كانديداهاي احتمالي اصلاح‌طلب و اصولگرا سال نو را «انتخاباتي» آغاز كردند
انتخابات زير پوستِ تعطيلات
انتخابات مهم‌ترين موضوع سياست ايران در روزهاي تعطيلات نوروز 1400 بود. صف كانديداهاي انتخابات رياست‌جمهوري با پيوستن افراد جديد بلندتر شد، در عين حال برخي هياهوهاي جناحي تاحدودي فروكش كرد. كانديداهاي مطرح اصولگرايان هم بدون نام بردن از انتخابات به فعاليت‌هاي تبليغاتي خود در اقصاي نقاط كشور مشغول بودند اما ظاهرا مردم هنوز چندان به مساله مشاركت انتخاباتي تمايل ندارند و اين سياستمداران به‌خصوص اصلاح‌طلبان را نگران كرده است. بيراه نيست اگر بگوييم محمدباقر قاليباف تقريبا 6 ماهه دوم سال 99 را با تمركز بر انتخابات 1400 گذراند. او سفرهاي استاني بسياري رفت و به مدد تريبون صداوسيما براي خود تبليغات كرد. با اين حال نتوانست جايگاه مدنظرش را كه همان كانديداي اصلي جناح راست باشد، ميان اصولگرايان به دست بياورد و هنوز هم وقتي نام رييسي در ميان باشد، اوست كه گزينه اصلي است. قاليباف اما با شروع سال جديد همچنان به سفرهاي استاني‌اش ادامه داد و همراهانش نيز در اين ايام تلاش كردند تا فعاليت‌هاي او را با تمام توان در شبكه‌هاي اجتماعي منعكس كنند. به نظر مي‌رسد آنان تلاش مي‌كنند با تمركز بر موضوعات اقتصادي و وعده‌هاي معيشتي، توجه مردم را جلب كنند. همزمان سيدابراهيم رييسي كه به عنوان كانديداي بالقوه اصولگرايان مطرح است نيز همچنان در وضعيت بلاتكليفي به سر مي‌برد. رييسي نيز در ايام نوروز به مناطق مختلف كشور به‌خصوص مناطق محروم سفر كرد و در موضوعات مختلف البته با محور اقتصادي با مردم سخن گفت. هرچند در روزهاي پاياني تعطيلات، روايتي از قول يك دانشجوي عدالتخواه منتشر شد كه از عدم كانديداتوري او حكايت داشت، برخي ناظران سفرها و سخنراني‌هاي رييسي را انتخاباتي تفسير كردند. در اين ميان اما محسن رفيقدوست در مصاحبه‌اي با خبرگزاري برنا كه در ايام نوروز منتشر شد، گفته است: «قاليباف ان‌شاءالله در مجلس مي‌ماند و بيرون نمي‌آيد. فكر مي‌كنم رييسي هم نمي‌آيد.» اما اين همه ماجرا نيست، چراكه در عين حال بخشي از اصولگرايان همچنان تاكيد دارند كه احتمالا قاليباف و رييسي در صحنه انتخابات حاضر شوند. ادعايي كه البته بررسي فعاليت ميداني آن دو نيز مويد آن است. سيدحسين نقوي حسيني كه رياست ستاد انتخابات سعيد جليلي را در انتخابات 92 برعهده داشت، در اين باره گفته است: «در اين شرايط هم آيت‌الله سيد ابراهيم رييسي ممكن است حضور پيدا كند هم محمدباقر قاليباف، همچنين حضور سعيد جليلي هم منتفي نيست و در اين شرايط نمي‌شود تحليلي ارايه داد كه چه كسي قطعا حضور پيدا مي‌كند يا نمي‌كند. اما يك چيز مشخص است كه اگر رييسي به اين جمع‌بندي برسد كه در انتخابات شركت كند، رقابت در جريان اصولگرايي بين نامزدهاي مختلف نخواهد بود و اجماع صورت مي‌گيرد. اگر رييسي در انتخابات به عنوان نامزد شركت نكند، قطعا بين جريان اصولگرايي اختلاف‌نظر پيش مي‌آيد و اجماع روي يك گزينه سخت صورت مي‌گيرد. به شرطي كه خود قاليباف صراحتا اعلام كند كه نامزد نمي‌شود نه اينكه اطرافيان او بگويند؛ نزديك‌ترين فردي كه منجر به اجماع اصولگرايان مي‌شود، سعيد جليلي است و حضور او در انتخابات نتيجه خوبي را رقم خواهد زد.» با اين وضع مي‌توان گفت كه اصولگرايان با همان اختلافات سابق سال جديد را شروع كرده‌اند و بي‌برنامگي‌شان براي حل اختلافات همچنان ادامه دارد.
