آيا مطالبه كد رهگيري پس از ورود كالا با توجه به زمانبر بودن و تحميل هزينه‌هاي كلان توجيه دارد؟
ناصر ابراهيمي
كساني كه در سال‌هاي اخير در امر تجارت خارجي و واردات كالا و ترخيص آن از گمركات فعال بودند به اين امر واقفند كه يكي از سدهاي واردات و ترخيص كالا، اخذ كد رهگيري از بانك مركزي است كه بسيار زمانبر بوده و هزينه‌هاي كلاني را با طولاني‌تر كردن مدت رسوب كالا به اقتصاد كشور و قيمت تمام شده كالاهاي وارداتي تحميل مي‌كند. در خبرهاي چند روز اخير آمده بود كه مديرعامل محترم بانك مركزي منتقد بودند به دستوري كه رياست محترم جمهوري جهت ترخيص كالاهاي رسوبي در گمرك صادر فرموده بودند. اينجانب به‌‌رغم ارادتي كه به جناب آقاي همتي دارم در اين مورد كه كالا پس از ثبت سفارش در وزارت صمت و رعايت مقررات خريداري و وارد كشور مي‌شودو جهت ترخيص بايد مدت نسبتا طولاني صرف اخذ كد رهگيري از بانك مركزي كند شديدا معترض و آن را به دلايل ذيل فاقد توجيه اقتصادي دانسته و نوعي خودتحريمي مي‌دانم.
1 - كالا وقتي خريداري و به كشور وارد مي‌شود تقاضاي ارز براي آن هنگام خريد ايجاد شده و پس از ورود به كشور تقاضاي جديدي در بازار ارز ايجاد نمي‌كند.
2- رسوب كالا در انبارهاي گمركات و بنادر از جمله پرهزينه‌ترين عمل در جهت بالا بردن قيمت تمام شده كالاست.
3- سازمان جهاني گمرك اعلان كرده به ازاي هر روز رسوب كالا در گمرك هزينه‌اي معادل يك درصد ارزش كالاست، اين امر در كشورهايي است كه هزينه خواب سرمايه كمتر از 5 درصد است و در كشور ما كه هزينه سرمايه بيش از 20 درصد است به مراتب بيشتر است.
4- با توجه به مراتب فوق آيا اگر رسوب كالا سه ماه يا بيشتر باشد، قيمت تمام شده دوبرابر نمي‌شود؟
5- با توجه به گرماي هوا و رطوبت در بنادر رسوب كالا به مدت طولاني موجب ضايعات بيشتر شده كه خود در بالا رفتن قيمت تمام شده بسيار موثر است و بعضا غيرقابل استفاده و انتفاع نيز مي‌شود.
6- به فرض اينكه سياست بانك مركزي توجيهي داشته باشد، هزينه‌هايي كه رويه موجود به كشور تحميل مي‌كند، آيا قابل مقايسه با آثار تقاضا بر بازار است والنهايه با تاخير بالاخره كد رهگيري بايد صادر شود ؟
در پايان راه‌حل پيشنهادي اينجانب كه كشور را از اين هزينه‌هاي كمرشكن خلاص كند و بانك مركزي هم به هدف خود به صورت موثر و واقعي نائل شود؛ الزام اخذ كد رهگيري قبل از ثبت سفارش در وزارت صمت كه هنوز نه كالايي خريداري شده و نه تقاضايي براي ارز ايجاد شده، است كه در اين صورت كالا وقتي وارد كشور مي‌شود قبل از پهلوگيري كشتي در گمرك كالاهاي اساسي و ضروري و مواد اوليه و قطعات خط توليد اظهارنامه به گمرك داده شود و مستقيما از كشتي بارگيري كاميون و واگن‌هاي حمل جهت انتقال به انبار واحد توليدي يا انبار كالاهاي اساسي داده شود كه نتيجه آن خواب سرمايه و هزينه آن در اين مرحله صفر مي‌شود و قيمت تمام شده كالاهاي ضروري و مواد اوليه بسيار پايين آمده كه باعث كاهش تورم و بالا رفتن قدرت خريد طبقات آسيب‌پذير مي‌شود و در اين باب سخن فراوان داردكه در صورت داشتن طالب تقديم خواهد شد.