نيويورك‌تايمز: دونالد ترامپ قصد حمله به تاسيسات هسته‌اي ايران را داشت
جنون ناشي از شكست
گروه ديپلماسي
خروج از توافق هسته‌اي با ايران، بازگرداندن تمام تحريم‌ها، تجاوز به حريم ايران با پهپاد، ترور سردار شهيد قاسم سليماني، شكل دادن به ائتلاف نظامي دريايي عليه ايران در خليج فارس و تلاش براي بستن تمام منافذ اقتصادي ايران، اين ليست تنها مشتي نمونه خروار از اقدام‌هاي ضدايراني دونالد ترامپ در چهار سال گذشته از حضورش در كاخ سفيد است. اكنون در حالي كه شمارش معكوس براي خداحافظي ترامپ از كاخ سفيد آغاز شده، نشريه امريكايي نيويورك تايمز در گزارشي اختصاصي به قلم 5 خبرنگار ارشد خود ادعا كرده كه رييس‌جمهور جمهوري‌خواه امريكا در جلسه روز پنجشنبه گذشته در كاخ سفيد گزينه حمله به تاسيسات هسته‌اي ايران را مورد بررسي قرار داده است. بر اساس گزارش اين رسانه، در جلسه‌اي كه در اتاق بيضي شكل معروف روساي جمهور امريكا تشكيل شده در حالي كه تنها 24 ساعت از انتشار آخرين گزارش آژانس بين‌المللي انرژي اتمي درباره افزايش ذخاير اورانيوم غني شده ايران به 12 برابر حد مجاز در قالب برجام گذشته بود، دونالد ترامپ از حاضران خواست تا حمله نظامي به تاسيسات هسته‌اي ايران (احتمالا نطنز) را بررسي كنند. نكته جالب توجه گزارش در اين است كه اين بار اين حاضران در اتاق بودند كه رييس‌جمهور را از اين گزينه منصرف كردند. چهره‌هايي چون مايك پنس معاون رييس‌جمهور، مايك پمپئو وزير خارجه، كريستوفر ميلر سرپرست وزارت دفاع و ژنرال مارك ميلي رييس ستاد مشترك ارتش امريكا كساني بودند كه هشدار دادند حمله به تاسيسات هسته‌اي ايران مي‌تواند به تنش نظامي وسيع‌تري منتهي شود كه تا هفته‌هاي پاياني رياست‌جمهوري ترامپ هم ادامه خواهد داشت. در گزارش نيويورك‌تايمز آمده كه هر گونه حمله احتمالي سايبري يا موشكي امريكا احتمالا بايد تاسيسات هسته‌اي نطنز را نشانه مي‌گرفت. ترامپ پس از انتشار اين گزارش از مشاوران امنيت ملي خود سوال مي‌كند كه چه گزينه‌هايي براي پاسخ دادن به افزايش مواد غني‌سازي شده در ايران وجود دارد؟ ژنرال ميلي و مايك پمپئو درباره ريسك‌هاي تشديد نظامي تنش با ايران هشدار مي‌دهند و مقامات در حالي اين جلسه را ترك مي‌كنند كه مطمئن شده بودند قرار نيست رييس‌جمهور دستور حمله نظامي به ايران را بدهد. با اين همه به نظر مي‌رسد كه دونالد ترامپ همچنان گزينه‌هاي ديگري مانند حمله به منافع ايران در منطقه از جمله متحدان تهران در عراق را از روي ميز برنداشته است. زماني كه دست جو بايدن به عنوان برنده منازعه انتخاباتي ايالات متحده بالا رفت بسياري از تحليلگران درباره احتمال برخورد نظامي واشنگتن با تهران در روزهاي باقيمانده از رياست‌جمهوري ترامپ هشدار دادند اما شايد كمتر كسي فكر مي‌كرد مردي كه با شعار بازگرداندن سربازان امريكايي به خانه يا پايان دادن به ماجراجويي‌هاي نظامي فرامرزي امريكا در سال 2016 به كاخ سفيد آمد به دنبال آغاز جنگي ديگر در منطقه غرب آسيا پيش از ترك قدرت باشد. دونالد ترامپ در حالي افزايش مواد غني‌سازي شده ايران و تشديد فعاليت‌هاي هسته‌اي آن را به بهانه‌اي براي در نظر گرفتن گزينه نظامي عليه ايران تبديل كرده كه اين خروج امريكا از برجام در سال 2018 ميلادي بود كه منجر به توقف اجراي تعهدات برجامي از سوي ايران شد. در همان مقطع زماني نيز