از جاده مرگ چه خبر؟
نويد قلي‌خاني
«جاده مرگ» بخشي از جاده تهران-مشهد و جايي بين ميامي تا سبزوار است. اين بخش از اين مسير، يادآور خاطراتي بسيار تلخ براي حيات‌وحش و دوستداران آن در ايران با كشته شدن ۷ فرد يوزپلنگ طي يك دهه گذشته است. شهريور سال ۱۳۹۴، به مناسبت روز ملي يوزپلنگ، كمپيني براي جلب حمايت بدنه دولت براي حفاظت از يوزپلنگ شكل گرفت و وزير وقت راه و شهرسازي، قول مساعدت براي طرح ايمن‌سازي جاده مرگ داد. از آن زمان، از طولِ ۱۴ كيلومتري مقطعِ پرخطرِ جاده مرگ، حدود ۴ كيلومتر فنس‌كشي دوطرف جاده، صورت گرفته و قرار است ادامه آن پيگيري شود.از آنجا كه پس از اجراي طرح ايمن‌سازي، پژوهش متمركزي انجام نشده، نمي‌توان گفت فنس‌كشي‌ها چه ميزان موفق بوده؛ اما شايد بتوان بين اجراي طرح و ثبت نشدنِ تصادف يوزپلنگ طي بيش از ۲ سال اخير، ارتباط معناداري پيدا كرد. از ديگر تلاش‌هاي صورت گرفته در قالب طرح ايمن‌سازي جاده مرگ، مذاكره محيط‌زيست با پليس راهور استان سمنان براي ايجاد محدوديت سرعت در مقطعِ مذكور بوده به طوري كه محدوديت سرعت در جاده مرگ از 110 كيلومتر به حداكثر ۸۰ كيلومتر رسيد.پس از اين توافق، تابلوهاي حداكثر سرعت مجاز تغيير كرد اما به دليل نبود سيستم نظارت، اعمال اين قانون، با لكنت مواجه شده. به بياني ديگر، معدود خودروهاي عبوري را مي‌بينيد كه محدوديت سرعت ۸۰ كيلومتر را رعايت كنند. همراه شدن يك نهاد مانند پليس راهور با فرآيند حفاظت از حيات‌وحش، گرچه نگين درخشاني در هم‌افزايي بين نهادي در كشور براي جلوگيري از انقراض يوزپلنگ بوده اما به دليل نبود سيستم‌هاي نظارتي مانند دوربين‌هاي كنترل سرعت به نظر مي‌رسد نتوانسته بازدارنده باشد از اين رو با توجه به سرعتِ بالاي انقراض، بايد سرعت اقدامات و ميزان هم‌افزايي‌ها و حمايت‌هاي سطوح بالاي دولت نيز افزايش يابد.