شمشير دولبه فرمان اجرايي

جو بايدن و دستيارانش در هفته‌هاي منتهي به مراسم تحليف او وقت زيادي را صرف مطالعه كتاب‌هاي مربوط به فرانكلين روزولت و 100 روز نخست رياست‌جمهوري او كردند، چراكه معتقد بودند از زمان رياست‌جمهوري فرانكلين روزولت تاكنون سابقه نداشته هنگام ورود يك رييس‌جمهور به كاخ سفيد، كشور تا اين حد غرق در بحران باشد. تيم بايدن نسخه 100 روزه روزولت را به يك دوره فشرده 10 روزه تبديل كردند و نسخه برق‌آساي خودشان را ابداع كردند. بايدن در 10 روز نخست رياست‌جمهوري خود 45 فرمان اجرايي، يادداشت يا ابلاغيه امضا كرده كه در حوزه‌هاي مختلف سياست‌هاي امريكا را تغيير مي‌دهد. از جمله اين حوزه‌ها مي‌توان به همه‌گيري كرونا، عدالت نژادي، مهاجرت، تغييرات آب و هوايي و حقوق تراجنسيتي‌ها اشاره كرد.
درست است كه بايدن از زمان روزولت تاكنون سريع‌ترين شروع را ميان روساي جمهور داشته است، اما سرعت‌گيرهايي كه در ادامه با آن روبه‌رو مي‌شود ممكن است شدت عمل او را به ‌شدت كاهش دهد. او در ماه فوريه براي تصويب بسته 9/1 تريليون دلاري خود براي جبران آسيب‌هاي ناشي از كرونا و تاييد باقي اعضاي دولتش بايد مذاكرات سختي را با كنگره پشت‌سر بگذارد. اين در حالي است كه سنا ممكن است درگير استيضاح دونالد ترامپ رييس‌جمهور سابق  امريكا  باشد.
بايدن از يك‌سو با خواسته‌هاي بيش از حد ترقي‌خواهان حزب دموكرات مواجه است و از طرف ديگر بايد به دنبال فرصتي براي همكاري با مخالفان سركشي باشد كه از همان ابتداي كار مقاومت در برابر او را آغاز كرده‌اند. همه اينها در حالي است كه او مشغول تكميل اعضاي دولت خود و لغو سياست‌هاي مخرب رييس‌جمهور قبلي است. در اين بين، آمار قربانيان امريكايي كرونا تا چند هفته ديگر از مرز 500 هزار عبور خواهد كرد و وزارت امنيت داخلي امريكا نيز هشدار داده طرفداران تندرو ترامپ قرار است باز هم به تروريسم داخلي دست بزنند و صحنه‌هايي چون حمله ماه  قبل به ساختمان كنگره را تكرار  كنند.
آلسدر رابرتس، مدير دانشكده سياست عمومي در دانشگاه ماساچوست آمهرست كه در مورد 100 روز نخست رياست‌جمهوري روزولت نيز قلم زده است، مي‌گويد: دولت بايدن كار خوبي مي‌كند كه با صدور فرمان‌هاي اجرايي سريعا جلوي برخي آسيب‌هاي دوران ترامپ را مي‌گيرد. اين كار بايدن سيگنال‌هايي را نيز در‌خصوص اولويت‌هايش مي‌دهد. چالشي كه دولت بايدن با آن روبه‌روست تعريف دوباره انتظارات است. امريكايي‌ها اكنون انتظار دارند شاهد تصويب موجي از قوانين مهم به سبك روزولت باشند. از اين نظر اوضاع براي بايدن چندان جالب نيست و بهتر هم نمي‌شود؛ چرا‌كه دولت او تصميم گرفته با استفاده از فرمان‌هاي اجرايي كارها را سريع پيش ببرد. روزولت در جهان ساده‌تري بر امريكا رياست مي‌كرد.
بزرگ‌ترين چالش بايدن ايجاد توازن در تحقق هدفي است كه پيش‌تر اعلام كرد، يعني جلب رضايت هر دو حزب؛ اين در حالي است كه او براي تصويب بسته حمايتي كروناي خود بسيار عجله دارد. بر‌خلاف روزولت كه كنگره‌اي با اكثريت دموكرات از او حمايت مي‌كرد، حزب بايدن با وجود برخورداري از اكثريت در هر دو مجلس، رهبراني دارد كه به هيچ‌وجه حاضر به مصالحه با جمهوري‌خواهان نيستند. بايدن مجبور است تصميم بگيرد چقدر انرژي صرف جلب حمايت جمهوري‌خواهان كند، به ويژه با توجه به اينكه اين كار ممكن است انجام برنامه‌هاي او را به عقب انداخته يا از ابعاد آن  بكاهد. 
