آموزش
در گردهمايي مديران دفاتر استعدادهاي درخشان دانشگاه‌هاي سراسر كشور
ابراز نگراني از خروج «تعداد زياد از دانشجويان سرآمد» از كشور
گروه اجتماعي: سوال: «آمار بالاي مهاجرت ايراني‌ها شما را نگران نمي‌كند؟» پاسخ: «چرا، بسيار زياد.» اين سوال و جواب كوتاه چند روز پيش‌تر در جريان مصاحبه «اعتماد» با محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه كشورمان منتشر شد. در سال‌هاي گذشته هر از گاهي آمار مهاجرت ايرانيان و به صورت مشخص‌تر آمار مهاجرت دانشجويان به خارج از كشور همواره محل بحث و ترديد بوده است. وزارت علوم و معاونت علمي و فناوري رياست‌جمهوري بيشتر تلاش دارند بحث را بر آمار مهاجرت معكوس متمركز نگه دارند و معمولا در اين موارد است كه عدد و رقم دقيق مي‌دهند. روز گذشته هم مديركل دفتر برنامه‌ريزي آموزش عالي وزارت علوم بدون اينكه آمار مشخصي بگويد، اعلام كرد: «سالانه تعداد زيادي از دانشجويان سرآمد از كشور خارج مي‌شوند كه مي‌توان با هدايت صحيح اين مهاجرت را كاهش داد.»
روز گذشته سومين گردهمايي سالانه مجازي مديران دفاتر استعدادهاي درخشان دانشگاه‌هاي سراسر كشور برگزار شد كه جمعي از مسوولان و معاونان وزارت علوم در آن حضور داشتند. محمدرضا آهنچيان، مديركل دفتر برنامه‌ريزي آموزش عالي وزارت علوم در اين نشست توضيحاتي داد كه بر‌اساس آن به نظر مي‌رسد يكي از راهكارهاي وزارت علوم براي جلوگيري از مهاجرت دانشجويان به خارج از كشور ايجاد تسهيلات ورود به دانشگاه و در نظر گرفتن سهميه است: «تلاش وزارت علوم در يك سال گذشته افزايش اختيارات دانشگاه‌ها در پذيرش دانشجوهاي استعدادهاي درخشان بوده است و نمونه آن نيز در افزايش سهميه پذيرش دانشجوهاي استعدادهاي درخشان در دانشگاه بود كه در اين دوره تا ۴۰ درصد اين سهميه در دانشگاه‌هاي بزرگ كشور افزايش پيدا كرد.» او البته بر اين نكته هم تاكيد كرد كه «براي افزايش اين سهميه مخالفت‌هايي وجود داشت و اين امر به آساني به دست نيامده است.» از سوي ديگر علي خاكي صديق، معاون آموزشي وزارت علوم هم از حذف شرط پذيرش در رشته مرتبط براي كنكوري‌هاي داراي مدال المپياد خبر داد و گفت: «در ارتباط با دارندگان نشان طلا، نقره و برنز كشوري المپيادهاي دانش‌آموزي در آخرين جلسه شوراي استعداد درخشان وزارت علوم بحث و بنا شد با كسب نصاب علمي ۸۵ درصد نمره آخرين پذيرفته شده در آزمون سراسري ما بحث شرط رشته مرتبط را حذف كنيم كه اين براي استعداد درخشان تسهيلات ايجاد مي‌كند.» معاون آموزشي وزارت علوم تاكيد كرد: با حذف شرط رشته مرتبط براي برگزيدگان المپيادهاي دانش‌آموزي مقداري از راه براي ورود اين افراد به دانشگاه هموارتر مي‌شود. در واقع با توجه به مشكلات همه‌گيري كرونا و تبعاتي كه براي همه دانشجويان از جمله دانشجويان استعداد درخشان داشته است، تسهيلي در روند پذيرش دانشجويان صورت گرفته است تا مقداري اين چالش‌ها را كاهش دهيم. در دانشگاه‌هاي كشور وقت عمده مديران دانشگاه‌ها به ويژه معاونان آموزشي و مديران حوزه آموزشي به بررسي مشكلات دانشجويان در كميسيون‌هاي موارد خاص مي‌گذرد.
در حرف‌هاي اين مسوولان البته اشاره مستقيمي به ارتباط ميان تسهيل شرايط براي ورود «استعدادهاي درخشان» به دانشگاه با تلاش براي پيشگيري از مهاجرت نشد اما آهنچيان در بخشي از صحبت‌هايش گفت: «ما هميشه تاكيد كرده‌ايم كه اين دو وجه مغفول در امور استعدادهاي درخشان وجود دارد، بحث پرورش و هدايت است، به ويژه بحث هدايت است، سالانه تعداد زيادي از دانشجويان سرآمد كشور به دلايل مختلف كه مهم‌ترين آن ادامه تحصيل است از كشور خارج مي‌شوند. اينكه ما در دانشگاه‌ها روي اين دو وجه تمركز داشته باشيم مي‌تواند كمك كند در ابعاد فرهنگي، دانشجويان تعلق بيشتري به شرايط كشور و توجه بيشتري به اقتضائات توسعه‌اي كشور كه مبتني بر سرمايه انساني سرآمد كشور هست داشته باشند.» او در بخشي از صحبت‌هايش به لزوم بازنگري در نحوه مشخص كردن دانشجويان استعداد درخشان هم اشاره كرد: «بايد فرآيند شناسايي دانشجويان استعداد درخشان اصلاح شود، بايد توجه شود دانشجوي استعداد درخشان فقط از روي معدل شناسايي نشود، با استفاده از داده كاوي آموزشي مي‌توان به شناسايي دانشجويان استعداد درخشان بپردازيم.»
چندي پيش بود كه موضوع مهاجرت به صورت گسترده خبرساز شد؛ زماني كه سازمان نظام پزشكي خبر از مهاجرت بالاي پزشكان از كشور داد. حساب كاربري نظام پزشكي در توييتر نوشت كه طي ۱۰ ماه گذشته از شيوع كرونا 3 هزار پزشك مهاجرت كرده‌اند.
قانون مقابله با تقلب علمي اصلاح مي‌شود
معاون پژوهشي و فناوري وزير علوم از تلاش وزارت علوم براي دسترسي مجدد به متون پايان‌نامه‌ها و همچنين اصلاح قانون پيشگيري و اصلاح قانون مقابله با تقلب علمي خبر داد.
غلامحسين رحيمي در گفت‌وگو با مهر، درباره آخرين پيگيري‌ها در خصوص قطع دسترسي به تمام متن پايان‌نامه‌ها و رساله‌ها در سامانه گنج پايگاه ايرانداك كه از دوم دي ماه قطع شده است، اظهار كرد: اعتقاد وزارت علوم بر اين است كه دسترسي همگاني به متون علمي بايد براي همه به صورت گسترده انجام شود.
معاون پژوهشي و فناوري وزارت علوم با اعلام اين خبر كه در حال اصلاح آيين‌نامه اجرايي قانون پيشگيري و مقابله با تقلب در تهيه آثار علمي هستيم، افزود: در آيين‌نامه اجرايي قانون پيشگيري و مقابله با تقلب در تهيه آثار علمي دانشگاه‌ها و مراكز پژوهش و فناوري موظف هستند پايان‌نامه‌ها و رساله‌هاي خود را در سامانه‌هاي اعلامي وزارتين ثبت كنند.