اعتراض مغازه‌داران نان آسيب‌پذيرها را آجر كرد
بهار نكوي 1400 براي دستفروشان پايتخت!
گروه اجتماعي| به دنبال شكايت جمعي از كاسبان به شهرداري تهران، ماموران شهرداري در برخي مناطق پايتخت، با كمك گرفتن از نيروي انتظامي، مانع از فعاليت دستفروشان در خارج از ساعت توافق شده كسبه مغازه‌دار با شهرداري تهران شدند.
در حالي كه تنها دلخوشي دستفروشان به عنوان قشر ضعيف و كم‌درآمد جامعه، به همين ايام پاياني سال است كه با فروش كمي بيشتر، ركود ماه‌هاي پيشين را جبران كرده و ناني كمي دندانگيرتر به خانه ببرند، خبرنگار «اعتماد» ظرف روزهاي گذشته شاهد بود كه در ساعات اوليه بعدازظهر، ماموران شهرداري در نقاط پرازدحامي مثل ميدان وليعصر و چهارراه وليعصر كه از مناطق مركزي حضور دستفروشان است، با همراهي برخي كسبه چرب‌زبان، از بساط‌گستري دستفروشان در پياده‌روهاي مقابل مغازه‌ها جلوگيري كردند. همزمان، ماموران نيروي انتظامي هم در ضلع شمال‌غربي ميدان منتظر ايستاده بودند تا در صورت اعتراض دستفروشان به كمك ماموران شهرداري بيايند. يكي از ماموران شهرداري كه بر جمع كردن بساط برخي دستفروشان توسط همكارانش نظارت مي‌كرد، به خبرنگار «اعتماد» گفت: «بنا به درخواست كسبه خيابان وليعصر از شهرداري، دستفروشان فقط از ساعت 18 اجازه فعاليت دارند و حالا هم كه مقررات منع تردد شبانه به دليل خطر شيوع كرونا در حال اجراست، دستفروشان بايد ساعت 21 كه ساعت اجراي منع تردد شبانه است، بساط خود را جمع كنند. بنابراين، هرگونه بساط‌چيني قبل از ساعت 18 و بعد از ساعت 21 ممنوع است و بساط دستفروشي، توسط شهربان توقيف و به انبار منتقل مي‌شود كه فرد متخلف، بايد براي آزاد كردن اجناس خود، ضمن پرداخت جريمه تخلف از دستور شهرداري، هزينه نگهداري در انبار را هم پرداخت كند.»
يكي از ماموران نيروي انتظامي هم كه از كنار ورودي متروي ميدان وليعصر، شاهد جمع كردن بساط چند دستفروش توسط شهربان‌ها و اعتراض آرام برخي دستفروشان و استهزاي آنها توسط برخي كسبه اطراف ميدان بود هم به خبرنگار «اعتماد» گفت: «طبق توافقي كه شهرداري تهران با كاسبان و مغازه‌داران خيابان‌هاي پرتردد داشته، ظاهرا دستفروشان در باقي ايام سال، فقط 3 ساعت در روز اجازه فعاليت دارند ولي در هفته پاياني سال مجازند 2 ساعت بيشتر و از ساعت 16 بساط خود را در پياده‌روها پهن كنند و حالا حضور ماموران شهرداري به اين دليل است كه بعضي از دستفروشان، زودتر از اين ساعت بساط‌چيني كرده‌اند.»
اين مامور نيروي انتظامي كه مايل به انعكاس نام خود در گزارش «اعتماد» نبود با دلخوري از اعتراض كسبه گفت: «در اين شرايط اقتصادي، ما بايد هواي همديگر را داشته باشيم چون همه مردم به نوعي گرفتار مشكلات اقتصادي شده‌اند. ما هم به اين اقدام شهرداري معترضيم چون مي‌دانيم كه گراني و تورم 50درصدي و 60درصدي اين روزها براي بسياري از شهروندان آبرومند چاره‌اي جز دستفروشي نگذاشته ولي ماموريم و معذور و به هيچ وجه هم مايل به درگيري نيستيم چون خودمان را جاي اين برادران و خواهران مي‌گذاريم كه چطور ممكن است با درآمد دستفروشي در سرما و گرماي هوا، چرخ يك زندگي بچرخد.»
