شاخص بورس يك روز پس از دستورالعمل‌هاي جديد با ريزش 34 هزار واحدي روبه‌رو شد
سايه روشن ممنوعيت نوسان‌گيري روزانه در بورس
ندا جعفري
ظهر روز شنبه پنجم مهر ماه به يك‌باره سازمان بورس و اوراق بهادار تهران بخشنامه‌اي در خصوص ممنوعيت نوسان‌گيري روزانه را صادر كرد؛ در اين بخشنامه تاكيد شده بود اگر كسي سهمي را بخرد، در همان روز امكان فروش آن را ندارد اما اگر كسي از قبل سهم را داشته باشد مي‌تواند بفروشد و دوباره با تشخيص خود آن
سهم را بخرد.
پس از اين تصميم و در دو روز كاري شاخص بورس نوسان زيادي داشت به گونه‌اي كه در روز شنبه پنجم مهرماه شاخص‌ها با رشد همراه بودند و به كانال ۱ ميليون و ۶۳۴ هزار واحدي رسيدند اما روز گذشته اين روند باز هم نزولي شد و شاخص كل با ريزش 34هزار واحدي در يك روز، مجددا به كانال ۱ ميليون و ۵۷۲ هزار واحدي
ريزش كرد.
علي صحرايي، مديرعامل بورس تهران در اين باره واكنش نشان داد و گفت: اين ممنوعيت به منظور جلوگيري از نوسان‌گيري روزانه صورت گرفته است تا ثبات بيشتري به بازار برگردد و از هيجانات بازار كاسته شود. اين‌گونه تصميمات درباره بازار سرمايه هميشه موافقان و مخالفاني دارد و ما با نظرسنجي از فعالان منصف بازار سرمايه اين تصميم درست را گرفتيم و براساس نظرسنجي حدود ۸۰ درصد فعالان مجازي بازار سرمايه موافق اين تصميم هستند. ضمن آنكه برخي متوليان بازار سرمايه از اين موضوع دفاعياتي هم داشته‌اند تا نوسان‌گيري را از بازار جدا كنند و جو هيجان‌زدگي در بورس تا حدودي كم شود.
به گفته مديرعامل شركت بورس اوراق بهادار تهران؛ اقدامات موثري در دوره اخير انجام شده و با توجه به مصوبات شوراي عالي بورس اوراق بهادار، ناشران و سهامداران عمده، موظف هستند قابليت نقدشوندگي را
فراهم كنند.
بر اساس اين گزارش؛ خريدوفروش سهام در بورس با اهداف و استراتژي‌هاي مختلفي توسط افراد انجام مي‌شود. برخي افراد با افق زماني بلندمدت وارد بازار مي‌شوند، چشم‌انداز برخي افراد، كوتاه‌مدت است و گروه سوم، افرادي هستند كه از تغييرات قيمتي روزانه سهام سود كسب مي‌كنند. پيام اخير مديريت عمليات شركت بورس، گروه سوم را هدف قرار داده است.
موافقان و مخالفان مصوبه چه مي‌گويند؟
اما يكي از ايراداتي كه از سوي منتقدين به اين دستورالعمل تازه در بورس گرفته مي‌شود، اين است كه ممنوعيت نوسان‌گيري روزانه مي‌تواند نوعي حمايت غيرمستقيم از بازار سهام باشد. عده‌اي مخالف اين مصوبه هستند و ممنوعيت فروش سهام خريداري‌شده در همان روز را عاملي برضد نقدشوندگي بازار مي‌دانند و مي‌گويند اين كار جذابيت معامله در بورس را از بين مي‌برد. برخي مخالفان طرح ممنوع شدن نوسان‌گيري روزانه نيز معتقدند اين قانون بازگشت به عقب و كند شدن رويه‌ها است. ضمن آنكه تصميمات خلق‌الساعه شايد به صورت كوتاه‌مدت تاثير داشته باشد اما غافلگيري سرمايه‌گذاران راه بهبود شرايط اين روزهاي بورس نيست و اين اتفاقات از پديده‌هاي عجيب در اين بازار است.
اين در حالي است كه با اين اقدام سازمان بورس، حجم معاملات تا حدودي افت خواهد داشت و نقدشوندگي را نيز تحت‌تاثير قرار خواهد داد و به نظر مي‌رسد يكي از منتقدين اين قانون كارگزاري‌ها باشند كه ممكن است درآمدهاي آنها را نيز تحت‌تاثير قرار دهد.
