ترامپ خواستار خروج كامل نيروهاي امريكايي از عراق و افغانستان است
عقب‌نشيني اشغالگر
محمدحسين لطف‌الهي
آخرين روزهاي حضور در قدرت براي دونالد ترامپ فرا رسيده و رييس‌جمهور امريكا كه با به راه انداختن كارزاري بزرگ براي پايان دادن به «جنگ‌هاي ناتمام» روي كار آمده بود، قصد دارد خروج كامل نيروهاي نظامي ايالات متحده از سه كشور افغانستان، عراق و سومالي را به نام خود ثبت كند؛ اقدامي كه ممكن است تبعات سياسي و امنيتي بسياري براي كشورهاي مذكور داشته باشد و باعث شود آشوب و ترور دامنگير شهروندان اين مناطق شود.ترامپ به همين منظور فراميني محرمانه صادر و به وزارت دفاع ابلاغ كرده تا بتواند زمينه را براي خروج كامل نظاميان امريكايي فراهم كند. نيويوركتايمز روز سه‌شنبه در گزارشي به نقل از يكي از مقامات ارشد پنتاگون نوشت كه بر اساس پيش‌نويس يك دستور كه روز دوشنبه از سوي رييس‌جمهور امريكا صادر شده، وزارت دفاع ملزم شده است كه تعداد نيروهاي امريكايي حاضر در افغانستان را در كوتاه‌ترين زمان ممكن به نصف كاهش دهد. در حال حاضر4500 نظامي امريكايي در افغانستان حضور دارند كه با توجه به دستور فوري دونالد ترامپ احتمالا در روزهاي آينده تنها كمتر از 2500 نفر از آنها در اين كشور باقي خواهند ماند. در عراق و سومالي نيز وضعيت چندان متفاوت نيست؛ وزارت دفاع امريكا بر اساس اعلام قبلي تلاش دارد تا به سرعت تعداد نظاميان در عراق را به كمتر از 3 هزار نفر كاهش دهد و در سومالي نيز 700 نيروي باقيمانده كه ماموريت‌شان آموزش نظاميان سوماليايي و مقابله با عمليات‌هاي تروريستي اعلام شده، به زودي اين كشور را ترك خواهند كرد. ايالات متحده پس از حادثه 11 سپتامبر ماموريت‌هايي را براي ارتش خود در برخي كشورهاي ديگر تعريف كرد و با اشغال يا حضور نظامي در آن كشورها كوشيد به اهداف خود دست پيدا كند. مقامات وقت امريكا اصلي‌ترين هدف خود از اين سلسله اقدامات نظامي را مقابله با گروه‌هاي تروريستي عنوان مي‌كردند و مدعي بودند براي نجات مردم راهي آن كشورها مي‌شوند. اكنون و پس از حدود 19 سال، نيمي از افغانستان در چنگ طالبان است و عمليات‌هاي تروريستي در اين كشور بيش از پيش قرباني مي‌گيرند، سومالي هنوز نتوانسته موفقيتي در مقابله با گروه تروريستي الشباب كسب كند و در عراق اين نگراني وجود دارد كه گروه‌هاي تروريستي با بهره‌گيري از خروج نظاميان امريكايي بار ديگر فعاليت‌هاي خود را تشديد كنند.
مخالفت‌ها در درون دولت
تصميم دونالد ترامپ با مخالفت‌ها و مقاومت‌هايي در درون دولت روبه‌رو شده است و برخي كارمندان امنيت ملي امريكا عواقب اين اجراي اين سياست را «بسيار بد» توصيف مي‌كنند. به گزارش نيويوركتايمز، آنها بر اين باورند كه چنين خروجي مي‌تواند تبعاتي نظير آنچه پس از كاهش ناگهاني نظاميان امريكايي در عراق در سال 2011 اتفاق افتاد به دنبال داشته باشد و زمينه براي رشد دوباره گروه‌هاي تروريستي فراهم شود.به نوشته رسانه‌هاي امريكايي، اخراج مارك اسپر از وزارت دفاع نيز بي‌ارتباط با موضوع خروج نظاميان از افغانستان و عراق نبوده است. نيويوركر روز دوشنبه گزارش داد كه مارك اسپر، وزير پيشين دفاع امريكا ماه گذشته در نامه‌اي محرمانه به رييس‌جمهور توصيه كرده از خارج كردن نظاميان از افغانستان بپرهيزد. بر اساس اظهارات يك منبع آگاه، او در اين نامه درباره عواقب اين اقدام هشدار داده و تلاش كرده توضيح دهد چگونه خروج نظاميان در مقطع زماني فعلي مي‌تواند باعث افزايش تنش در منطقه و تحت تاثير قرار گرفتن سياست‌هاي ايالات متحده شود. رابرت اوبرايان، مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور و ژنرال مارك ميلي، رييس ستاد مشترك ارتش امريكا نيز پيش‌تر مخالفت خود را با اين تصميم ترامپ اعلام كرده بودند.با همه اين مخالفت‌ها، ترامپ در تصميم خود مصمم است و اصرار دارد هر چه سريع‌تر فرمانش تا پيش از فرا رسيدن ماه ژانويه اجرايي شود.