در شرايطي كه افزايش مزاياي بيكاري در اواسط ماه مارس منقضي مي‌شود، كاخ سفيد اين تاريخ را ضرب‌الاجلي براي انجام كارهاي خود مي‌داند. اگر رييس‌جمهور بدون حمايت هر دو حزب كار خود را پيش ببرد، ممكن است او و متحدان دموكراتش مجبور شوند براي مقابله با مقاومت سنا دست به مانورهاي رويه‌اي بزنند‌ و اين مساله نيز احتمالا خشم جمهوري‌خواهان  را  برمي‌انگيزد.
بايدن و تيمش تمركز خود را بر تجربه رييس‌جمهور ديگري گذاشته‌اند كه در دوراني پرالتهاب و بحراني وارد كاخ سفيد شد؛ باراك اوباما كه بايدن نيز معاون اولش بود. در اوج ركود بزرگ، اوباما توانست 24 روز پس از ورود به كاخ سفيد در سال 2009 برنامه محرك اقتصادي را بدون كوچك‌ترين حمايتي ازسوي جمهوري‌خواهان در دستور كار قرار دهد. اوباما مايل بود حمايت هر دو حزب را داشته باشد، اما جمهوري‌خواهان هيچ علاقه‌اي نشان ندادند. درسي كه بايدن و مشاورانش از آن تجربه گرفتند اين نبود كه اوباما نتوانست براي جلب رضايت جمهوري‌خواهان به اندازه كافي با آنها مصالحه كند؛ آن درس اين بود كه اوباما بيش از حد تلاش كرده با جمهوري‌خواهان مصالحه كند. مشاوران اقتصادي اوباما در آن زمان باور داشتند او براي روشن كردن موتور اقتصاد كشور به برنامه بزرگ‌تري نياز دارد. با اين حال او بسته اقتصادي خود را در سطح 800 ميليارد دلار محدود كرد، چرا‌كه فكر مي‌كرد اين بهترين رقمي است كه مي‌تواند حمايت هر دو حزب را با آن به دست بياورد. تيم بايدن اقدام اوباما را يك اشتباه مي‌داند و همين امر باعث شده روي رقم 9/1 تريليون دلاري اصرار كنند.
آنيتا دان، مشاور ارشد بايدن مي‌گويد: ما معتقديم مي‌توانيم به سرعت جلو برويم. بايدن دوست دارد حمايت هر دو حزب رو داشته باشد. ما معتقديم باتوجه به وضعيت اضطراري كه در آن قرار داريم و ضرب‌الاجل 15 مارس كه براي بيكاران بسيار اهميت دارد، مي‌توانيم حمايت هر دو حزب را جلب كنيم. البته ديگر مقامات كاخ سفيد در مورد جلب حمايت هر دو حزب از بسته كروناي بايدن اين‌قدر خوشبين نيستند و مي‌گويند براي همكاري ميان دولت و جمهوري‌خواهان حوزه‌هاي ديگري چون زيرساخت، اپيدمي مواد مخدر، پهناي باند روستايي، سلامت رواني و خدمات ملي  وجود  دارد.
دستياران مي‌گويند بايدن مرتب با جمهوري‌خواهان كنگره تلفني صحبت مي‌كند، اما به دليل محدوديت‌هاي كرونايي هنوز آنها را به كاخ سفيد دعوت نكرده تا به آنها ثابت كند در مشورت با حزب رقيب مصمم است. در عين حال، فرمان‌هاي اجرايي بسيار زيادي كه امضا كرده انتقاد جمهوري‌خواهان را برانگيخته است. منتقدان مي‌گويند چنين اقدامات يكجانبه‌اي هيچ نشاني از وحدتي كه بايدن وعده داده بود، ندارد. سناتور ميچ مك‌كانل، رهبر جمهوري‌خواهان سنا بيانيه‌اي را با اين تيتر منتشر كرد: بايدن دم از مصالحه مي‌زند، اما نوع رياستش چپي است. حتي سناتور پاتريك تومي، يكي از پنج جمهوري‌خواهي كه در برابر ترامپ ايستاد و راي به استيضاح او داد، گله دارد از اينكه بايدن «موجي از امضاي فرمان‌هاي اجرايي ركوردشكن و چپ‌گرايانه را آغاز كرده  و قرار هم نيست به آن  پايان بدهد.»
