تغييرات اقليمي، قرباني احتمالي اختلافات واشنگتن و پكن

جان كري، نماينده ويژه رييس‌جمهور ايالات متحده در امور تغييرات اقليمي تصميم دارد در ميان تنش‌ها و اختلافات عميقي كه ميان امريكا و چين وجود دارد به چين سفر كند و با مقامات اين كشور پيرامون اقدامات ضروري به منظور مقابله با تهديدهاي ناشي از تغييرات آب و هوايي به گفت‌وگو  بپردازد.
بر اساس گفته‌هاي مقام‌هاي آگاه، كري قرار است براي ديدار با مقامات چيني به شهر شانگهاي سفر كند و تصميم دارد طي اين سفر از حجم تنش‌ها ميان واشنگتن و پكن بكاهد. نماينده ويژه رييس‌جمهور ايالات متحده در امور تغييرات اقليمي در حالي به زودي عازم شانگهاي خواهد شد كه كمتر از يك ماه پيش آنتوني بلينكن، وزير امور خارجه و جيك ساليوان، مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور ديداري با همتايان چيني خود در منطقه آلاسكا داشتند و اين ديدار با تنش و تبادل كنايه و زخم زبان از سوي هر دو طرف پايان يافت. جان كري، اولين مقام ارشد دولت امريكا خواهد بود كه پس از آغاز رياست‌جمهوري جو بايدن به چين سفر خواهد كرد. به نوشته واشنگتن‌پست، سخنگوي وزارت خارجه امريكا اعلام كرده است كه در حال حاضر «هيچ سفر برنامه‌ريزي شده‌اي براي اعلام وجود ندارد.» وزارت خارجه چين نيز حاضر به پاسخگويي در اين زمينه نشده تا هيچ منبع رسمي و دولتي سفر نماينده ويژه رييس‌جمهور ايالات متحده در امور تغييرات اقليمي به چين را تاييد نكرده باشد. اين روزنامه به نقل از يك مقام دولتي كه به شرط ناشناس ماندن سخن گفته، نوشته است كه بر اساس برنامه‌ريزي‌هاي صورت گرفته جان كري تصميم دارد با زي ژنهوا، فرستاده ويژه چين در امور تغييرات اقليمي ديدار كند اما از اين‌رو كه در فضاي پرتنش كنوني ميان دو كشور همچنان امكان لغو يا به تاخير افتادن اين سفر وجود دارد، از اعلام رسمي آن خودداري مي‌شود. كري تاكنون بارها تاكيد كرده است كه «بحران اقليمي» مساله‌اي بسيار مهم و مستقل است كه بايد جداي از مسائل جاري ميان كشورها به آن نگريست و براي حل اين بحران ضروري است دو كشوري كه بيشترين سهم را در توليد گازهاي گلخانه‌اي دارند با يكديگر گفت‌وگو كنند. سفر به چين بخشي از تور آسيايي (هند، امارات و بنگلادش) نماينده ويژه رييس‌جمهور امريكا خواهد بود كه پيش از اجلاس مجازي دو روزه روز زمين در 22 و 23 آوريل برگزار خواهد شد. كري گفته «اميدوار است» كه بتواند روي همكاري چين حساب كند اما در اين زمينه «مطمئن» نيست. او در گفت‌وگو با روزنامه اينديا تودي تاكيد كرده «ما نمي‌خواهيم در قيد و بند اختلافات دو كشور امريكا و چين در ديگر زمينه‌ها باقي بمانيم و ضروري است به‌رغم اختلافاتي كه وجود دارد، دو كشور در زمينه بحران اقليمي همكاري جامعي با يكديگر داشته باشند.» در اوايل ماه جاري ميلادي، هوا چونينگ سخنگوي وزارت خارجه چين گفته بود كه پكن «دعوتنامه‌اي» در خصوص حضور در نشست مجازي روز زمين دريافت كرده و حضور در اين نشست را بررسي خواهد كرد. او همچنين بدون هيچ اشاره‌اي به ايالات متحده تصريح كرد: «چين به همكاري با جامعه بين‌المللي ادامه خواهد داد.» ناظران مي‌گويند مساله تغييرات اقليمي يكي از معدود مسائل ميان چين و امريكاست كه در آن منافع دو كشور تا حدود زيادي همپوشاني دارد و احتمال مي‌دهند به زودي مذاكراتي كه در دوره رياست‌جمهوري ترامپ در پي خروج ايالات متحده از توافق آب و هوايي پاريس متوقف شد بار ديگر آغاز شود. جو بايدن از زمان آغاز رياست‌جمهوري خود كوشيده است كه مقابله با تغييرات اقليمي را به عنوان يكي از جدي‌ترين اولويت‌هاي دولت خود مطرح كند و دولت چين نيز در ابتداي ماه سپتامبر اعلام كرد كه قصد دارد تا سال 2060 ميلادي توليد كربن در اين كشور را به صفر برساند. به‌رغم وجود منافع مشترك، نگراني‌هايي نيز در خصوص اينكه ممكن است همكاري‌هاي اقليمي تحت تاثير موضوعاتي ديگر