مديرعامل ايران اير:
توان پرداخت اولين قسط هواپيماهاي برجامي را نداريم
در دوره كوتاهي كه اكثر تحريم‌ها عليه ايران برداشته شده بود، خطوط هوايي كشور ده‌ها هواپيماي جديد به ارزش ده‌ها ميليارد دلار از بويينگ، ايرباس و اي‌تي‌آر سفارش داده بود. مطابق با مفاد سه قرارداد منعقد شده با اين سه شركت بنا بود مجموعا ۲۰۰ فروند هواپيما به ناوگان هوايي كشور اضافه شود تا به اين ترتيب تعداد هواپيماهاي موجود از ۳۱۰ فروند به بيش از ۵۰۰ فروند افزايش يابد. اما با اعمال دوباره تحريم‌ها بويينگ و ايرباس مجبور شدند تحويل سفارش‌ها را متوقف كنند. طي همان زمان كوتاه قبل از تحريم‌ها تنها سه هواپيماي ايرباس به ايران تحويل داده شد و ۱۳ فروند اي‌تي‌آر، بويينگ هم هيچ هواپيمايي به ايران اير تحويل نداد. تمامي اين قراردادها ظرف چند ماه در زمستان ۹۵ و بهار ۹۶ نهايي شد تا ايران اير كه براي نزديك به چهار دهه از بازارهاي رسمي به دور افتاده بود و جز چند فروند هواپيماي محدود ديگر به ناوگان نو دسترسي نداشت، خود را آماده كند تا با ۲۰۰ هواپيماي جديد بار ديگر به عنوان غول هوايي منطقه معرفي شود. مساله‌اي كه از همان گام‌هاي نخست با ابهام‌هاي زيادي مواجه شد. دولت ايالات متحده امريكا قاعده‌اي را در اجراي برجام گنجانده بود كه براساس آن بايد تمامي هواپيماهاي مسافربري كه لااقل ۱۰ درصد از قطعات يا تجهيزات‌شان را از شركت‌هاي امريكايي گرفته بودند پيش از فروش به ايران از وزارت خزانه‌داري امريكا (اوفك) مجوز دريافت كنند. هرچند در برجام به صراحت اعلام شده بود كه ايران حق خريد هواپيماهاي جديد را خواهد داشت اما تندروهاي امريكايي در كنگره و سنا خيلي زود سنگ‌اندازي‌ها را مقابل قراردادهاي فروش هواپيما به ايران آغاز كردند تا جايي كه چند بار كنگره امريكا تحريم‌هايي را در اين رابطه تنظيم و تصويب كرد. پس از خروج يك‌طرفه امريكا از برجام و بازگشت مجدد تحريم‌ها، مسير خريد و نوسازي ناوگان هوايي كشور با چالش اساسي مواجه شده و حالا خبر مي‌رسد كه سررسيد اولين قسط هواپيماهاي برجامي نيز فرا رسيده.
كاپيتان عليرضا برخور، مديرعامل شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران اخيرا گفته است: سررسيد اولين قسط هواپيماهاي برجامي ايران‌اير به مبلغ ۳۳۰ ميليارد تومان است كه توان پرداخت اقساط را نداريم و بايد حاكميت و دولت چاره‌اي بينديشند. مديرعامل شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران درباره جزييات بازپرداخت اقساط تسهيلات 330 ميليون دلاري صندوق توسعه ملي به شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران بابت خريد هواپيماهاي برجامي، اظهار داشت: حدود ماه آينده سررسيد اولين قسط به مبلغ ۳۳۰ ميليارد تومان است كه توان پرداخت اقساط را نداريم و نمي‌توانيم اقساط را پرداخت كنيم. او افزود: كل تسهيلات هواپيماهاي برجامي ۵۴۰ ميليون دلار بود كه ماه آينده سررسيد مي‌شود و پرداخت آن براي ايران اير غيرممكن است. برخور در پاسخ به اين سوال كه نامه‌اي به دولت براي مهلت‌دهي اين تسهيلات داشته‌ايد؟ اظهار كرد: همه بانك‌ها با ما همكاري مي‌كنند ولي به هر حال آنها هم در مقابل سازمان‌هاي نظارتي بايد پاسخگو باشند. مديرعامل شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران در پاسخ به اين سوال كه آيا اين هواپيماها در رهن است؟ اظهار كرد: بله هواپيماها در رهن است.
