جهانگيري گفت نميشود آزادي را محدود كرد، حتي به بهانه امنيت
سخنرانيهاي انتخاباتي آقاي معاون اول
همانقدر كه نزديك شدن به انتخابات 1400 مخالفان دولت را تند و تيزتر كرده، روزهاي پاياني دولت دوازدهم هم باعث شده اعضاي كابينه از رييسجمهوري تا وزرا صريحتر شوند. چنانكه چهارشنبه هفته گذشته حسن روحاني در يك دفاع تمامقد از وزير ارتباطات بر مخالفت صريح دولت با فيلترينگ و كاهش پهناي باند تاكيد كرد و در همين اثنا يكي ديگر از اعضاي هيات دولت كه پس از يك دوره طولاني فعاليت در حاشيه و دور از مركز توجهها طي يكي، دو سال ابتداي كار دولت دوازدهم، حالا چند روزي است كه بيش از پيش سخن ميگويد؛ اسحاق جهانگيري، معاون اول اصلاحطلب حسن روحاني، رييسجمهوري اعتدالگرايي كه حالا آخرين سال حضورش را راس قوه مجريه سپري ميكند.
جهانگيري كه 7 سال گذشته را معاون اول حسن روحاني بوده، در جريان انتخابات سال 96 نيز كانديداي پوششي او بود. كانديدايي كه ساعات پاياني تبليغات انتخاباتي، چنانكه انتظار ميرفت به نفع حسن روحاني كنار كشيد و همين بدهبستان سياسي چنين تصوري ايجاد كرد كه احتمالا اسحاق جهانگيري، كانديداي اصلي انتخابات رياستجمهوري سال 1400 خواهد بود و اصلاحطلبان لابد ميخواهند بعد از دو دوره حمايت از كانديداي ائتلافي و چهرهاي ميانهرو چون حسن روحاني، با كانديدايي چنانكه ميگفتند و ميگويند تماماصلاحطلب وارد گود رقابت انتخاباتي 1400 شوند. اما جز اينكه جهانگيري تا يكسال اول دولت دوم از اعضاي مهجور هيات دولت بود كه به قول خودش حتي اختيار تغيير در دفترش را نداشت، با ادامه يافتن كار دولت دوازدهم و به خصوص از سال دوم دولت روحاني، اوضاع و احوال سياست داخلي و خارجي نيز به گونهاي پيش رفت كه ماجراي «دلار جهانگيري» تاثير بسزايي بر سرنوشت سياسي او گذاشت. اما از چندماه پيش بار ديگر زمزمههايي مبني بر كانديداتوري جهانگيري در فضاي رسانهاي مطرح شده و برخي او را كانديداي بالقوه حزب كارگزاران و حتي مجموعه اصلاحطلبان ميدانند. از همينرو اغلب سخنرانيهاي اخيرش با نگاهي ديگر رصد ميشود كما اينكه محتواي سخنرانيهاي جهانگيري نيز از گذشته كه بيش از هر چيز اقتصادي بود، از آن رنگ و بوي اقتصادي و فني فاصله گرفته و بيشتر سياسي شده است.
جهانگيري دو روزي است كه به خوزستان سفر كرده است. روز شنبه معاون اول رييسجمهوري در جريان آيين احداث ۵ هزار واحد مسكوني براي مردم آسيب ديده در آبگرفتگي اخير بندرامام خميني (ره) به اعتراضات آبانماه 98 اشاره و در ادامه يادي كرد از اعتراض مردم ماهشهر كه سال گذشته حواشي آن بسيار خبرساز شد و خاطرهاي تلخ از آن در فكر و ذهن ايرانيان بجا مانده و بر اين اساس گفت: «يكي از مهمترين دلايل حضورم در شهرستان بندر ماهشهر مربوط ميشود به حوادث آبانماه سال گذشته، از آن زمان، غصه اين مردم را داشتم؛ چراكه مطمئن بودم با نظام مشكلي ندارند، مشكل آنان تنها فقر و تبعيض است.» از همينرو نميتوان رنگ و بوي سخنان او را در آستانه انتخابات رياستجمهوري و در جريان سفر به خوزستان ناديده گرفت، چراكه به هر حال او معاون اول رييسجمهوري بوده و ميتوانست در يكسال و اندي اخير كه از حوادث آبان ميگذرد، در مورد اين اعتراضات و تحليل ماهيت آن سخن بگويد. سخنرانيهاي جهانگيري با رنگ و بوي سياسي و انتخاباتي اما روز يكشنبه نيز ادامه داشت. جهانگيري