يكي از دستفروشاني كه پيراهن بچگانه مي‌فروخت و كيسه لباس‌هايش توسط ماموران شهرداري به وانت رفع سد معبر منتقل شده بود، به خبرنگار «اعتماد» گفت: «كاسب‌ها رفته‌اند شهرداري و از طرف ما براي خودشان تصميم گرفته‌اند. مي‌گويند ساعت 6 بعدازظهر تا 9 شب اجازه كار داريم. شما ساعت 9 شب بيا اينجا ببين كه پرنده هم در پياده‌رو پر نمي‌زند. ما اجاره خانه نداريم؟ ما نان نمي‌خوريم؟ فقط مغازه‌دار است كه نان و اجاره دارد؟ برويم دزدي كنيم؟ چطور بايد زندگي كنيم وقتي يك كيلو پياز ناقابل، 6 هزار و 500 تومن است؟ من و امثال من در اين شرايط اقتصادي، چطور با 3 ساعت دستفروشي خرج زندگي را تامين كنيم؟» اعتراض كسبه خيابان‌هاي پرتردد به فعاليت دستفروشان البته ظرف سال‌هاي گذشته بي‌سابقه نبوده و به نظر مي‌رسد علت اصلي اين اعتراض هم متوجه به خطر افتادن سود كاسبي مغازه‌داران است آن هم در حالي كه بسياري از مغازه‌داران كه از هيچ ضابطه‌اي براي قيمت‌گذاري كالاهاي خود تبعيت نمي‌كنند، از اين دلخورند كه چرا مردم، جنس گران‌تر در مغازه را نمي‌خرند و به جاي آن حاضرند از دستفروش كه با رضايت به سود كمتر، ارزان‌تر مي‌فروشد، خريد كنند. ظرف سال‌هاي اخير، كاسبان خيابان وليعصر و اطراف ميدان هفت‌تير، بارها نسبت به فعاليت دستفروشان اعتراض كردند و اين اعتراضات در مواردي منجر به درگيري لفظي و فيزيكي هم شده است. به نظر مي‌رسد اعتراض بعضي كسبه، كاملا غيرمنصفانه است چون امروز در ميان همين دستفروشان، تعداد زيادي را مي‌توان سراغ گرفت كه پيش از افسارگسيختگي تورم طي سالي كه با كرونا سپري شد، مستاجر مغازه بودند ولي به دليل ركود بازار، ناچار به تخليه مغازه شدند و همان سرمايه باقي‌مانده را به پياده‌روي خيابان‌ها بردند تا از اين طريق معاش خانواده را تامين كنند. فعالان اقتصادي هم بارها هشدار داده‌اند كه ظرف يك سال گذشته و به سبب افزايش بيكاري و اخراج در كارگاه‌هاي كوچك و آسيب‌ديده از كرونا و همزماني اين اتفاق با اوج‌گيري غيرقابل كنترل تورم و گراني قيمت تمام كالاها، دستفروشي بين اقشار كم‌درآمد جامعه افزايش نگران‌كننده‌اي يافته است. با وجود اين هشدارها، ظرف چند سال اخير، هجمه غير منصفانه‌اي توسط برخي كاسبان و صاحبان اتحاديه‌هاي صنفي عليه دستفروشان شكل گرفت و اين معترضان كه به نوعي از اقشار سرمايه‌دار جامعه هستند، تلاش كردند با القاي فرار مالياتي دستفروشان و فروش اجناس بي‌كيفيت و حتي دزدي در بساط برخي دستفروشان، ذهنيت جامعه را نسبت به اين قشر مستضعف مسموم كنند. اگر واقعا دستفروشان تهران، تا اين حد امكان حفظ سرمايه خود را داشتند كه با نمايش خلاف واقع، مظلوم‌نمايي كنند، يك نهاد امدادي همچون بنياد مستضعفان، بخشي از كمك معيشت 536 ميليارد توماني براي حمايت از اقشار آسيب‌ديده از كرونا را به حمايت از دستفروشان تهران اختصاص نمي‌داد.