البته اين تصميم موافقاني نيز داشت اين افراد معتقدند؛ ممنوعيت فروش روزانه جلوي سفته‌بازي و رانت‌هاي اطلاعاتي افراد را خواهد گرفت. در يك بازار سالم اين‌گونه نيست كه شما يك سهمي را امروز خريداري كنيد و يك تا دو روز آينده با قيمت بالا آن را بفروشيد. هيچ كالايي در دنيا بدين گونه نيست و اين موضوع نشان از رانت است. اگر اين دستورالعمل به درستي انجام شود بازار متعادل مي‌شود. اين دسته معتقدند؛ با اين ممنوعيت مقطعي انتظار مي‌رود به مرور زمان، سهام‌داري جايگزين نوسان‌گيري شود و به نقاط تعادلي برسد و پس از آن، محدوديت‌هايي كه اكنون در بازار براي معاملات روزانه و نوسان‌گيري در نظر گرفته شده، برداشته شود.
جذب سهامداران استراتژيك و حقوقي به بورس
مصطفي اميد قائمي، مديرعامل سابق فرابورس در اين خصوص به «اعتماد» مي‌گويد: پيش از اين دامنه نوسانات قيمت سهام در محدوده ۱۰ درصدي بود در حال حاضر محدوديت نوسان قيمت شركت‌هاي پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران براي سهام مثبت ۵ درصد تا منفي ۵ درصد است. اين در حالي است كه در نوسان‌گيري اين‌گونه بود كه قيمت پايين خريد انجام مي‌شد و در قيمت بالا مي‌فروختند و نشان‌دهنده ديدگاه كوتاه‌مدت افراد بود. اين نوع نگاه‌ها به بورس بايد تغيير كند.
به گفته اميدقائمي سازمان بورس و اوراق بهادار با اين تصميم در نظر دارد تا دامنه‌هاي مدت سرمايه‌گذاري را بيشتر كند تا افراد با اطمينان و ديدگاه بلندمدت‌تري براي سرمايه‌گذاري اقدام كنند. او در ادامه توضيح مي‌دهد: با اين تصميم بيشتر سهامداران استراتژيك و حقوقي جذب بورس خواهند شد و سرمايه‌گذاران حقيقي كه با هدف نوسان‌گيري كوتاه‌مدت هستند ريزش مي‌كنند.
اين كارشناس ارشد بازار سرمايه در خصوص وضعيت اين روزهاي بورس نيز معتقد است؛ با توجه به اين بازار به كف خود رسيده و نرخ ارز رشد داشته، قيمت پايه محصولات جهاني نيز بالا رفته است و وضعيت برخي شركت‌هاي بورسي با وجود ممنوعيت واردات برخي كالاهاي مشابه اين شركت‌ها بهتر از قبل شده است به نظر مي‌رسد وضعيت بورس را بتوان مثبت ارزيابي كرد.
اميد قائمي در ادامه مي‌گويد: زماني كه كارشناسان و فعالان بورسي پيش‌بيني افت شاخص‌ها را دارند اين كاهش بيشتر از تصور آنها صورت مي‌گيرد و برعكس زماني هم كه انتظار رشد شاخص‌هاي بورس مي‌رود اين افزايش بيشتر از پيش‌بيني ما است پس هميشه نمي‌توان پيش‌بيني درست و دقيقي از اين بازار داشت.
براساس اين گزارش؛ نوسان‌گيري در ذات بازار بوده و وجود آن براي بازار ضروري است. با اين حال در شرايط كنوني، اين محدوديت در بازار ايجاد شده و بهتر است پس از رسيدن به نقطه تعادل، اين محدوديت كنار گذاشته شود و بازار به روال گذشته خود بازگردد.اما اين‌گونه تغييرات و ابهاماتي كه در بازار سرمايه به وجود مي‌آيد سرمايه‌گذاري در اين بازار را با چالش همراه مي‌كند به گونه‌اي كه بخشي از سهامداران كه در بازار فعاليت مي‌كنند به دليل نداشتن چشم‌انداز روشن و ابهاماتي كه در ماه‌هاي پيش رو با آن روبه‌رو هستند در معاملات احتياط مي‌كنند.