متحدان اروپايي امريكا به دونالد ترامپ هشدار دادند كه خروج اين كشور از برجام هيچ فايده‌اي نخواهد داشت جز بازگشت ايران به شرايط پيش از برجام و تشديد تنش با تهران در حالي كه برجام مي‌توانست بستري براي همكاري‌هاي بيشتر منطقه‌اي با تهران باشد. با اين همه دونالد ترامپ به طمع واهي بازگرداندن ايران پاي ميز مذاكره، بيشترين وقت خود را در چهار سال گذشته صرف اجراي سياست فشار حداكثري عليه ايران كرد تا با تهران به توافق جديدي برسد كه در آن از موافقت با غني‌سازي در ايران خبري نباشد. اكنون ترامپ در حالي بايد پرونده ايران را به جانشين دموكرات خود تحويل بدهد كه نه تنها شاكله برجام از هم فروپاشيده و ايران هم مذاكره جديد درباره برجام را نپذيرفته بلكه ميزان مواد غني‌سازي شده ايران هم 12 برابر بيش از حد مجاز در برجام است. دونالد ترامپ كه سياست فشار حداكثري در برابر ايران را شكست خورده مي‌بيند درصدد است تا با تغيير معادله در مدت زمان باقي مانده اندكي از آبروي رفته در اين پرونده را به جوي بازگرداند. خروج امريكا از برجام به علاوه بازگرداندن تحريم‌هاي ايران و تهديد ساير كشورها به هر گونه كار تجاري و اقتصادي با تهران عملا منجر به شكل‌گيري جبهه بي‌سابقه‌اي عليه امريكا در شوراي امنيت سازمان ملل شد به گونه‌اي كه تمام تلاش‌هاي ترامپ براي تصويب قطعنامه جديد عليه رفع محدوديت‌هاي تسليحاتي ايران به شكست منتهي شد و علاوه بر آن تمام اعضاي دائم و غيردائم شوراي امنيت با ادعاي امريكا مبني بر برخورداري از حق استفاده از مكانيسم ماشه عليه ايران مخالفت كردند. انزواي امريكا در شوراي امنيت در برابر صف كشورها براي حمايت از برجام به عنوان توافقي چندجانبه آنچنان تاريخي شده است كه جو بايدن، نيز تاكنون بارها با اشاره به اين تنهايي امريكا تاكيد كرده كه راه بازگشت به برجام را طي خواهد كرد. در حالي كه برخي از منابع ايراني در صحت ادعاي مطرح شده در نيويورك تايمز شك دارند اما اين گزارش نشان مي‌دهد كه ترامپ در هفته‌هاي پاياني حضور در قدرت تا چه اندازه مي‌تواند براي امريكا و جهان خطرناك باشد. پس از ترور سردار شهيد قاسم سليماني در خاك عراق توسط امريكا، ايران در فاصله زماني چندروزه به يكي از پايگاه‌هاي امريكا در عراق حمله كرد. حمله‌اي كه ايالات متحده صدمات انساني ناشي از آن را همچنان پنهان كرده اما گزارش رسانه‌هاي امريكايي از جراحت‌هاي مغزي سربازان امريكايي در نتيجه اين حمله پرده برداشت. روز گذشته نيز بسياري از تحليلگران امريكايي در واكنش به انتشار گزارش نيويورك تايمز هشدار دادند كه ايران حمله نظامي مستقيم به خاك خود را بي‌پاسخ نخواهد گذاشت و منافع امريكا در منطقه به شمول جان سربازان امريكايي در خطر قرار خواهد گرفت. برخي از تحليلگران در توضيح دليل مخالفت تمام اعضاي امنيتي كابينه ترامپ با حمله به تاسيسات هسته‌اي ايران از قدرت بازدارندگي ايران كه در چند سال اخير به خوبي به رخ امريكا و ديگر متحدانش كشيده شده نام بردند. از سوي ديگر برخي از تحليلگران مي‌گويند كه دونالد ترامپ به دنبال تخريب هرچه بيشتر مسير بازگشت به برجام براي جو بايدن است. هفته گذشته بود كه كاخ سفيد اعلام كرد تا روز 21 ژانويه كه زمان تحويل دادن كليد كاخ سفيد به رييس‌جمهور منتخب است خزانه‌داري امريكا هر روز تحريم جديدي را عليه ايران وضع خواهد كرد.
