيت به تيتر يك رسانه‌هاي داخلي و خارجي تبديل شد و قطعا يكي از نشانه‌هاي ناكامي واشنگتن در تلاش براي تحميل انزواي سياسي بر ايران است، اما اتفاق بامداد شنبه را بايد يك قطعه از پازلي دانست كه تيم ترامپ پيش روي پرونده ايران در شوراي امنيت چيده است. دونالد ترامپ و ايران‌ستيزهاي متنوع و متعددي كه در اين چهار سال در تيم او حضور داشته و دارند تنها و تنها يك هدف را دنبال مي‌كنند؛ پايان يافتن برجام. ترامپ با روياي فروپاشي توافق هسته‌اي «باراك اوباما» با ايران از اين توافق خارج شد، تحريم‌هاي هسته‌اي را بازگرداند، دست به تحركات نظامي و امنيتي پيرامون ايران زد، سردار شهيد قاسم سليماني را ترور كرد و با اين همه همچنان با برجامي روبه‌رو بود كه هرچند به گفته مقام‌هاي ايراني در بخش مراقبت‌هاي ويژه است اما نفس مي‌كشد. حالا دونالد ترامپ نااميد از خروج ايران از برجام، مسير تخريب اين توافق را در شوراي امنيت با جديت ادامه مي‌دهد. دونالد ترامپ چند هفته مانده به انتخابات رياست‌جمهوري مي‌خواهد زمين بازي را به اندازه‌اي براي ايران در شوراي امنيت لغزنده كند كه برجام با سر به زمين بخورد. فرض ترامپ اين است كه در صورت تحقق اين رويا اگر در انتخابات ماه نوامبر دوباره برگ برنده در دستان خودش قرار بگيرد تهران با توافقي فروپاشيده چاره‌اي جز نشستن پشت ميز مذاكره نخواهد داشت و اگر شانس با ترامپ همراه نباشد و جو بايدن برنده شود ترامپ با تخريب برجام از دموكرات‌ها انتقام كافي را گرفته و جامعه جهاني بايد باز هم توافق جديدي را با ايران آغاز كند. در چنين شرايطي شكست تيم ترامپ در جلب آراي كافي براي تصويب قطعنامه عليه ايران مانند باخت در نيمه اول بازي فوتبال است. هرچند اين شكست، پيروزي براي قدرت ديپلماسي ايران بود اما هنوز سوت پايان اين بازي زده نشده و نيمه دوم به قوت خود باقي است.