زبانه‌هاي آتش‌خيز چهارم كرونا
طاهر جمشيدنژاد
شنبه پس از سيزده بدر بدترين خبر سه ماه اخير سخنگوي وزارت بهداشت روي خروجي خبرگزاري‌هاي رسمي كشور نشست؛ مبني بر اينكه بعضي از استان‌هاي كشور نظير البرز و ايلام وارد خيز چهارم شده‌اند. به‌گفته دكتر كريميان، رييس دانشگاه علوم پزشكي ايلام وضعيت مبتلايان و بستري‌هاي كرونايي در ايلام رشد چشمگيري داشته است و وضعيت خوب و مساعد نيست و اين مساله يعني فاجعه و بحران كه ميزان ابتلا و درگيري اين استان و خطه خونرنگ قهرمان را به آستانه بحران كشانده است. ديد و بازديدها به ويژه در ايلام و شهرهاي آن كه از استان‌هاي ولايي و عشق به خاندان عصمت و طهارت در آن شهره خاص و عام است، بيش از يك دهه است كه مردمان سرزمين طلوع خورشيد «آلامتو» ايام عيد و تعطيلات ۱۳روزه نوروز را مهمان چادر در دامان طبيعت رنگارنگ و مانشت كوه ستبر ايلاميان كه همچون دماوند قله‌اش سپيدپوش است و نماد اقتدار و حماسه مردمان خطه ۸سال مقاومت و ايثار عليه دشمن تا بن دندان مسلح بعثي است، مي‌شوند كه از پارسال به دليل ويروس چموش و منحوس كرونا آنها هم با تبعيت از همنوعان خويش در جاي‌جاي ايران به دامان طبيعت و زير چادر نرفتند ولي امسال با كاهش آمار مبتلايان و دو رقمي شدن آمار قربانيان از اوايل زمستان پارسال و پايين آمدن رعايت شيوه‌نامه‌هاي بهداشتي از نيمه اسفند به بعد مردمان اين ديار و به ويژه شهرستان چرداول كه دومين شهرستان شمالي و پرجمعيت ايلام است بار ديگر به رسم و شيوه ديرين مهمان چادر در دل طبيعت گشتند و همين امر باعث كاهش رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي و نارنجي شدن اين شهرستان شد كه مردم به ديدار هم و ديد و بازديد در دل طبيعت رهسپار شدند و دوباره وضعيت شهرستان خويش را تغيير داده و نارنجي كردند؛ مي‌طلبد كه تصميمي قاطع و جدي و راهبردي در اسرع وقت و قبل از فاجعه و قفل شدن مراكز درماني به دليل ابتلاي بالا و كمبود امكانات و استهلاك و خستگي كادر نستوه و شجاع درمان كه پيشاني خط مقدم جنگ ويروس كرونا در اين بحبوحه تحريم تمام قد و تروريسم اقتصادي ظالمانه ايالات متحده امريكا هستيم، گرفته و اتخاذ شود. همين رفتارهاي ناشيانه و غيرمسوولانه، عادي‌انگاري‌ها، بي‌توجهي به رعايت پروتكل‌ها، ديد و بازديدهاي شلوغ ايام تعطيلات نوروز۱۴۰۰، رفتن زير چادر و شب‌ها ازدحام چند خانواده دور هم زير چادر و بگو بخند و رقص و شادي و يله و رهايي در دشت و صحرا، باز شدن مجدد تالارها و برگزاري مراسم عروسي و شلوغي مراسم تشييع، عزا و خاكسپاري اموات ما را به خيز چهارم وارد كرد؛ اين گفته گلايه‌آميز وزير بهداشت كه در آخرين روزهاي سالي كه گذشت بي‌ربط به مسائل اين روزهايي كشور كه ويروس كروناي جهش يافته انگليسي در حال چرخش و جولان در كشور است و جز خوزستان در تمام استان‌هاي كشور پس از نوروز و تعطيلات سال نو سير صعودي گرفته، نيست كه چرا با بي‌مبالاتي و عادي‌انگاري جان خويش و همنوعان خود را به مخاطره