ظرف يك سال گذشته و پس از شيوع ويروس كرونا در كشور، به دنبال ممنوعيت موقت فعاليت برخي صنوف غير ضروري، دستفروشان پايتخت هم تا مدت‌ها از فعاليت محروم بودند كه بنياد مستضعفان در دو نوبت، به تعدادي از اين قشر آسيب‌پذير، كمك‌هاي مالي كرد. از جمله اينكه در روزهاي پاياني اسفند 98 زهرا نژادبهرام، عضو هيات رييسه شوراي شهر تهران از موافقت بنياد مستضعفان براي پرداخت كمك معيشتي به دستفروشان پايتخت خبر داد و در گفت‌وگو با خبرنگار ايلنا گفت: «خوشبختانه رايزني‌ها با بنياد مستضعفان به نتيجه رسيد و بنياد اعلام آمادگي كرده كه براي پرداخت كمك معيشتي به دستفروشان همراهي مي‌كند و 11 ميليارد تومان اعتبار هم براي حمايت از زنان سرپرست خانوار و دستفروشان اختصاص داده كه تعدادي از دستفروشان هم براي دريافت كمك ثبت‌نام كردند و تعدادي هم با كمك شهرداران نواحي شناسايي شدند و قرار است اين فهرست را در اختيار بنياد مستضعفان قرار دهيم تا بتوانيم از كمك معيشتي آنها براي دستفروشان استفاده كنيم.» تا پايان فروردين ماه امسال و بنا به گفته نژادبهرام، طي دو نوبت تخصيص كمك‌هاي حمايتي از سوي بنياد مستضعفان، حدود 5 هزار دستفروش تهراني مشمول دريافت اين كمك‌ها شدند علاوه بر اينكه ظرف همين مدت، تعداد قابل‌توجهي از دستفروشان، به دنبال اثبات شرايط اسفبار معيشت، مشمول دريافت بسته‌هاي حمايتي 200 الي 600 هزار توماني دولت و حتي وام كرونا هم بودند اگرچه كه خبرنگار مهر، در گزارشي كه اسفند ماه سال 98 منتشر شد، ضمن هشدار بابت افزايش تعداد دستفروشان ظرف سه سال گذشته، نوشت كه «سال 96، فقط در تهران ۵۰ هزار دستفروش مشغول به كار بوده‌اند كه مشخص نيست چه تعداد از آنها مشمول دريافت كمك بلاعوض دولت شده‌اند. البته همه دستفروشان جزو دهك‌هاي پايين درآمدي و افراد به‌شدت آسيب پذير نيستند و بعضا شاغلان يا بازنشستگان با حقوق ثابت، سپرده‌گذاران اندك بانكي، داراي منزل شخصي و... نيز براي گذران وقت يا درآمد جانبي به دستفروشي اشتغال دارند؛ اما برخي، دستفروشي، تنها منبع درآمدشان بوده و مستاجر هم هستند كه اين گروه قطعا بايد مشمول دريافت كمك بلاعوض دولت قرار بگيرند. اخيرا فيلمي در شبكه‌هاي اجتماعي دست به دست شد كه در آن فردي ميانسال كه شغل خود را دستفروشي عنوان مي‌كرد، مي‌گفت سه روز است توان خريد پنير براي فرزندانش را ندارد، چراكه ديگر نمي‌تواند مانند گذشته در مقابل ايستگاه مترو بساط كرده و دستفروشي كند و درآمدي ندارد.»