«اعتماد» چرايي كاهش تمايل مردم به مشاركت سياسي و چگونگي بازگشت اميد براي افزايش مشاركت انتخاباتي را بررسي مي‌كند
بيم واميد مشاركت
مرجان زهراني
اندكي بيش از ۳ ماه تا برگزاري انتخابات دوره سيزدهم رياست‌جمهوري زمان باقي است. انتخاباتي كه همه جريان‌ها و گروه‌هاي سياسي آن را مهم و سرنوشت‌ساز تلقي مي‌كنند. نه آنكه باقي انتخابات برگزار شده در سرنوشت يك ملت تاثير بسزايي نداشته، بلكه همواره تجربه تاريخي نشان داده كه نتيجه انتخاباتي كه پس از يك دوره بحران‌هاي اجتماعي، سياسي، امنيتي و... برگزار شده، براي حاكميت و همه جريان‌هاي سياسي مهم بوده است؛ چراكه حضور پرشور يا كمرنگ مردم در اين مشاركت سياسي پيامي سر بسته در دل داشته است. اين‌بار و در آستانه برگزاري انتخابات دوره سيزدهم رياست‌جمهوري نيز چالش مشاركت سياسي مردم براي همه گروه‌هاي سياسي چالشي جدي است.
سال ۹۸ كه با ناكارآمدي مديريتي در پديده طبيعي سيل آغاز شده بود، با تداوم شرايط سخت معيشتي و تورم افسارگسيخته تداوم يافت تا جايي كه افزايش قيمت بنزين به فاجعه‌اي اجتماعي، سياسي و امنيتي مبدل شد. نوع مديريت اين بحران تبعات بسياري داشت كه هنوز تب آن فروكش نكرده انهدام هواپيماي اوكرايني پيش آمد.
گره خوردن پايان همه اين اتفاقات با كرونا كه از اسفند ماه ۹۸ آغاز و تا امسال تداوم يافت، همچنين تداوم مديريت ناكارآمد در مواجهه با بحران سلامت و ازسويي دشوارتر شدن شرايط معيشتي، همگي سايه‌اي از نااميدي بر جامعه انداخت كه امروز همه گروه‌هاي سياسي از چالش مشاركت مردم در انتخابات پيش‌رو مي‌گويند و منهاي گروهي كه پيروزي‌شان در عدم حضور مردم است، باقي گروه‌ها به فكر چاره‌جويي در اين زمينه هستند. حال پرسش اينجاست كه حاكميت، دولت يا حتي جريان‌هاي سياسي در اين بازه زماني كوتاه مي‌توانند چه تاثيري بر ميزان مشاركت سياسي مردم داشته باشند؟ آيا گشودن فضاي سياسي، كاهش سختگيري‌هاي استصوابي و مسائلي از اين دست كه همواره به عنوان راهكار ازسوي كنشگران سياسي اصلاح‌طلب براي پرشور شدن فضاي انتخابات پيشنهاد مي‌شده، همچنان كارساز است؟ يا اين روزها كه پس از تلاش‌هاي چندساله براي شكل‌گيري برجام، هنوز سرنوشت آن مشخص نيست و بار ديگر شاهد
به محاق رفتن ديپلماسي و دشوارتر شدن فضاي معيشتي هستيم، حاكميت به محرك‌هاي بيشتر و محكم‌تري براي قانع كردن مردم نيازمنداست؟ آيا شعارهاي تكراري هر انتخابات، اين‌بار هم مي‌تواند توجه مردم را به خود جلب كند؟
شايد پرداختن به موضوع مشاركت شهروندان در انتخابات با توجه به اتفاقات و حوادثي كه به آن اشاره شد براي برخي بلاموضوع باشد ، اما شايد در خلال اين اتفاقات كه اولين‌بار نيست رخ مي‌دهد و شايد آخرين‌بار هم نباشد،بتوان به راهكاري دست يافت و لابه‌لاي گلايه‌ها، پيشنهادها، نقدها، توصيه‌ها و شايد انذارهاي كنشگران سياسي، راه‌حل و راهكاري براي افزايش اميد اجتماعي پيدا شده يا بر آن تاكيد شود كه فارغ از بحث انتخابات به كار آيد و از هر چه بيشتر شدن شكاف ملت و حاكميت جلوگيري كند.
«اعتماد» بنا دارد در سلسله گفت‌وگوها يا يادداشت‌هايي از كنشگران سياسي به اين موضوع بپردازد كه چه چيزي در آستانه سال ۱۴۰۰، توجه مردم را به امور سياسي و تعيين سرنوشت‌شان جلب خواهد كرد و چه علل و عواملي مي‌تواند شهروندان سرخورده از وضع اقتصاد و زخم‌خورده از همه‌گيري كرونا و درگير با هزار و يك مساله سياسي و اجتماعي و فرهنگي را قانع كند كه در صف راي‌دهي براي انتخابات رياست‌جمهوري بايستند؟
در گفت‌وگوهايي كه امروز مي‌خوانيد غلامرضا ظريفيان، معاون وزير علوم در دولت اصلاحات و محمدعلي باقري، مديركل سياسي وزارت كشور دولت اصلاحات از اين گفته‌اند كه چرا مردم از انتخابات سرخورده و نااميد شده‌اند و حاكميت بايد براي اين اميد اجتماعي آسيب‌ديده چه كند؟