لاني چن، عضو موسسه هوور دانشگاه استنفورد مي‌گويد بايدن با توجه به كنترل حداقلي حزبش بر كنگره، نمي‌تواند جمهوري‌خواهان را از خود برنجاند. خطري كه وجود دارد اين است كه اين اختلاف باعث شود همه تلاش‌هاي بايدن در ماه‌هاي اخير براي اثبات حسن نيت خود به برخي جمهوري‌خواهان بر باد برود. در نهايت ممكن است بايدن مجبور شود طرح خود را تنها با حمايت دموكرات‌ها و با يك حاشيه  بسيار اندك در سنا  به تصويب  برساند.
اقدامات اجرايي بايدن با چنان شدتي انجام شده كه ديگر اقدامات او در ميان آن گم مي‌شود. با اين حال مقامات كاخ سفيد مي‌گويند خودشان تصميم گرفته‌اند اين فرمان‌هاي اجرايي را در مدتي كوتاه و فشرده امضا كنند تا حس تغيير و انرژي به راي‌دهندگان القا شود. البته اين ريسك وجود داشت كه مردم تصور كنند دولت مي‌خواهد با يك دست چندين هندوانه را يك‌جا بلند كند، اما بايدن با اين اقدام بسياري از سياست‌هاي دولت ترامپ را كه باعث نگراني گروه‌هاي  ليبرال متحد او شده بود، لغو كرد. 
از جمله اقدامات بايدن مي‌توان به بازگشت به توافق آب و هوايي پاريس، لغو پروژه خط لوله كي‌استون ايكس ال، ممنوعيت تبعيض در محل كار بر ‌اساس گرايش جنسي يا هويت جنسيتي، پايان دادن به ممنوعيت خدمت تراجنسيتي‌ها در ارتش كه از سوي ترامپ وضع شده بود، ممنوعيت تمديد قراردادهاي فدرال با زندان‌هاي خصوصي، تعليق ساخت ديوار مرزي ترامپ‌ و تمديد تنفس وام‌هاي دانشجويي مرتبط با كرونا اشاره كرد. ديگر اقدامات او بيشتر ماهيت نمادين داشتند‌ و همانند ترامپ، بايدن نيز خيلي زود با دادگاه‌ها به مشكل خورده، چرا‌كه يك قاضي فدرال در تگزاس موقتا فرمان او مبني بر توقف 100 روزه اخراج مهاجران غيرقانوني را رد كرده است. با اين حال رهبران ليبرال از اقدامات او حمايت كرده‌اند. بايدن و تيمش براي اينكه آماده چالش‌هاي بزرگي شوند كه به آنها ارث رسيده، چندين كتاب را در‌خصوص عملكرد روزولت در 100 روز نخست كارش مطالعه كرده‌اند. بايدن همچنين با جان ميچم، مورخي كه به او در نگارش سخنراني تحليفش نيز كمك كرده بود، مرتبا مشورت مي‌كند.
روزولت در سال 1933 پس از سه سال فاجعه اقتصادي وارد كاخ سفيد شد و با تصويب چندين قانون توانست امريكا و نقش دولت در جامعه را متحول كند، هر چند كه اقدامات او به‌طور كامل به «ركود بزرگ» پايان نداد. فرمان‌هاي اجرايي بايدن نسبت به قوانين مصوب روزولت موقتي‌ترند، چرا‌كه روساي جمهور بعدي امريكا مي‌توانند آن را لغو كنند. اما اين فرمان‌ها نيز مثل اقدامات روزولت، ميل و انرژي بايدن براي تغيير را نشان مي‌دهند. فرمان‌هاي اجرايي بايدن نسبت به فرمان‌هاي اوباما دوام بيشتري خواهند داشت و كاملا در راستاي اقداماتي است كه روزولت در نخستين روزهاي رياست‌جمهوري‌اش اتخاذ كرد. اگر دولت بايدن بتواند در 100 روز نخست كاري خود بيش از 100 ميليون امريكايي را در برابر كرونا واكسينه كند، واكنش بايدن به همه‌گيري حتي از واكنش روزولت به ركود بزرگ نيز سريع‌تر اتخاذ شده است.
منبع: نيويورك‌تايمز