نخستين گزارش انتخاباتي «اعتماد» از مهم‌ترين رويدادهاي هفته‌اي كه گذشت (1)
شايعه استعفاي رييسي و صف بهارستاني پاستور
اولين هفته كاري سال 1400 براي انتخابات رياست‌جمهوري با اخبار و حواشي متعددي همراه شد. طي هفته گذشته بازار فعاليت چهره‌هاي سياسي در شبكه اجتماعي به نسبت تازه تاسيس و البته محبوب «كلاب‌هاوس» داغ شد و چند كانديداي احتمالي، از شعارهاي انتخاباتي خود رونمايي كردند. در همين حال صف كانديداها نيز طولاني‌تر شد و چند نفري به آن پيوستند. در اين ميان روزهاي نخست هفته همزمان بود با جنجال‌هاي بعضا دور از انتظار كانديداتوري سعيد محمد به عنوان يكي از چهره‌هاي داراي پيشينه نظامي وارد گود انتخابات شده و بعيد است حواشي مربوط به آنچه ابتداي هفته درباره كناره‌گيري يا بركناري او از فرماندهي قرارگاه خاتم‌الانبيا سپاه رسانه‌اي شد، به تمامي پايان يابد. با وجود آنكه اخبار انتخاباتي اين هفته كم نبود و جدال‌هاي متعددي هم در جريان‌هاي كشور اتفاق افتاد اما همچنان نظر برخي ناظران بر اين اساس استوار است كه هنوز هم فضاي كشور «انتخاباتي» نيست. ناظراني كه مي‌گويد مردم چنان درگير مشكلات معيشتي‌اند كه فرصت توجه به كشمكش‌هاي سياسي را ندارند. هرچند به نظر مي‌رسد گروه‌هاي سياسي هم به‌دليل آنكه همچنان پشت پرده در حال رايزني براي دستيابي به كانديداي نهايي خود هستند، نتوانسته‌اند علنا وارد رقابت با رقيب شوند، به خصوص اصلاح‌طلباني كه اين بار نيز ناگزيرند تصميم نهايي خود را به زمان پس از اعلام‌نظر شوراي نگهبان موكول كنند.
اتاقي مجازي براي شايعه استعفاي رييسي!
ديروز و در آخرين روز كاري مطبوعات اما بازار شايعه‌ها درباره كانديداتوري سيدابراهيم رييسي گرم شد، آن‌هم درحالي كه مدت‌هاست اخباري ضد و نقيض درباره كانديداتوري رييس قوه قضاييه در انتخابات رياست‌جمهوري منتشر مي‌شود. دسته‌اي از اصولگرايان اصرار دارند رييسي بايد وارد گود شده و نام‌نويسي كند و گروهي ديگر مي‌گويند كه او نبايد كارهايي را كه در قوه قضاييه شروع كرده، رها كند. دو گروهي كه اين چند ماهه اخير براي به كرسي نشاندن نظر خود، به طور جدي وارد رسانه‌اي شده و حتي بعضا اخباري را منتشر كردهاند كه كمي بعد تكذيب شده است. آن‌هم در حالي كه رييسي در اين مدت يكي، دو بار به طور مستقيم و غيرمستقيم اعلام كرده كه دست‌كم «فعلا» قصد كانديداتوري ندارد. اما به هر حال رفتار ماه‌هاي اخير به‌زعم برخي ناظران از عزم او براي كانديداتوري حكايت دارد، به‌خصوص آنكه از ابتداي سال نو، درحالي سفرهاي استاني‌اش را ازسر گرفته كه معمولا كانديداهاي انتخاباتي چنين تعطيلاتي را در نوروز پشت سر مي‌گذرانند. جالب‌تر آنكه يكي از اخبار مهم اين هفته درباره او به بخشي از يكي از سخنراني‌هايش در شوراي عالي قضايي مربوط بود كه رسانه‌ها آن را «كنايه به دولت» و احتمالا اظهارنظري انتخاباتي تفسير كردند. همزمان با انتشار اخبار متعدد انتخاباتي درباره رييسي، ديروز يك اتاق گفت‌وگو در شبكه اجتماعي «كلاب‌هاوس» تشكيل شد كه محور آن صحت و سقم شايعه استعفاي رييسي از رياست قوه قضاييه بود و برخي حضار به‌صراحت به نقل از منابعي كه مدعي بودند «بسيار موثق» هستند، ادعاي استعفاي رييسي را مطرح كردند. شايعه‌اي كه به سرعت مرز اين اتاق گفت‌وگوي «كلاب‌هاوسي» را درنورديد و به ديگر شبكه‌هاي اجتماعي رسيد اما ساعتي نگذشته بود كه علي نادري، مديركل روابط عمومي قوه قضاييه با انتشار توييتي ضمن تكذيب خبر استعفاي رييس قوه قضاييه، نوشت: «با نزديك شدن به ماه‌هاي انتخابات، هم بازار شايعه داغ‌تر مي‌شود و هم شبكه‌هاي اجتماعي امكان نشر خبر فاقد منبع معتبر را فراهم مي‌كنند. مثلا امروز خبري مبني بر استعفاي رييس قوه قضاييه منتشر شد؛ آن‌هم با منبع ناشناس. اين خبر كذب محض است و البته نه اولين مورد از اين شايعات بوده و نه آخرين.» جالب آنكه برخي ناظران معتقدند بعيد نيست راه‌اندازي آن اتاق مجازي گفت‌وگو و اساسا طرح اين شايعه، نوعي اقدام رسانه‌اي جهت سنجش افكار عمومي بوده كه حتي ممكن است ازسوي برخي دوستداران رييسي كليد خورده است. جالب‌تر اما آنجاست كه همزمان با اين اتفاق يك منبع آگاه در قوه قضاييه نيز به خبرنگار «اعتماد» گفته كه ممكن است آنچه امروز به عنوان شايعه تكذيب شد، لزوما هفته آينده در چنين روزي تكذيب نشود و ماجراي استعفاي رييسي و متعاقبا كانديداتوري او در انتخابات رياست‌جمهوري وارد مرحله‌اي تازه شود. آن‌هم درحالي كه همين ديروز اميررضا واعظ آشتياني، ازجمله چهره‌هاي اصولگرا گفته است: «اگر رييسي بيايد، اقبال مردمي بيشتري خواهد داشت. او عملكرد اجراي خوبي هم داشته و قاطعانه مي‌گويم كه اگر رييسي بيايد، راي بالايي خواهد داشت.»
