گزارش ديدبان حقوق بشر:
اسراييل يك رژيم آپارتايد است
آرمين منتظري
ديدبان حقوق بشر با انتشار گزارشي درباره تبعيض سيستماتيك در اسراييل نسبت به فلسطينيها، ورود دادگاه كيفري بينالمللي به اين موضوع را خواستار شد. سازمان ديدبان حقوق بشر روز گذشته در گزارشي درباره تبعيضهاي سيستماتيكي كه رژيم صهيونيستي نسبت به فلسطينيها روا ميدارد از ديوان كيفري بينالمللي درخواست كرد در اين خصوص تحقيق كند.
به گزارش رويترز، دفتر اين نهاد حقوق بشري كه در نيويورك واقع شده است روز سهشنبه گزارشي منتشر كرد كه در آن به تفصيل درباره به اجرا درآمدن سياستهايي از سوي تلآويو سخن به ميان آمده كه هدف از اجرايشان، حفظ برتري و سطح كنترل يهوديان اسراييل بر فلسطينيان است. در اين گزارش آمده است: «بعد از سالها هشدار در اين خصوص كه تسلط اينگونهاي بر زندگي فلسطينيها ميتواند به شكلگيري آپارتايد منجر شود، حالا مشخص شده رژيم صهيونيستي در اين خصوص از همه مرزهاي انساني گذر كرده و كاملا وارد وادي آپارتايد و تبعيض نژادي شده است». «عمر شاكر» مدير بخش اسراييل و فلسطين ديدبان حقوق بشر گفته است: «در طول سي سالي كه موضوع فلسطين و اسراييل را رصد ميكنيم، يافتههاي گزارش اخير جديترين موارد از نقض حقوق بشر را در خود دارد و نشانههاي جدي رژيم آپارتايد به وضوح در اين گزارش ديده ميشود». شاكر در ادامه گفتوگويش با «گاردين» بر اين نكته تاكيد ميكند كه تا پيش از اين سازمان ديدبان حقوق بشر هرگز مقامات اسراييلي را به ارتكاب جنايت عليه بشريت متهم نكرده بودند. وزارت امورخارجه رژيم صهيونيستي در واكنش به انتشار گزارش اخير ديدبان حقوق بشر مدعي شده «اين سازمان سابقهاي طولاني در ضديت با اسراييل دارد و گزارشي كه منتشر كرده يك جزوه تبليغاتي و پروپاگاندا است كه هيچ ارتباطي به حقايق و واقعيتهاي در صحنه ندارد. ادعاهاي تخيلي كه ديدبان حقوق بشر در گزارش خود مطرح كرده، مضحك و سراسر دروغ هستند». در گزارش ديدبان حقوق بشر سابقه ساليان گذشته رژيم صهيونيستي در زمينه حقوق بشر، تجزيه و تحليل قوانين اسراييل، بازبيني اسناد طرحها و برنامههاي كابينه اسراييل و اظهارات مقامات اين رژيم، جمعآوري و تجزيه و تحليل شده است. در ادامه، همه اين سوابق و اسناد و تحليلها، مبناي مقايسه سياستها و اقدامات كابينه رژيم صهيونيستي در قبال فلسطينيها قرار گرفته است. نكته مهم اين است كه در اين مقايسه وضعيت 7 ميليون فلسطيني ساكن در مناطق اشغالي و فلسطينيهاي ساكن در اسراييل به يك ميزان مورد بررسي قرار گرفته است. سپس وضعيت يهوديان اسراييل نيز مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته و در نهايت با ارزيابي مجموعه اين اطلاعات، نتيجه كلي به دست آمده است. براساس اين نتيجهگيري، قدرت واحدي كه اين روزها ذيل دولت رژيم صهيونيستي حاكم است به صورت سيستماتيك برتري يهوديان اسراييل بر فلسطينيها را مقدم شمرده و تبعيض سيستماتيك در سرزمينهاي اشغالي به مراتب شدت بيشتري دارد. عباراتي كه در اين گزارش براي توصيف رفتارهاي رژيم صهيونيستي، سالها پيش براي نخستينبار در خصوص رژيم آپارتايد