به گزارش نيويورك‌تايمز، پس از اخراج مارك اسپر، وزير دفاع و همچنين بركناري برخي ديگر از مشاوران ارشد پنتاگون، بسياري از مقام‌هاي اطلاعاتي و امنيتي در محافل خصوصي نسبت به ماجراجويي نظامي ترامپ در هفته‌هاي پيش رو هشدار داده بودند. اتفاق‌هاي چند روز گذشته پيرامون ايران نخستين بار نبود كه در واپسين هفته‌هاي عمر يك دولت در امريكا رخ مي‌داد. در آخرين روزهاي دولت جورج بوش در سال 2008 بود كه مقام‌هاي اسراييلي از بيم مخالفت باراك اوباما با حمله نظامي به ايران، ليست بلندبالايي از تجهيزات نظامي و اطلاعات لازم براي حمله اسراييل به ايران را از امريكا تحويل گرفتند. نيويورك تايمز در بخشي از اين گزارش به تاريخ 3 ژانويه، سالگرد ترور سردار شهيد قاسم سليماني اشاره كرده و نوشته است كه مقام‌هاي امريكايي به شدت نگران فرا رسيدن اين روز هستند. مايك پمپئو كه ضدايراني‌ترين چهره باقي مانده در كابينه ترامپ است هر چند مخالفت خود را با حمله نظامي به تاسيسات هسته‌اي ايران در جلسه روز پنجشنبه با دونالد ترامپ اعلام كرده اما اخيرا در اظهارنظري ادعا كرده بود كه ريخته شدن خون يك امريكايي توسط ايران خط قرمزي است كه مي‌تواند با پاسخ نظامي امريكا روبه رو شود. نكته جالب توجه پيرامون گزارش نيويورك تايمز اين است كه همزمان با انتشار اين گزارش اين رسانه گزارش ديگري درباره آماده شدن امريكا براي خارج كردن بخشي از نيروهايش از افغانستان و عراق هم منتشر كرد. اين همزماني به چشم بسياري از ناظران فعاليت‌هاي امريكا در غرب آسيا آمد و اين سوال به كرات در فضاي مجازي مطرح شد كه اين تناقض در رفتار امريكاي ترامپ براي آغاز جنگي ديگر در منطقه اين بار با ايران و صدور دستور كاستن از نيروهاي امريكايي حاضر در عراق و افغانستان چگونه قابل توضيح است.
شكست سياست فشار حداكثري
همزمان با انتشار اين گزارش در نيويورك تايمز، روزنامه «واشنگتن‌پست» در يادداشتي به قلم «ايشان تارور» سياست‌هاي دولت «دونالد ترامپ»، رييس‌جمهور امريكا را تقريبا شكست خورده دانسته است. بر اساس ترجمه خبرگزاري فارس، اين روزنامه امريكايي در توضيح درباره اين استدلال نوشت: «با توجه به اينكه فقط دو ماه به دوران رياست‌جمهوري ترامپ باقي مانده، وي براي چهار سال جنگ‌طلبي عليه ايران چيز كمي براي نمايش در اختيار دارد. برخلاف، هياهوي دولت او، اعمال دوباره تحريم‌ها ايران را به ميز مذاكره نكشاند تا به يك توافق سخت‌تر دست يابند.»
در ادامه، نويسنده مدعي شد كه سياست «فشار حداكثري» نيز نفوذ و دخالت ايران در كشور‌هاي همسايه خود را محدود نكرد و اين كشور جايگاه مهمي را در يمن، عراق، لبنان و سوريه از طريق نايبان و متحدان خود حفظ كرد. نويسنده همچنين در خصوص اين استدلال توضيح داد: «دولت ترامپ بعد از حمله‌اي كه به قتل (شهادت) قاسم سليماني منجر شد، در قبال ايران اعمال بازدارندگي كرد، اما اقدامات تنش‌زايي كه نيروهاي مرتبط با ايران انجام دادند اين سياست را ناكام گذاشت. روشن است كه مقامات دولت ترامپ سياست فشار حداكثري را به عنوان راهبردي در نظر گرفتند كه منجر به بر‌اندازي حكومت در ايران خواهد شد، اما با وجود اعتراضات گسترده در ايران، مقامات دولت وي نتوانستند كار زيادي در اين خصوص انجام دهند.»