جمهوري‌خواهان كنگره مخالفند
تصميم ترامپ در حزب جمهوري‌خواه نيز طرفداران زيادي ندارد. به گزارش شبكه خبري سي‌ان‌ان، روز سه‌شنبه ميچ مك كانل، رهبر اكثريت جمهوري‌خواهان سنا به شدت با تصميم رييس‌جمهور امريكا مخالفت كرد و گفت كه ترامپ «در آستانه تكرار اشتباهي است كه پيش از او باراك اوباما مرتكب شده بود.» مك كانل تاكيد كرد: «تعجيل در خارج كردن نيروهاي نظامي امريكا باعث آسيب ديدن متحدان ما و خوشحالي كساني مي‌شود كه دوست دارند به ما صدمه بزنند.» او در سخنان خود همچنين تصريح كرد كه «تبعات خروج زودهنگام امريكا حتي بدتر از خروج رييس‌جمهور اوباما از عراق در سال ۲۰۱۱ و يادآور خروج تحقيرآميز امريكايي‌ها از سايگون (ويتنام) در سال ۱۹۷۵ خواهد بود و به همين دليل امريكا نبايد با اين كار شركاي خود را در افغانستان رها كند.» مك‌كانل گفت: «عقب‌نشيني نامنظم موفقيت‌هاي مهم اين دولت را به خطر مي‌اندازد.» سي‌ان‌ان نوشته است كه مخالفت مك كانل با توجه به اينكه او به دليل منافع حزبي اغلب در كنار رييس‌جمهور قرار مي‌گيرد، مخالفتي جالب توجه و جدي است.مايكل مك‌كال، عضو جمهوري‌خواه مجلس نمايندگان از تگزاس نيز از ديگر كساني بود كه به انتقاد از تصميمات رييس‌جمهور امريكا پرداخت. او با اشاره به موضوع افغانستان گفت: بايد «نيرويي ذخيره» براي آينده قابل پيش‌بيني باقي بماند. او تاكيد كرد: «عقب‌نشيني زودهنگام» منافع امنيتي ايالات متحده و سرنوشت مذاكرات صلح افغانستان را به خطر انداخت.
تصميمي با تبعات بين‌المللي
پيش‌تر مسوولان كشورهاي عراق و افغانستان و همچنين متحدان امريكا در پيمان دفاعي ناتو، ناخشنودي خود را از عقب‌نشيني سربازان امريكايي از اين دو كشور ابراز داشته‌اند. رنگين دادفر سپنتا، مشاور امنيت ملي افغانستان خروج سريع و شتابزده نيروهاي امريكايي از افغانستان را اقدامي خطرناك براي امنيت آن كشور خوانده و ژان ايو لودريان، وزير امور خارجه فرانسه نيز مخالفت خود را با چنين تصميمي اعلام كرده است. ينس استولتنبرگ، دبيركل ناتو نيز بعد از گزارش‌ها درباره قصد رييس‌جمهور امريكا براي صدور فرماني به منظور تسريع خروج نيروهاي اين كشور از عراق و افغانستان، هشدار داد اين نهاد نظامي ممكن است به دليل خروج زودهنگام از افغانستان مجبور به پرداخت هزينه‌اي سنگين شود.لارا ميلر، ديپلمات سابق وزارت خارجه امريكا كه اكنون به عنوان كارشناس در گروه بين‌المللي بحران مشغول به كار است، درباره تصميم ترامپ مبني برخروج نظاميان امريكايي مي‌نويسد: اين تصميم خطرناك است. براي نمونه اگر به سرعت تعداد نيروها در افغانستان به كمتر از 2500 نيرو كاهش يابد، كار دولت بعدي را در كنترل شرايط افغانستان سخت خواهد كرد و باعث مي‌شود مذاكرات صلح شكست بخورد. در عين حال اين اقدام نمي‌تواند زمينه‌ساز خروج كامل نيروها باشد، چرا كه خروج كامل يك فاجعه كامل را رقم خواهد زد.