آفريقاي جنوبي نيز به كار گرفته شد و در نهايت به عنوان جنايت عليه بشريت در دادگاه كيفري بينالمللي به ثبت رسيد. در واقع و به زبان ساده، گزارش جديد ديدبان حقوق بشر به صورت رسمي رژيم صهيونيستي را يك رژيم آپارتايد توصيف كرده و از دادگاه كيفري بينالمللي خواسته است تحقيقات خود را در اين خصوص آغاز كند. چراكه براساس اساسنامه ديوان كيفري بينالمللي كه با نام «اساسنامه رم» معروف است و در سال 1998 به تصويب رسيد، آپارتايد تعريف خاص خودش را دارد. در اين اساسنامه در تعريف آپارتايد آمده است: «رژيمي نهادينه شده كه در آن گروه نژادي خاصي با توسل به ابزار سركوب و تبعيض سيستماتيك، تسلط خود را بر گروه نژادي ديگري اعمال ميكنند». از نظر لغوي نيز آپارتايد به معناي مجزا و جدا نگهداشتن است. آپارتايد يعني جدا نگه داشتن افراد متعلق به نژادي ديگر و مجبور كردن آنها به اقامت در محلات و استانهاي خاص، محروم كردن آنها از كليه حقوق اساسي و سياسي و امكان تحصيل و پيشرفت. بدرفتاري و آزار هدفمند يكي از مصداقهاي جنايت عليه بشريت است. اين جرم زماني رخ ميدهد كه گروه نژادي خاصي بخواهند از عمد و با برنامهريزي قبلي، با آزار و اذيت سيستماتيك، گروه نژادي ديگري را از حقوق اساسي خود محروم كنند. ديدبان حقوق بشر در گزارش خود مينويسد: «از جمعيت 9 ميليون نفري اسراييل، يكپنجم فلسطيني هستند. فلسطينيها چه در داخل اسراييل باشند و چه در سرزمينهاي اشغالي، هدف آزار و اذيت سيستماتيك مقامات رژيم صهيونيستي قرار ميگيرند. چه در داخل اسراييل و چه در سرزمينهاي اشغالي، مقامات صهيونيستي تمام توان خود را به كار ميگيرند كه زمينهاي هر چه بيشتري را در اختيار يهوديان بگذارند و در مقابل فلسطينيها را هر چه بيشتر در مراكز و نواحي پرجمعيت و متراكم سكني بدهند. به نظر ميرسد مقامات اسراييلي سياستهايي اينچنيني را اتخاذ كردهاند تا آنچه صريحا «تهديد جمعيتي» فلسطينيان توصيف ميكنند را كاهش دهند. براي مثال در بيتالمقدس طرحهاي دولت اسراييل براي شهرداري تمام براساس حفظ اكثريت يهودي نوشته شده است و حتي در آنها تاكيد شده كه چطور بايد اين تقسيم و ترتيب جمعيتي را در دراز مدت حفظ كرد». همچنين در اين گزارش، نقل قولهاي فراواني از مقامات اسراييلي ذكر شده كه آنها صراحتا افزايش جمعيت فلسطينيها را تهديدي براي موجوديت يهودي رژيم صهيونيستي توصيف كردهاند. در بخش ديگري از اين گزارش به تبعيض سيستماتيك مقامات اسراييلي نسبت به فلسطينيها اشاره و تاكيد شده اين تبعيض در مناطق اشغالي نظير كرانه غربي كه اسراييل از سال 1967 تحت اشغال خود درآورده، بسيار بيشتر است. در حال حاضر صدها هزار شهركنشين صهيونيست در كرانه غربي زندگي ميكنند در حالي كه حدود 2 ميليون و 700 هزار فلسطيني عملا شهروند محسوب نميشوند و به نوعي تحت نوعي حكومت نظامي روزگار ميگذرانند. كنت راث، مدير اجراي سازمان ديدبان حقوق بشر معتقد است اين تنها يك برنامه اشغال همراه سوءاستفاده نيست. راث ميگويد: «اين سياستها كه به اسراييليهاي يهودي، هرجا كه زندگي ميكنند، حقوق و امتيازاتي اعطا ميكند تا فلسطينيها را در هرجايي كه