در نشست شوراي اقتصاد مقاومتي كه دوازدهم بهمن و در استانداري خوزستان برگزار شد، به بحث «آزادي مردم» اشاره كرد و گفت: «در قانون اساسي، از آزادي مردم به عنوان يك گوهر گرانبها ياد شده است؛ به هيچ بهانهاي نميشود آزادي مردم را محدود كرد و مانع آزادي مردم شد و حتي به بهانه امنيت نميتوان اين كار را انجام داد. جمهوريت نظام جايي است كه مردم خطمشي اداره كشور را تعيين كنند.» در واقع او با اين سخنان موضع خود در قبال امنيت و آزادي را مشخص كرد. دو پارامتري كه گاهي از سوي برخي كنشگران سياسي به يكديگر ارتباط داده ميشود اما ارتباطي كه اغلب منجر به ناديده گرفتن يكي به خاطر ديگري ميشود. جهانگيري در جريان سفر به استان خوزستان با نخبگان، جوانان و فعالان اجتماعي و فرهنگي اين استان نيز ديدار و گفتوگو كرد. او در بخشي از اين ديدار به سياستگذاري دولت در مورد واكسن كوويد19، شرايط و موقعيت زنان و جوانان، اقليتهاي قومي و مذهبي، مطبوعات و رسانهها اشاره و در مورد اين گزارهها سخنراني كرد؛ موضوعاتي كه اغلب در سخنرانيهاي انتخاباتي به گوش ميرسد. او به مخاطبان و مستمعانش اطمينان داد كه دولت حتما با استفاده از منابع ارزي واكسن وارد خواهد كرد. جهانگيري همچنين اطمينان داد و گفت با وجود همه موانع پيشرو واكسني كه مورد تاييد وزارت بهداشت باشد، خريداري شده و در اختيار جامعه قرار ميگيرد و همانطور كه پيشتر نيز گفته شد تا پايان بهمن و نهايتا اوايل اسفندماه فرآيند واكسيناسيون مطابق برنامهريزي به صورت «شفاف و بدون تبعيض» آغاز خواهد شد. معاون اول رييسجمهوري همچنين بخشي از اقدامات دولت در حوزه زنان را برشمرد و تاكيد كرد كه بايد فضاي بيشتري براي حضور زنان مهيا شود. او در اين نشست يادآور شد كه اهالي رسانه و مطبوعات به دليل محدوديتهاي ناشي از كرونا با مشكلات فراواني روبه رو شدند كه لازم است براي كمك به اين گروهها برنامهريزي دقيقي انجام شود. او در بخش ديگري از سخنراني هم به اقليتهاي قومي و مذهبي اشاره كرد و گفت: «همه اقوام و پيروان مذاهب مختلف در نهايت صميميت در اين استان زندگي ميكنند و حقوق همه آنها بايد رعايت شود و همواره به همه استانداران استان خوزستان توصيه كردهايم كه بايد حقوق تمامي اقوام رعايت شود و كسي نبايد احساس كند كه مورد بيتوجهي است.»
اگرچه سخنان چند روز گذشته معاون اول رييسجمهوري رنگ و بوي انتخاباتي دارد اما نه او و نه نزديكانش تاكنون به صراحت به اين موضوع اشاره نكردهاند. با اين حال اسحاق جهانگيري و محسن هاشمي از كانديداهاي مدنظر حزب كارگزاران سازندگي هستند و فارغ از آنكه هاشمي به دفعات احتمال حضورش را صراحتا تكذيب كرده، جهانگيري در ميان باقي اصلاحطلبان از مقبوليتي دوچندان برخوردار است و حتي برخي ناظران از اين گفتهاند كه جهانگيري از آن دست كانديداهاي احتمالي جريان اصلاحات است كه اگر بهواقع وارد ميدان شود، بعيد نيست ديگر گزينههاي احتمالي به نفع او كنار بكشند و حتي از او در اين مسير حمايت كنند. جهانگيري همين چهار سال پيش يك بار از سد نظارت استصوابي شوراي نگهبان نيز گذشته و به نظر ميرسد از اين حيث نيز نسبت به مشكلي كه بسياري از اصلاحطلبان از آن نگرانند، ايمن باشد. اما در حال حاضر مشخص نيست بدنه اجتماعي حامي جريان اصلاحات تا چه ميزان به يك عضو ارشد دولت روحاني اقبال نشان دهد.