در روابط چين و امريكا قرار بگيرد، وجود دارد. پس از ديداري كه ميان مقامات دو كشور در ماه مارس برگزار شد، خبرگزاري شينهوا گزارش داد در اين جلسه پرتنش دو طرف توافق كرده‌اند تا گروه‌هاي كارشناسي مشتركي را در خصوص موضوعات مربوط به بحران آب‌ و هوايي تشكيل دهند اما مقامات امريكايي خيلي زود حصول توافق در اين زمينه را تكذيب كردند و گفتند مايل به درگير شدن در فريب‌هاي بروكراتيك چين نيستند. دني راسل، دستيار وزير خارجه امريكا در امور شرق آسيا (2017-2013) در اين باره مي‌گويد: «چيني‌ها علاقه زيادي دارند كه فرآيند‌هايي بي‌نتيجه را آغاز كنند و از اين فرآيند‌ها به عنوان گواهي بر خوب بودن روابط اين كشور با ديگر كشورها بهره گيرند، اما ايالات متحده تمايلي براي ورود به فرآيندهاي بي‌نتيجه ندارد.» با اين حال لي شاو، سياستگذار ارشد موسسه گرين پيس در اين باره معتقد است كه «چين و امريكا انتخابي جز همكاري با يكديگر در موضوع تغييرات اقليمي ندارند.» بر اساس داده‌هاي آماري، چين بزرگ‌ترين توليد‌كننده گازهاي گلخانه‌اي در جهان و ايالات متحده دومين كشور در اين زمينه است.
چرخش  و حمايت بانك  جهاني
 از  گفت‌وگوهاي  اقليمي
هفته گذشته، ديويد مالپس رييس بانك جهاني در ميزگردي اعلام كرد كه تغييرات اقليمي يك «خطر  بزرگ» براي آينده جهان است و ضمن حمايت از آغاز گفت‌وگوها ميان اقتصادهاي بزرگ در اين زمينه، گفت كه كشورها بايد از دوران زغال‌سنگ عبور كنند. به خودي خود عجيب نيست كه مسوول يكي از نهادهاي تاثيرگذار در اقتصاد جهاني از ضرورت مقابله با بحراني بزرگ پيش روي آينده جهان سخن بگويد اما اين اظهارنظر از زبان ديويد مالپس كه دو سال پيش از سوي دونالد ترامپ، رييس‌جمهور سابق ايالات متحده براي رياست بر بانك جهاني برگزيده شد، بسيار عجيب بود.به نظر مي‌رسد با كنار رفتن دولت دونالد ترامپ و تبديل شدن ايالات متحده از كشوري كه بحران اقليمي را انكار مي‌كرد به كشوري كه مي‌خواهد در زمينه مبارزه با تغييرات اقليمي پيشتاز باشد، رييس بانك جهاني نيز تغيير موضع داده و مي‌خواهد خود را به عنوان يك دغدغه‌مند در اين زمينه معرفي كند. نيويورك‌تايمز نوشته است كه ديويد مالپس در ماه‌هاي اخير چندين بار پيرامون «آينده بدون كربن» و «اقتصاد سبز» سخنراني كرده است. اين روزنامه تغييرات مواضع مالپس را ناشي از «تغيير جهت وزش باد در واشنگتن» دانسته اما تاكيد كرده با هر انگيزه‌اي اگر بانك جهاني بتواند نقش اصلي خود را در مبارزه با تغيير اقليم كه در سال‌هاي ترامپ متوقف شده بود از سر بگيرد، پيشرفت‌هاي بسياري در اين زمينه حاصل خواهد شد. مقامات بانك جهاني، زماني كه ديويد مالپس، مقام ارشد وزارت خزانه‌داري دولت ترامپ به پيشنهاد استيو منوچين براي رياست بر بانك جهاني انتخاب شد، بسيار نگران بودند كه اين انتخاب مبارزه اين نهاد عليه تغييرات اقليمي را به كلي متوقف كند. با انتخاب مالپس عملا اين انتخاب رخ داد، چراكه او به عنوان فردي وفادار به دونالد ترامپ شناخته مي‌شد و حاضر نبود عليه مواضع رييس‌جمهور امريكا اظهارنظر كند اما با تغييرات اخير در واشنگتن به نظر مي‌رسد او نيز دريافته كه زمان تغيير فرا رسيده است.

تحركات ضد چيني واشنگتن

امريكا و فيليپين رزمايش دوهفته‌اي برگزار مي‌كنند

پس از درخواست جو بايدن از كنگره به منظور اختصاص بودجه ۷۱۵ ميليارد دلاري براي پنتاگون با هدف اقداماتي از قبيل مهار چين، وزير دفاع فيليپين از برگزاري رزمايش مشترك با امريكا خبر داد. مقام‌هاي ارشد نظامي و دفاعي فيليپين اعلام كردند، رزمايش مشترك نظامي سالانه اين كشور با امريكا كه سال ۲۰۲۰ به دليل همه‌گيري ويروس كرونا لغو شده بود، امسال برگزار مي‌شود. به گزارش رويترز، مقام‌هاي ارتش فيليپين روز يكشنبه اعلام كردند كه نظاميان اين كشور و امريكا از روز دوشنبه به مدت دو هفته در فيليپين در رزمايش مشترك شركت مي‌كنند.