نشريه امريكايي پوليتيكو:
بايدن درباره بازگشت به برجام مردد است
نشريه امريكايي پوليتيكو (POLITICO) به نقل از پنج منبع آگاه گزارش داد، دولت «جو بايدن»، رييس‌جمهوري امريكا همچنان مردد است كه به برجام به عنوان بستري براي رسيدن به توافقي محكم‌تر بازگردد يا از همان ابتدا به دنبال توافقي جديد باشد كه مسائل ديگر را هم در بر مي‌گيرد.
اين نشريه امريكايي نوشت، دستياران ارشد جو بايدن در اين خصوص بحث مي‌كنند كه آيا بازگشت به برجام در صورت بازگشت ايران به تعهداتش طبق اين توافق، با هدف بسترسازي براي يك پيمان منع گسترش محكم‌تر، بهترين راه است يا بايد راه‌هاي ديگر كه احتمالا پيچيده‌تر هستند و ممكن است توافق اصلي را كنار بزند اتخاذ شود.
پيش‌تر وزارت خارجه امريكا اعلام كرد دعوت اتحاديه اروپا براي شركت در نشست طرف‌هاي برجام با حضور ايران را مي‌پذيرد. به نوشته پوليتيكو، يك مقام وزارت خارجه امريكا احتمال ديدار رو در رو با ايراني‌ها را گامي فراتر از پيشرفت خواند. طبق اين گزارش، در مجموع تاكنون تحولات نشان مي‌دهد احياي كامل توافق اصلي كه به طور رسمي برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) خوانده مي‌شود، ممكن است بسيار پيچيده‌تر و شامل مجموعه‌اي از مذاكرات بسيار طولاني‌تر از انتظار ناظران باشد، اگر اين اتفاق اصلا رخ دهد. «دريل كيمبال» مدير اجرايي انجمن كنترل تسليحات در اين خصوص گفت: دريچه فرصتي وجود دارد كه هميشگي نخواهد بود. سرعت پايين رايزني از سوي ايالات متحده، هدف گفته شده بايدن را كه بازگشت به توافق به عنوان پايه و بعد پيش رفتن براساس آن است به خطر مي‌اندازد. يكي از افراد مطلع از گفت‌وگو‌هاي داخلي امريكا گفت: ديدگاه‌هاي مختلف زيادي در داخل دولت وجود دارد. فكر مي‌كنم انگيزه براي بازگشت به توافق وجود دارد، اما نتيجه از پيش تعيين شده نيست.
چگونگي بازگشت امريكا به برجام
به نوشته اين گزارش، «يكي از مباحث داخلي در دولت امريكا درباره گام‌هاي بعدي اين است كه آيا ابتدا هدف بايد بازگشت به توافق اصلي باشد يا از همان ابتدا به دنبال توافقي گسترده‌تر بايد بود؛ توافقي كه مي‌تواند جنبه‌هاي غيرهسته‌اي مثل برنامه موشك‌هاي بالستيك ايران را در بر بگيرد و مفادي دارد كه از توافق اصلي بادوام‌تر يا دايمي هستند.» براساس اين گزارش، در هر صورت، گزينه روي ميز داشتن نوعي توافق موقت است كه بتواند باعث اعتماد در دو طرف شود. به گفته منابع مورد استناد پوليتيكو، اين توافق لزوما شبيه توافق اصلي (برجام) نخواهد بود و مي‌تواند شامل دادن برخي معافيت‌هاي تحريمي محدود مثل اجازه فروش نفت در ازاي توقف برخي اقدامات از سوي ايران باشد كه از زمان خروج امريكا از توافق انجام داده است، يكي از آنها مي‌تواند توقف غني‌سازي اورانيوم تا خلوص ۲۰ درصد باشد.
اظهارات متناقض مقام‌هاي امريكايي
با اين حال، يك مقام دولت بايدن اصرار دارد كه دولت امريكا از بحث‌ها عبور كرده و هدفِ توافق شده همان بازگشت به برجام در صورت بازگشت ايران به تعهدات است. اما اينكه دقيقا چه گام‌هايي و با چه سرعتي براي دستيابي به اين هدف بايد برداشته شود همچنان محل بحث است. به نوشته اين نشريه امريكايي، افراد آگاه به گفت‌وگو‌ها نمي‌دانستند يا حاضر به اظهارنظر درباره اين مساله نشدند كه چه كساني در بين مشاوران بايدن حامي چه راهكار‌هايي هستند. برخي تاكيد كردند كه دولت جديد امريكا كه هنوز يك ماه از عمرش نگذشته همچنان در حال پر كردن مناصب كليدي در وزارت خارجه، كاخ سفيد و فراتر از آن با گزينه‌هاي مرتبط با بحث ايران است. البته سه منبع گفتند «برت مك‌گورك» مقام ارشد خاورميانه در شوراي امنيت ملي امريكا از صدا‌هاي تند در موضوع ايران است و «جيك ساليوان» مشاور امنيت ملي دولت امريكا بعضا موضع سخت‌تري نسبت به بسياري از همكاران خود در موضوع ايران اتخاذ مي‌كند. براساس اين گزارش، هر دو مقام ارشد مذكور احتمالا به توافق گسترده‌تر از همان ابتدا به‌جاي تلاش براي زنده كردن نسخه ۲۰۱۵ (برجام) تمايل دارند. به نوشته پوليتيكو، «رابرت مالي» نماينده ويژه دولت امريكا در امور ايران اين‌طور شناخته شده كه بيشتر حامي بازگشت به توافق اصلي است. طبق اين گزارش، يكي از كساني كه احتمالا در طرف اوست، «جف پرسكوت» مقام ارشد در نمايندگي امريكا در سازمان ملل است. طبق اين گزارش، منابع پوليتيكو درباره موضع «آنتوني بلينكن» وزير خارجه امريكا در اين خصوص مطمئن نبودند. سخنگوي شوراي امنيت ملي امريكا و همچنين سخنگوي وزارت خارجه اين كشور حاضر به اظهارنظر درخصوص اين گزارش نشدند.
در حالي كه رييس‌جمهور جديد امريكا مدعي است قصد دارد كشورش را به «برنامه جامع اقدام مشترك» (برجام) كه دولت قبلي امريكا از آن خارج شد، برگرداند، برنامه مشخصي در اين خصوص ارايه نداده و مدام موضع زياده‌خواهانه اتخاذ كرده است.
او در مصاحبه‌اي طي روز‌هاي اخير به پرسشي درخصوص اينكه آيا حاضر است به منظور ترغيب ايران به اجراي كامل تعهداتش تحريم‌هاي يكجانبه را رفع كند يا خير، پاسخ منفي داد. علاوه بر اين، مقام‌هاي دولت او گفته‌اند قصد دارند از مساله بازگشت امريكا به برجام به عنوان «سكويي» براي رسيدن به آنچه توافقي «قوي‌تر و طولاني‌تر كردن» خوانده شده استفاده كنند. واشنگتن مي‌گويد قصد دارد با همكاري متحدان و شريكانش به چنين توافقي كه مسائل موشكي و فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران را هم شامل مي‌شود دست پيدا كند.
ترجمه: خبرگزاري صدا و سيما