حدود 50 درصد هواپيماهاي برجامي فعال است
برخور در پاسخ به اين سوال كه در حال حاضر چند فروند هواپيماهاي برجامي در ناوگان هما فعال است؟ اظهار داشت: ۵۰ درصد به اضافه يك فروند هواپيماي برجامي فعال داريم كه شامل حدود ۷ تا ۸ فروند است. او با بيان اينكه در حال حاضر حدود ۴۰ فروند هواپيما در ناوگان هما داريم، اضافه كرد: با در نظر گرفتن چك‌هاي هواپيماها، در حال حاضر ۱۲ فروند هواپيما در ناوگان هما فعال است اما در ايام نوروز حدود ۷ تا ۸ فروند هواپيماي فعال خواهيم داشت.
«اي‌تي‌آر»ها، زمين‌گير شدند
مديرعامل شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران در پاسخ به اين سوال كه چرا تعدادي از هواپيماهاي برجامي ATR ايران اير زمين‌گير است، توضيح داد: استفاده از هواپيما برنامه مي‌خواهد، اگر ۱۰ فرزند با هم به دنيا بيايند، همه با هم به مدرسه مي‌روند، همه با هم بالغ مي‌شوند، با هم ازدواج مي‌كنند، با هم نوه‌دار مي‌شوند و با هم مي‌ميرند، استفاده از هواپيما هم بايد پله‌اي باشد، الان زمان چك هواپيماها رسيده است، نمي‌توانيم به صورت آزاد قطعه تهيه كنيم چون پول نداريم ضمنا تحريم هم هستيم. برخور ادامه داد: همين كارخانه‌هاي سازنده هم طبق وعده‌شان عمل نمي‌كنند و قطعه به ما نمي‌دهند، نمي‌آيند و برابر قراردادي كه با ما دارند، به ما كمك نمي‌كنند و درواقع به قرارداد خود هم پايبند نيستند. او تاكيد كرد: نجات شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران به عنوان شركت حامل پرچم، يك حركت انقلابي و آني دولت و حاكميت را مي‌طلبد. براساس اين گزارش؛ شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران طبق صورت مالي سال 97 ايران اير، با وثيقه‌گذاري 20 فروند هواپيما مبلغ 1300 ميليارد و 476 ميليون و 700 هزار تومان تسهيلات دريافت كرده است و تسهيلات بدون وثيقه هما 4 هزار و 106 ميليارد و 834 ميليون و 300 هزار تومان است و در اين بخش جمع تسهيلات هما با/ بدون وثيقه 5 هزار و 407 ميليارد و 311 ميليون تومان است. براساس يادداشت‌هاي توضيحي صورت‌هاي مالي شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران در سال منتهي به 29 اسفند 97، در سال مالي 94 مبلغ 113 ميليارد و 992 ميليون تومان از بانك صنعت و معدن همچنين مبلغ 40 ميليارد تومان از بانك ملي و مبلغ 60 ميليارد تومان از بانك ملت استقراض شده است. در ارتباط با خريد هواپيماهاي نو معادل 330 ميليون دلار از محل منابع صندوق توسعه ملي به موجب 3 فقره قرارداد جعاله با بانك صنعت و معدن به مبلغ 92 ميليون و 592 هزار يورو و 141 ميليون و 127 هزار و 987 يورو بابت خريد 3 فروند هواپيماي ايرباس، هشت فروند هواپيماي ATR به مبلغ 78 ميليون و 168 هزار و 882 يورو تسهيلات دريافت و به طور مستقيم در وجه شركت‌هاي هواپيمايي ايرباس و ATR حواله ارزي انجام شده است. همچنين بابت خريد 4 فروند هواپيماي ATR مبلغ 50 ميليون يورو و 19 ميليون و 509 هزار و 269 يورو از منابع داخلي بانك صنعت و معدن تسهيلات دريافت و مبلغ عينا به حساب شركت ATR حواله شده است. در سال مالي مورد گزارش همچنين مبلغ 497 ميليارد و 539 ميليون و 900 هزار تومان از محل منابع صندوق توسعه ملي به عامليت بانك پارسيان بابت خريد پنج فروند هواپيمايي ATR تسهيلات دريافت شده است.