و چالش و دست و پنجه زدن با بيماري كرونا انداخته كه با كسي سر مدارا و شوخي و تعارف ندارد و تمام مرزها را در سياره آبي درنورديده؛ چرا به اين قضايا بي‌توجه هستيم و در حال حاضر تا واكسيناسيون عمومي تنها راه مهار و كنترل بيماري زدن ماسك، رعايت پروتكل‌هاي اجتماعي نظير شستن مرتب دست‌ها با آب و صابون و رعايت فاصله‌گذاري اجتماعي است؛ اينكه وزير بهداشت داد و هوار مي‌كشيد و اظهار مي‌داشت كه نگوييد وزير بهداشت و مرا مديركل مرده‌شورخانه و جنازه جمع‌كن خطاب كنيد ناشي از مستاصل شدن ايشان و عدم رعايت و بي‌توجهي و سهل‌انگاري ما بود كه حالا با انتقاد از آن دوباره مي‌گويد كه نوشتيم، گفتيم، التماس كرديم و قسم داديم دو تا سه هفته صبوري كنيد اما نكردند و گفتيم اگر به حرف‌هاي كارشناسي ما گوش ندهند بهار سختي در پيش است ولي گروهي هشدارها را جدي نگرفتند و فكر كردند كه فراز و فرود منحني‌ها شايد به شيوه فتوشاپ است؛ مگر نه اينكه يادگيري ناشي از تغيير رفتار بر اثر تجربه، تكرار و تمرين مستمر است و تا با اين سبك نوين خود را عادت ندهيم و به اين شيوه و اسلوب رفتار نكنيم بايد مدام منتظر خيز تازه بيماري بر اثر بي‌دقتي و عدم رعايت شيوه‌نامه‌ها باشيم و حالا كه با پايان يافتن تعطيلات نوروز باستاني۱۴۰۰ با عادي‌انگاري، شلوغ كردن ديد و بازديدها، مسافرت‌ها و تردد‌هاي غيرضرور، در هم فشردگي و تنيدگي جمعيت در زير چادر جان خود و همنوعان خويش را با بي‌درايتي و بي‌مبالاتي به قول لسان‌الغيب حافظ شيرازي راهي وادي خاموشان كنيم؛ اكنون بايد دوباره روز از نو با رعايت دقيق پروتكل‌هاي بهداشتي دست به استغاثه براي درگذشتگان طلب آمرزش و مغفرت كنيم و خاضعانه از حضرت دوست ياري طلب كنيم كه ما را در غلبه بر اين بليه قرن و اين ويروس منحوس وحشي ياري كند. كرونا ويروس‌ها RNA «ماده وراثتي» تك رشته‌اي دارند و طيف وسيعي از گونه‌هاي پستانداران و پرندگان را بيمار مي‌كنند. اين ويروس‌ها از عوامل اصلي ايجاد بيماري‌هاي تنفسي، گوارشي، آنسفالوميليت، هپاتيت، تورم پرده‌هاي سروزي و تورم عروق خوني در دام هستند. كرونا ويروس‌ها يكي از چند گروه ويروس سرماخوردگي انسان هستند. بيشتر كرونا ويروس و همچنين كوويد۱۹ گرايش مشخص و قابل توجهي به سلول‌هاي اپيتليال دستگاه تنفس و دستگاه گوارش دارند. به‌طور كلي آنها موجب عفونت‌هاي پنهاني در بالغان ولي بيماري‌هاي شديد در نوزادان يا دام‌هاي جوان مي‌شوند. كرونا ويروس‌ها موجب بيماري‌هاي تنفسي، گوارشي و عصبي در خرگوش، ميمون، رت و گونه‌هاي ديگر مي‌شوند. اين ويروس‌ها و كوويد۱۹ را كرونا ويروس مي‌نامند، زيرا پيلومرهاي چماقي شكل بزرگي به صورت غيرمعمول از غشاي آنها بيرون زده و شكل تاج خورشيد به آنها داده است؛ كرونا ويروس‌ها در دامپزشكي و در دام‌ها موجب بيماري‌هاي تنفسي، گوارشي، عصبي، سرماخوردگي، گاستروآنتريت، هپاتيت، آنسفالوميليت، بيماري تحليل برنده، تراكئوبرونشيت و نفريت در خرگوش، ميمون، رت، پستانداران و طيور مي‌شوند.