روزنامه اومانيته
مرتضي ميرحسيني
سال 1904 در چنين روزي اولين شماره از روزنامه اومانيته منتشر شد. اين روزنامه را ژان ژورس كه مردي فرهيخته و سوسياليستي سرشناس بود با حمايت چپ‌هاي فرانسوي پايه گذاشت و آن را به رسانه‌اي قوي و بانفوذ براي بيان ديدگاه‌هاي خود و همفكرانش تبديل كرد. ژورس يكي از اعضاي ارشد بين‌الملل كارگران و رهبر آنان در فرانسه بود و به صلح‌طلبي و ضديت با خشونت - به هر شكل و با هر بهانه‌اي كه باشد - شناخته مي‌شد. گويا به همين «گناه» هم پيش از آغاز جنگ اول جهاني به دست يكي از «ميهن‌پرستان» فرانسوي كشته شد. اومانيته بعد از او هم سرپا ماند، هر چند در مقاطع مختلف بين سوسياليست‌ها و كمونيست‌ها دست به دست شد. در دوره جنگ دوم جهاني، بعد از اشغال فرانسه و تسليم اين كشور به آلمان، انتشار اومانيته ممنوع و جرم شده بود، اما همچنان زيرزميني چاپ و از طريق شبكه خوانندگانش، پخش مي‌شد. بارها در مقاطع مختلف به مشكلات مالي برخورد، اما هر بار با حمايت خوانندگانش از تنگنا گذشت و احيا شد. مثلا سال 2008 زير فشار بي‌پولي ناشي از كاهش درآمد، دفتر مركزي خودشان در پاريس را فروختند و بعد دست نياز به سوي خوانندگان دراز كردند. همچنين مديران آن، طبق رسم اغلب احزاب كمونيستي، از شوروي پول مي‌گرفتند و به رايگان اخبار منابع خبري بلوك شرق را دريافت مي‌كردند. طبيعي است كه بعد از نابودي شوروي و قطع شدن پول‌هايي كه از اين سرچشمه مي‌رسيد، مشكلات مالي هم بالا بگيرد و كار حتي به افت كيفيت روزنامه هم بكشد. البته اومانيته هنوز پيوند محكمي با چپ‌هاي فرانسه دارد و همچنان روزنامه آنان شناخته مي‌شود. حتي با اينكه چند سال قبل يك موسسه رسانه‌اي خصوصي و ثروتمند 20 درصد از اومانيته را خريد باز تغيير چنداني در خط كلي روزنامه ايجاد نشد. پول كاپيتاليست‌ها، رسانه‌اي كمونيستي را از تعطيلي و ورشكستگي نجات داد و همين موضوع آن زمان بحث روز فرانسوي‌ها شده بود. مدير ارشد اومانيته در توجيه اين معامله كنايه‌آميز گفت تصميم سختي بود و واقعا انتخاب ديگري براي‌مان وجود نداشت. اومانيته با اين مصالحه از خطر ورشكستگي گذشت و به تدريج بخشي از اعتبار و نفوذ گذشته را دوباره به دست آورد و شمار خوانندگان خود را هم بيشتر كرد. حالا فروش روزانه آن به حدود 70 هزار نسخه مي‌رسد. بسياري از نويسندگان و روشنفكران فرانسوي كه اغلب‌شان كمتر يا بيشتر به چپ گرايش داشتند در مقاطع مختلف براي اومانيته نوشتند. در ميان‌شان، نام لويي آراگون بيشتر از ديگران جلب توجه مي‌كند. در پايان اين نكته هم ناگفته نماند كه شعار اومانتيه، روزنامه‌اي كه با هدف بحث درباره چرايي وجود ظلم و تبعيض و مبارزه با بي‌عدالتي تاسيس شده بود، اين است: «در يك دنياي آرماني، اومانيته وجود نخواهد داشت.»