در اين يادداشت همچنين آمده است در حالي كه تحريم‌هاي اقتصادي امريكا درد عميقي را براي مردم عادي ايران و اقتصاد اين كشور به وجود آورده، اما تحريم‌ها موجب از سر‌گيري ذخيره‌سازي اورانيوم در اين كشور شده است. واشنگتن پست همچنين در گزارشي با اشاره به افزايش صادرات نفت و اورانيوم ذخيره شده ايران نوشت سياست فشار حداكثري دولت فعلي امريكا به بن‌بست خورده است. اين روزنامه امريكايي به تلاش‌هاي دقيقه نودي دولت ترامپ براي اعمال تحريم‌هاي بيشتر بر جمهوري اسلامي ايران اشاره كرد و نوشت: «دولت ترامپ با نزديك شدن به ماه‌هاي آخر خود با موجي از تحريم‌هاي جديد قصد دارد ايران را تحت فشار اقتصادي قرار دهد. اما با هر معياري كه بسنجيم، اين تلاش‌ها رو به افول هستند. به گفته تحليلگران اين حجم از نفت انتقالي بعد از فصل بهار، ۱۰ برابر شده است و بر اساس آنچه متخصصان مي‌گويند نشان مي‌دهد كه سياست فشار حداكثري به طور جدي تضعيف شده است؛ سياستي كه دولت ترامپ بعد از خروج از توافق هسته‌اي (برجام) در سال ۲۰۱۸ آن را بر ايران اعمال كرده است.»
ايران به هر گونه ماجراجويي ماليخوليايي پاسخ خواهد داد
«عليرضا ميريوسفي» سخنگوي نمايندگي ايران در سازمان ملل بر توانمندي نظامي تهران، براي ممانعت و پاسخگويي به هر گونه ماجراجويي توسط هر متجاوزي تاكيد كرد. خبرگزاري رويترز از «عليرضا ميريوسفي» سخنگوي نمايندگي ايران در سازمان ملل درباره گزارش ادعايي نيويورك تايمز سوال كرد و نظر او را جويا شد. ميريوسفي با بيان اينكه برنامه هسته‌اي ايران براي مصارف غيرنظامي و ماهيت آنها صرفا صلح‌آميز است، تاكيد كرد: سياست‌هاي دونالد ترامپ تغييري در اين موضوع ايجاد نكرده است. البته ايران ثابت كرده است كه قادر به استفاده از توانمندي نظامي مشروع خود براي ممانعت كردن يا پاسخ گفتن به هر گونه ماجراجويي ماليخوليايي هر متجاوزي است.»
درخواست آلمان و فرانسه ا ز بايدن براي همكاري درباره ايران
در حالي كه رسانه‌هاي امريكايي به پوشش تلاش ترامپ براي حمله به تاسيسات هسته‌اي ايران پرداختند، «ژان ايو لودريان» وزير خارجه فرانسه و «هايكو ماس» وزير خارجه آلمان خواستار همكاري با «جو بايدن» براي دستيابي به يك توافق جديد فرآتلانتيك شدند و از همكاري مشترك با امريكا در پرونده ايران سخن گفتند. وزراي خارجه آلمان و فرانسه مي‌گويند براي اطمينان از ماهيت صلح‌آميز برنامه هسته‌اي ايران، خواستار همكاري امريكا در يك رويكرد مشترك هستند. آنها همچنين مدعي شدند اين رويكرد براي مقابله با ساير چالش‌هايي كه ايران براي امنيت اين كشورها و منطقه ايجاد مي‌كند، ضروري است. جو بايدن اعلام كرده كه در پرونده ايران به برجام بازمي‌گردد اما از اين بازگشت به عنوان نقطه‌اي براي شروع مذاكرات جديد با ايران سخن گفته است.