كتاب «نامههاي سرگشاده» واتسلاف هاول منتشر شد
جهان ادبي نويسنده - رييس جمهور
كتاب «نامههاي سرگشاده» گزيدهاي از نوشتههاي «واتسلاف هاول»، نويسنده و رييسجمهوري جمهوري چك است كه نشر نو آ» راهي بازار كتاب كرده است.
ايرنا در اين باره گزارش داد كه اين كتاب به كوشش «پل ويلسون» و براي ترسيم سير تكامل و تحول فكري اين شخصيت سياسي و ادبي گردآوري شده است. بر اساس اين گزارش، كتاب حاصل مشاهدات واتسلاف هاول از وضعيت جامعهاي است كه «در معرض تشعشعات توتاليتاريسم قرار دارد» و مردمش «در يك تهديد مدام به زندگي ادامه ميدهند.» او از همان ابتداي فعاليتش به عنوان نمايشنامهنويس با آثار عمدتا آبزوردش نشان داد كه به جامعه و وقايع آن بيتفاوت نيست و با آثاري چون ضيافت در باغ(۱۹۶۳) و يادداشت(۱۹۶۵) در چكسلواكي شناخته شد، با همين آثار در مقابل ساختارهاي قدرت سياسي حاكم بر كشورش ايستاد و پس از آن به سمت جستارنويسي رفت كه در دهههاي 60 و 70 ميلادي فضاي بيشتري براي انتقاد از بلاهت و پوچي جامعهاي ماشيني در اختيارش قرار ميداد.
هاول يكي از سخنگويان اصلي گروه مخالفان سياسي نظام كمونيستي در چكسلواكي موسوم به «منشور ۷۷» بود و در فاصله ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۳ به دست اين رژيم و به اتهام مشاركت در جنبش حقوق بشري چك زنداني شد و نمايشنامههايش ممنوع اعلام شدند. پل ويلسون كه كتاب نامههاي سرگشاده حاصل جمعآوري، بررسي و انتخابهاي اوست در مقدمهاي به تاريخ ۱۹۹۱ ميلادي مينويسد:«جستارهاي واتسلاف هاول با اينكه در زمان و مكان متفاوتي نوشته شدهاند، هنوز هم براي اوضاع امروز ما روشنگرند و همين گواه ماندگاري و عمق نوشتههاي اوست. مگر همين هاول نبود كه هشدار ميداد آسيبي كه از حكومتهاي تماميتخواه بر جان افراد و جوامع به جا ميماند بسيار وخيمتر از آن چيزي است كه قربانيان تصورش را ميكنند و التيامش سالهاي سال طول ميكشد؟ ... و آيا خود او نيست كه چه از طريق نوشتهها و چه از طريق نمونه عملي زندگي خودش، به ما يادآور ميشود كه گام اول براي تغيير بايد اثرگذاري وجدان انساني در «حوزه پنهان» جامعه باشد و باور نداشتن به قدرت اين وجدان به رغم تمام قوايي كه عليه آن بسيج شدهاند هر چه نباشد دستكم نشانهاي از بيصداقتي است؟ (ص.۲۲ و ۲۳)
«نامههاي سرگشاده» را فرهنگ نشر نو با ترجمه احسان كيانيخواه در ۴۲۴ صفحه و شمارگان يك هزار و ۱۰۰ نسخه در سال ۱۳۹۹ منتشر كرده است. كيانيخواه پيشتر نيز بيانيه «قدرت بيقدرتان» هاول را ترجمه كرده بود.
نامههاي سرگشاده مجموعه ۲۴ مطلب با عناوين «جان تازه»، «در باب تفكر طفرهجو»، «در باب مضمون يك اپوزيسيون»، «نامه به الكساندر دوپچك»، «دكتر هوساك عزيز»، «گفتن حقيقت هميشه راه عاقلانهاي است»، «محاكمه»، «اصل ۲۰۲» ، «اصل ۲۰۳»، «گزارشهايي از حصر خانگي»، «دو نامه از زندان»، «طرف حقيقت را ميگيرم»، «سياست و وجدان»، «شش حاشيه درباره فرهنگ»، «مهيج»، «تشريح يك خاموشي»، «دو نكته درباره منشور ۷۷»، «سرگذشتها و توتاليتاريسم»، «ديدار با گورباچف»، «مضحكه، اصلاحپذيري و آينده جهان»، «در فكر فرانتيشك كا.»، «ميدان آزمايش»، «كلامي درباره كلمات» و «سخنراني سال نو» را شامل ميشود.
ويلسون براي هر مطلب مقدمه كوتاهي نوشته و توضيحاتي در مورد زمان نگارش مطلب و وقايع تاريخ، اجتماعي و سياسي زمان نگارش آن به مخاطب ارايه ميدهد. چينش اين عناوين چنان است كه سير تكامل و تحول فكري هاول را از نمايشنامهنويسي كم و بيش شناخته شده كه تا انتخابش به مقام رياستجمهوري در نخستين سخنراني خطاب به شهروندان جامعه خود گفت «گمان نميكنم مرا به اين منصب خوانده باشيد تا من هم به شما دروغ بگويم» نشان ميدهد.