زندگي ميكنند به درجات مختلف هدف تبعيض قرار بدهند، در واقع همان سياست امتياز دادن به گروهي خاص براي برتريجويي بر گروهي ديگر است و هزينه اين برتريجويي را نيز گروه ضعيفتر ميپردازد». در گذشته هر زمان چنين اتهامي عليه اسراييل مطرح ميشد و رژيم صهيونيستي به تبعيض روا داشتن نسبت به شهروندان فلسطيني كه اعراب اسراييلي نيز خوانده ميشوند، متهم ميشد، تلآويو مدام مدعي حقوق برابر يهوديان و اعراب در اسراييل ميشد و اعلام ميكرد كه در نظام قضايي اسراييل اين دو گروه كاملا باهم برابر هستند و حتي اعراب اسراييلي در دولت نيز نماينده دارند. در خصوص كرانه غربي هم، اسراييل به توافقنامهاي رجوع ميكند كه در دهه 90 ميلادي امضا شد و براساس آن به فلسطينيها به ميزاني محدود و تعريفشده، نوعي خودمختاري اعطا شد. اما ديدبان حقوق بشر ميگويد دولت اسراييل همچنان كنترل اصلي در خصوص بسياري از جنبههاي زندگي فلسطينيان اين منطقه را در اختيار دارد و در واقع كنترل مرزها، منابع طبيعي و آمد و شد مردم و حتي ورود و خروج كالاها در اختيار رژيم صهيونيستي است. در عين حال بيش از 2 ميليون فلسطيني تحت بدترين شرايط محاصره در نوار غزه زندگي ميكنند. نيروهاي نظامي اسراييل در سال 2005 از نوار غزه خارج شدند اما همچنان كنترل مرزها، دريا و آسمان اين منطقه را در اختيار دارند. گزارشي كه ديدبان حقوق بشر منتشر كرده از بسياري جهات با گزارشي كه سازمان حقوق بشري بتسيلم (B’Tselem) منتشر كرده شباهت دارد. بتسيلم يك سازمان حقوق بشري در بيتالمقدس است كه در ماه ژانويه در گزارشي كه منتشر كرده به صراحت اعلام كرد برخلاف تصور، اسراييل نه يك دموكراسي بلكه يك رژيم آپارتايد است. يك گروه ديگر حقوق بشري به نام «يش دين» كه دفترش در اسراييل است نيز در تابستان گذشته گزارشي منتشر و اعلام كرد كه نشانههاي آپارتايد در سياستهاي رژيم صهيونيستي ديده ميشود. البته اين گروه حقوق بشري تحقيقات خود را صرفا به نوار غزه محدود كرده بود. طبيعتا رژيم صهيونيستي همه اين گزارشها را مردود دانسته است. اما در اين ميان آنچه بسيار اهميت دارد و بسيار بيشتر از گذشته به گوش ميرسد، استفاده از واژه «آپارتايد» براي اشاره به رژيم صهيونيستي است. به نظر ميرسد استفاده بيشتر از اين واژه در خصوص اسراييل نتيجه كار بيوقفه برخي از فعالان حقوق بشري كه بعد از تهديد اسراييل به الحاق سرزمينهاي فلسطيني فعاليت خود را دو چندان كردند تا ثابت كنند اشغال از سوي اسراييل نه يك امر موقتي كه امري دايمي است و قوانيني كه اين رژيم با هدف برتري دادن به يهوديان در مقابل اعراب فلسطيني وضع كرده، در كنار اشغال، دو مصداق عيني جنايت عليه بشريت و اعمال سياست آپارتايد است. ديدبان حقوق بشر از دادستان دادگاه كيفري بينالمللي خواسته در خصوص مصداقهاي جنايت عليه بشريت از سوي رژيم صهيونيستي تحقيقات خود را آغاز كند. اين نهاد حقوق بشري همچنين خواستار اعمال تحريمهايي عليه برخي مقامات صهيونيستي شده است؛ تحريمهايي نظير اعمال محدوديتهاي مسافرتي و مسدود كردن داراييهاي اين افراد از جمله تحريمهاي پيشنهادي ديدبان حقوق بشر است.