گالري‌گردي
هنر و هنرمندان خوب را دريابيم
فاروق مظلومي
جريان تازه‌اي در گالري‌هاي تهران در حال شكل‌گيري است كه رو به خير دارد. حالا خيلي از هنرمندان خوب علاقه‌اي به نمايش آثارشان در گالري‌هاي باسابقه و مطرح ندارند، چرا‌كه در سال‌هاي اخير گالري‌هاي معروف فكر كرده‌اند با اتكا به نام و نشان خود هر اثري را مي‌توانند به فروش برسانند و بدين‌ترتيب آثار ضعيف و گاهي مشقي را به نمايش گذاشته‌اند در مقابل گاهي گالري‌هاي تازه تاسيس آثاري را نمايش مي‌دهند كه ذهن و چشم مخاطب جدي را تسخير مي‌كند.
گالري نيان هم از جمله گالري‌هايي هست كه در بازگشايي مجدد خود چند اثر جدي، فعال و محرك را به نمايش گذاشت. اين گالري در آدرس جديد خود از تاريخ سوم تا بيستم بهمن ماه ميزبان آثار مريم طباطبايي، علي ذاكري، سيما شاهمرادي، مريم كوهستاني، امير‌حسين دزفولي، فاطمه افشاري و ندا غيوري متعصب است. در اين نمايش، آثار مجسمه مريم كوهستاني در فضايي سهمناك بين گروتسك و فانتزي بود و امر هنري را محقق مي‌ساخت، چرا‌كه هنر اصيل فضاي تعليق و چالش است. كوهستاني در اين مجسمه‌ها اروتيسم حاصل از پيچيدن گردن قو دور گردن موجوداتي بين جن و انسان را به فضاي تيره رنگ‌هاي مات اضافه كرده و بيننده را محسور اين موجودات غيرواقعي مي‌كند. فيگورهاي استاد علي ذاكري همچنان نشان مي‌دهد هنر فيگوراتيو تمام‌ناشدني است و هنر واقع‌گرا، واقعيت -صحنه مبارزه دو بوكسور- را بهانه‌اي براي نقاشي مي‌داند و امر مقدم، بازنمايي شيوه‌اي از نقاشي است نه واقعيت. علي ذاكري اتمسفر سهمگين رينگ را به اتمسفر شديد رد قلمش اضافه مي‌كند و اينچنين واقعيت را به خدمت نقاشي درمي‌آورد.
در اثري از مريم طباطبايي اسكراچ روي كاغذ ضخيم را داريم. تكنيكي كه به خراش متكي است و هنرمند اثرش را به جاي نقاشي روي سفيدي از دل سياهي بيرون مي‌كشد. در اين شيوه، سختي و تيزي وسيله خراش، جاي لطافت قلم نقاشي را مي‌گيرد و نقش مهم ابزار برجسته‌تر مي‌شود. فضاي مينيمال اين اثر به آنارشي خطوط اجازه حضور با شدت بيشتر را داده و پرسپكتيو نامحسوس دو نقطه‌اي‌اش اثر را دوبعدي‌تر نشان مي‌دهد تا انسان پشت‌كرده به ناظر و تك‌صندلي خالي كنارش به بيننده نزديك‌تر شوند و فعاليت بيشتري داشته باشند و فيگورهاي پشت به ناظر به دليل ديده نشدن اجزاي صورت از آبستراكسيون بيشتري برخوردارند و رازآلودترند. كادر افقي اين اثر كه در مقايسه با كادر عمودي كادري صلح‌آميز و بي‌طرف است با وجود فضاي خشن اثر، روحي از تقدير‌پذيري، بي‌اعتنايي و انزوا را به اين نقاشي اصيل تزريق كرده و تك‌‌رنگ بودن آن منجر به عقيم‌سازي روايت‌هايي شده كه از رنگ‌هاي گوناگون به وجود مي‌آيند.
آثار برجسته و شاخص ديگري هم مثل آثار سيما شاهمرادي در گالري نيان روي ديوارها است كه متاسفانه اينجا ديگر مجال پرداختن به آنها نيست. فضا و ميزباني احترام‌برانگيز گالري نيان مخاطب را براي ساعت‌ها در اين گالري نگه مي‌دارد. مدير هنري اين گالري وحيد حسين‌پور در گفت‌وگويي تاكيد كرد كه عرصه براي حضور هنرمندان مستقل در اين گالري باز است.
در رويدادي ديگر روز دهم بهمن گشايش نمايشگاه نقاشي سميه پناهي را در گالري شميده داشتيم. با وجود مفهومي كه با عنوان «هموگان-اعتدال زمين» در استيتمنت نمايشگاه ديده مي‌شود آثار انتزاعي اين هنرمند، فعاليت مستقل خودشان را دارند. اين آثار پرقدرت از پاسپارتو و قاب صدمه مي‌خورند. وقتي سطحي كه پاسپارتو اشغال مي‌كند از سطح كار بيشتر مي‌شود. پاسپارتو بايد بخش بزرگي از اثر باشد وگرنه فضاي فرعي را بيشتر مي‌كند و از انرژي اثر مي‌كاهد. قاب‌هايي كه با لبه‌هاي‌شان منجر به تشكيل پرسپكتيو يك نقطه‌اي مي‌شوند فضاي سه بعدي به اثر مي‌دهند كه با فضاي دوبعدي اين كارهاي انتزاعي سازگاري نداشت. اما فارغ از اين مسائل مربوط به ارايه، آثار سميه پناهي نمونه‌هاي خوبي از آثار انتزاعي بوده و گالري شميده تا بيستم بهمن منتظر مخاطبان جدي نقاشي است.