لاريجاني و يك ادعاي اصولگرايانه
اين درحالي است كه موضوع كانديداتوري رييسي براي گروه‌هاي مختلف حائز اهميت است؛ چنانكه همين ديروز سيدحسين نقوي حسيني كه سال 92 رييس ستاد انتخاباتي سعيد جليلي بود، به پايگاه خبري- تحليلي نامه‌نيوز، نزديك به دبيركل جامعه روحانيت بار ديگر از اجماع اصولگرايان درصورت ورود رييسي به صحنه انتخابات گفته و با بيان اينكه «حتي جريان دولت جوان و انقلابي به محوريت آقاي سعيد محمد نيز از آيت‌الله رييسي حمايت خواهند كرد»، تاكيد كرده غيبت رييسي مي‌تواند با تعدد كانديداها و تشتت اصولگرايان مترادف شود. اين نماينده ادوار مجلس همچنين درباره كانديداتوري علي لاريجاني مدعي شده است: «يك نقل قولي از آقاي لاريجاني شنيدم كه ايشان جايي مطرح كرده و گفته «اگر آيت‌الله رييسي بيايد ديگر نيازي به كانديداتوري من نيست» و نتيجه گرفته كه «با اين اوصاف اگر آيت‌الله رييسي نامزد شود، به نظرم تكليف انتخابات رياست‌جمهوري روشن است.»
اصلاح‌طلبان و عبور از ائتلاف
اما آن‌سوي ميدان، اصلاح‌طلبان هم هفته كم‌خبري نداشتند. «جبهه اصلاحات ايران» ميانه هفته با دستوركار بررسي سازوكار رسيدن اين جريان سياسي به گزينه نهايي تشكيل جلسه داد و سخنان اعضاي اين جبهه نشان مي‌دهد كه اصلاح‌طلبان از راهبرد حمايت از كانديداي غيراصلاح‌طلب عبور كردهاند. چنانكه مصطفي كواكبيان، دبيركل حزب مردمسالاري ديروز به خبرگزاري مهر گفته است: «اصلاح‌طلبان واقعي هرگز زير بار نامزد غيراصلاح‌طلب نخواهند رفت. تجربه دولت يازدهم و دوازدهم نشان داد روي كار آمدن يك فرد غيراصلاح‌طلب نه تنها منافعي براي جريان اصلاح‌طلب ندارد، بلكه ضرر هم دارد. هركس مي‌خواست به دولت فحش بدهد، به ما فحش مي‌داد.»اصلاح‌طلبان اما همزمان نگران تصميمات شوراي نگهبان نيز هستند. به نظر آنان چنانچه همه كانديداهاي مطرح اصلاح‌طلب ردصلاحيت شوند، مشاركت در انتخابات كاهشي چشمگير خواهد داشت. علي‌محمد نمازي، عضو شوراي مركزي حزب كارگزاران سازندگي در اين رابطه به ايلنا گفته است: «نظام و مسوولان برگزاري انتخابات و تمامي افرادي كه مي‌توانند نقش داشته باشند تا يك انتخابات رقابتي برگزار شود در اين شرايط بايد وارد عرصه شوند و فضايي را به وجود بياورند تا مردم اين احساس را نداشته باشند كه لزومي براي حضورشان در عرصه انتخابات نيست.»
صف كانديداتوري بهارستاني‌ها براي پاستور
تا به حال براي همه روشن شده كه محمدباقر قاليباف رييس مجلس يكي از كانديداهاي جدي رياست‌جمهوري است. هر چند سرنوشت كانديداتوري او هنوز معلوم نيست و ممكن است با آمدن رييسي، او در مجلس بماند. اما نمايندگاني كه شوق رياست‌جمهوري دارند، فقط به رياست مجلس محدود نيست و طي هفته‌اي كه گذشت، سيداميرحسين قاضي‌زاده هاشمي، نايب رييس مجلس و عضو جبهه پايداري نيز اعلام كانديداتوري كرد و حتي وقتي با پرسش خبرنگاران درباره احتمال كناره‌گيري، درصورت كانديداتوري رييسي مواجه شد، گفت كه «براساس اگرها تصميم نمي‌گيرم.» بماند كه حالا به جز او، علي نيكزاد، ديگر نايب رييس مجلس يازدهم نيز توييتي با اشاره به نشست خبري كه با خبرنگاران داشت، نوشت: «سعي كردم همه را (سوالات) در حد توان پاسخگو باشم، غير از يك سوال درباره انتخابات كه از آنها خواستم فعلا صبر كنند؛ صبر چيز خوبي است!»