گشايش در رايزني‌هاي برجامي در وين
تفاهم جديدي در راه است
گروه ديپلماسي|آيا توافق هسته‌اي ايران با 1+5 وقت در سال 2015، دوباره در سال 2021 زنده خواهد شد؟ هيچ‌كس پاسخ دقيق اين پرسش را نمي‌داند اما رايزني‌ها براي نجات برجام در چند حوزه ادامه دارد و همزمان طرفين تلاش مي‌كنند از موضع‌گيري‌هاي مخرب شفاهي هم پرهيز كنند. روز شنبه، رايزني‌هاي دو و چندجانبه ميان هيات‌هاي ايران و 1+4 به علاوه ايالات متحده صورت گرفت و هيات‌هاي سياسي ايران و 1+4 براي دومين بار در اين دور از رايزني‌هاي وين تشكيل جلسه دادند. پس از پايان اين جلسه اعلام شد كه رايزني‌ها در اشكال مختلف به شمول ادامه كار در دو كارگروه تحريم و هسته‌اي و همچنين رايزني‌هاي سياسي دو و چندجانبه همچنان ادامه پيدا خواهد كرد و هر زمان كه نياز باشد دوباره جلسه كميسيون مشترك تشكيل خواهد شد. آنچه بر اين دور از رايزني‌ها در وين سايه انداخت، بحث خرابكاري در مجتمع غني‌سازي نطنز و همچنين آغاز غني‌سازي 60 درصد در ايران در پاسخ به اين حمله بود. رايزني در چنين فضايي باعث شد كه هيات‌هاي حاضر در وين، نخستين جلسه كميسيون مشترك برجام در روز پنجشنبه را چالشي توصيف كنند اما با پيشروي كار در گروه‌هاي كارشناسي هسته‌اي و رفع تحريم نشست روز شنبه در فضاي متفاوتي برگزار شد كه انعكاس آن در سخنان عباس عراقچي، معاون سياسي وزير خارجه و رييس هيات مذاكره‌كننده ايران قابل مشاهده بود. از سوي ديگر، جو بايدن رييس‌جمهور ايالات متحده نيز در فاصله بين نشست‌هاي كميسيون مشترك برجام در مصاحبه‌اي همزمان كه از آغاز غني‌سازي 60 درصد در ايران ابراز نگراني كرد اما گفت‌وگو هرچند غيرمستقيم با ايران براي احياي برجام را اميدواركننده خواند. براساس ترجمه خبرگزاري فارس، جو بايدن در كنفرانس خبري با نخست‌وزير ژاپن در كاخ سفيد ادعا كرد كه اقدام ايران در غني‌سازي اورانيوم تا 60 درصد بر‌خلاف توافق هسته‌اي (برجام) است. بايدن در ادامه افزود: «ما از اين اقدام (غني‌سازي ۶۰ درصد) حمايت نمي‌كنيم و فكر نمي‌كنيم كه حركت به سوي غني‌سازي ۶۰ درصد مفيد باشد اما خرسند هستيم كه ايران به توافق در مورد مذاكرات ادامه داده است. البته هنوز براي قضاوت درباره اين مذاكرات زود است. به گزارش «اعتماد»، رييس‌جمهور امريكا درحالي غني‌سازي 60درصد را در تناقض با برجام معرفي مي‌كند كه ايالات متحده در سال 2018 به فرمان رييس‌جمهور وقت از برجام خارج شد و دولت بايدن نيز در چهارماه گذشته اقدام ملموسي براي رفع تحريم‌هاي وضع‌شده در دوره ترامپ و بازگشت به برجام انجام نداده است. از سوي ديگر در حالي كه برخي مقام‌هاي كاخ سفيد در گفت‌وگو با رسانه‌هاي امريكايي ادعا مي‌كنند از نقشه اسراييل براي خرابكاري در نطنز بي‌خبر بودند، واشنگتن حاضر به محكوم كردن اين حمله نشده است.
لحن عراقچي تغيير كرد
سيد عباس عراقچي، معاون سياسي وزير امور خارجه و رييس هيات ايراني در نشست كميسيون مشترك برجام در وين در اظهاراتي بعد از نشست روز شنبه كميسيون مزبور گفت: بعد از سه روز كه از كار كميسيون مشترك گذشت، يك بار ديگر نشست كميسيون مشترك را براي بررسي روند پيشرفت بحث‌هايي كه تا الان صورت گرفته هم در حوزه رفع تحريم‌ها و هم هسته‌اي تشكيل داديم و گزارش كار كارگروه‌ها را مرور كرديم و بحث‌هاي خوبي در داخل نشست صورت گرفت. به نظر مي‌رسد يك تفاهم جديدي در حال شكل گرفتن است و اشتراك در هدف نهايي الان بين همه وجود دارد. مسيري كه بايد طي شود، الان يك مقدار شناخته‌شده است. البته اين مسير آساني نخواهد بود و اختلاف‌نظرها اين‌گونه نيست كه پايان يافته باشد و اختلاف‌نظرهاي بعضا جدي وجود دارد كه بايد طي مذاكرات بعدي كاهش يابد. اصلا علاقه‌مند به مذاكرات فرسايشي و طولاني‌مدت نيستيم. در حدي كه نياز است بحث‌ها روشن شده و گفته شود طبيعتا مذاكرات ادامه خواهد يافت. مذاكرات الان به مرحله‌اي رسيده كه طرف‌ها مي‌توانند روي يك متن مشترك شروع به كار كنند. نگارش متن، حداقل در حوزه‌هايي كه اشتراك نظر وجود دارد مي‌تواند شروع شود و به همين منظور هيات ايراني متون مورد نظر خودش را در حوزه هسته‌اي و رفع تحريم‌ها آماده كرده و اين را به همه طرف‌ها ارايه كرده است و اين متون مي‌تواند مبناي مذاكرات و رسيدن به توافق نهايي باشد. نه اينكه لزوما توافق نهايي عينا متون ما خواهد بود، ولي اين متون مبناي مذاكره خواهد شد و در چارچوب اين متون رسيدن به يك توافق كه خواسته‌هاي ايران و خواسته طرف مقابل براي اجراي تعهداتش در برجام را تامين كند، در اين متون مسير روشن است. به نظر ما زمان شروع نگارش متن حداقل در مقداري كه اشتراك نظر وجود دارد، فرا رسيده است. «ميخاييل اوليانوف» نماينده روسيه در سازمان‌هاي بين‌المللي در وين نيز شنبه بعدازظهر به وقت تهران در توييتي در اين زمينه نوشت: «حاضران در اين مذاكرات رضايت خاطر از پيشرفت به دست آمده را ابراز و عزم خود را براي ادامه گفت‌وگوها براي تكميل موفقيت‌آميز روند گفت‌وگوها ابراز داشتند.» همزمان نماينده چين در مذاكرات هسته‌اي در وين با اشاره به نقشه راه پيش‌رو در روزهاي آتي گفت: همه طرف‌ها توافق كرده‌اند كه در روزهاي آتي با كار گسترده‌تر و اساسي در زمينه لغو تحريم‌ها و ساير موضوعات مرتبط تلاش كنند.