ساكتان انتخابات
در عين حال به نظر مي‌رسد برخي چهره‌هاي مهم عرصه سياست همچنان منتظرند و هنوز به نتيجه قطعي درباره آينده سياسي خود و حضور در انتخابات نرسيده‌اند. جواد امام، دبيركل مجمع ايثارگران اعلام كرده كه «سيدحسن خميني تاكنون امتناع دارد كه وارد اين عرصه شود.» تاكيد بر لفظ «تاكنون» نشان مي‌دهد كه هنوز حضور در انتخابات براي بسياري از چهره‌هاي سياسي قطعي نيست و احتمالا اگر موانع برطرف شود، در انتخابات 1400 نام‌نويسي مي‌كنند. وضعيتي كه وصف‌حال بسياري از كانديداهاي احتمالي اصلاح‌طلب است. اين وضع البته درباره علي لاريجاني هم صادق است. نزديكان اين چهره اصولگراي ميانه‌رو همچنان مي‌گويند كه او هنوز نه در مخالفت و نه در موافقت با نام‌نويسي در انتخابات اظهارنظر نكرده است. همزمان از اسحاق جهانگيري نيز به جز خبر چند سخنراني، خبر ويژه‌اي منتشر نشد و به نظر مي‌رسد او نيز همچنان درحال رصد اوضاع است.
عقب‌نشيني فرمانده ديروز
سعيد محمد شايد از جنجالي‌ترين چهره‌هاي اصولگرا در انتخابات 1400 باشد. كانديدايي با پيشينه نظامي كه سال 99 با حاشيه‌هاي متعددي روبه‌رو شد و سال 1400 را در سكوت خبري آغاز كرد. به نظر مي‌رسد او تصميم گرفته تعطيلات را به همراه تيم خود به برنامه‌ريزي براي تبليغات انتخاباتي و همچنين حل چالش‌هاي سياسي سال 99 صرف كند. البته اين سكوت رسانه‌اي تاحدودي مبهم است و بعيد نيست كه از فضايي منفي متاثر باشد كه اواخر سال گذشته با كناره‌گيري‌اش از فرماندهي قرارگاه خاتم‌الانبيا ايجاد شد.
تازه‌واردها با بهار آمدند
با شروع سال جديد كانديداهاي ديگري هم وارد ميدان شدند. رامين مهمانپرست ازجمله مديران وزارت خارجه در دولت احمدي‌نژاد اعلام كرده كه قصد دارد به صورت مستقل وارد انتخابات شود. سخنگويي وزارت امور خارجه و تصدي سفارت ايران در لهستان ازجمله سوابق اوست. در روزهاي تعطيلات نوروز همچنين محمد عباسي وزير ورزش و جوانان دولت احمدي‌نژاد نيز كانديداتوري خود را براي انتخابات رياست‌جمهوري سيزدهم اعلام كرد. محمد ناظمي اردكاني نيز با حمايت حزب خود يعني جامعه اسلامي مديران اعلام كانديداتوري كرد. ناظمي اردكاني از نسل مديران اول دولت محمود احمدي‌نژاد است. او اولين وزير تعاون در دولت محمود احمدي‌نژاد بود كه در سال 85 كنار گذاشته شد و عضويت در سپاه پاسداران، معاون بنياد مسكن، قائم‌مقام معاون وزارت صنايع ازجمله سوابق اوست.
فعاليت‌هاي چراغ خاموش
در اين بين اما برخي چهره‌هاي سياسي ترجيح دادند كه به جاي اعلام رسمي كانديداتوري خود به فعاليت‌هاي چراغ خاموش بپردازند. ازجمله آنان محمدجواد آذري جهرمي است. برخي از فعالان رسانه‌اي روزهاي پاياني سال 99 اعلام كردند كه «وزير جوان» با برگزاري جلساتي متعدد در تدارك براي شروع تبليغات انتخابات رياست‌جمهوري است. از او در ايام نوروز نيز اظهارات جنجالي مختلفي منتشر شد كه برخي ريشه آن را همين تحركات انتخاباتي مي‌دانند. به‌علاوه همه اين اتفاقات در جبهه اصلاحات افرادي هم به صورت مستقل به فعاليت خود ادامه مي‌دهند. محسن رهامي كه اين روزها با مصاحبه‌هاي رسانه‌اي، سرگرم تبليغات براي خود است، اخيرا گفته من يك خاتمي با نگاهي جديدتر هستم! محسن هاشمي رفسنجاني نيز كه سال پيش از او به عنوان يكي از گزينه‌هاي اصلي حزب كارگزاران سازندگي در انتخابات رياست‌جمهوري 1400 نام برده مي‌شد، حالا اين احتمال را رد كرده و گفته گزينه كارگزاران سازندگي نمي‌شود؛ «چراكه در حال حاضر جبهه اصلاح‌طلبان در اين مورد تصميم مي‌گيرد.» با اين حال آنچه با قطعيت بايد گفت آن است كه با آغاز سال نو، فعاليت‌ها و بحث‌هاي جدي انتخابات رياست‌جمهوري نيز آغاز شده است. هرچند همچنان نوعي بلاتكليفي ميان جريان‌ها و چهره‌هاي سياسي ديده مي‌شود و اين يعني براي اظهارنظر قطعي درباره انتخابات، بايد دست‌كم تا پايان مهلت نام‌نويسي كانديداها صبر كرد.