مسكو به اين درگيري به عنوان يك فرصت و تهديد مي‌نگرد
31 كشته در درگيريهاي مرزي بين قرقيزستان و تاجيكستان
گروه ديپلماسي
دولت قرقيزستان اعلام كرده 31 نفر در درگيريهاي سنگيني كه در نواحي مرزي با تاجيكستان رخ داده كشته شده‌اند. ظاهرا دليل اصلي درگيري مرزي ميان دو كشور، اختلاف بر سر مالكيت منابع آبي در مرزهاي دو كشور بوده است. البته تاجيكستان و قرقيزستان مدت‌هاست درخصوص مرزهاي‌شان با هم اختلاف دارند، اما در درگيري اخير كه روز پنجشنبه آغاز شد ارتش‌هاي دو كشور رو در روي هم قرار گرفتند. گفته مي‌شود اين سنگين‌ترين درگيري نظامي ميان دو كشور طي سال‌هاي اخير بوده است. تاجيكستان هنوز گزارشي درباره تلفات احتمالي نيروهاي خود منتشر نكرده است.
سادير ژاپاروف، رييس‌جمهوري قرقيزستان و امام‌علي رحمانف، همتاي تاجيكي‌اش روز جمعه مكالمه‌اي تلفني با هم داشتند و توافق كردند در نيمه ماه مه با يكديگر ديدار كنند. مقامات عاليرتبه دو كشور توافق كردند راه‌حلي براي از ميان بردن درگيريهاي اخير يافته و صلحي پايدار را به اجرا بگذارند. تا بدين جاي كار اظهارات مقامات دو كشور درخصوص حادثه‌اي كه رخ داده نشان مي‌دهد طرفين اراده‌اي براي ادامه درگيري‌ها ندارند.
در اين سو ايران نيز نسبت به تحولات رخ داده در مرزهاي قرقيزستان و تاجيكستان ابراز نگراني كرده است. سخنگوي وزارت امور خارجه در واكنش به درگيريهاي مرزي بين تاجيكستان و قرقيزستان گفت: جمهوري اسلامي ايران اخبار درگيريهاي اخير در مناطق مرزي مشترك دو كشور دوست و برادر تاجيكستان و قرقيزستان را كه منجر به كشته و زخمي شدن تعدادي از شهروندان دو طرف شده است را با نگراني دنبال مي‌كند. سعيد خطيب‌زاده افزود: ما ضمن تقدير از تدابير عاجل سران دو كشور كه منجر به توقف اين درگيري‌ها شده است، اطمينان داريم ادامه مذاكرات دو كشور منتهي به حل و فصل مسالمت‌آميز هرگونه اختلاف مرزي خواهد شد. سخنگوي دستگاه سياست خارجي در خاتمه تاكيد كرد: جمهوري اسلامي ايران آمادگي خود براي مساعدت در پيشبرد مذاكرات طرفين و همچنين ارايه تجربيات حقوقي و فني خود در اين زمينه را اعلام مي‌دارد. وزارت امور خارجه افغانستان نيز از وقوع درگيري مسلحانه در مرز مشترك قيرقيزستان و تاجيكستان ابراز نگراني كرد.
در بيانيه وزارت امور خارجه افغانستان كه روز شنبه، يازدهم ارديبهشت منتشر شد، از هر دو كشور به عنوان «دوست و برادر» افغانستان ياد شده است. اين وزارت تاكيد كرد كه ادامه تنش‌ها و درگيريهاي مسلحانه به نفع دولت‌ها و مردم هر دو كشور و نيز صلح و ثبات منطقه نيست و آرزو دارد كه به اين معضل از طريق مذاكرات و جست‌وجوي راه‌حل سياسي و صلح‌آميز خاتمه داده شود. وزارت خارجه افغانستان از وارد شدن تلفات به هر دو كشور نيز ابراز همدردي كرد.
تاجيكستان و قرقيزستان به عنوان كشورهايي كه بعد از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي به استقلال رسيدند همواره در نواحي مرزي خود با يكديگر اختلاف داشته‌اند. يكي از مهم‌ترين موارد اختلافي ميان دو كشور منطقه واروخ است. اين منطقه تاجيك‌نشين كه كنترلش دراختيار قرقيزستان است منابع آبي برخي نواحي دو كشور را تامين مي‌كند. اگرچه درگيري ميان ساكنان اين نواحي امري طبيعي محسوب مي‌شود اما وقتي پاي نيروي نظامي به ميان مي‌آيد، تحولات رنگ و بوي ديگر به خود مي‌گيرند. آن‌گونه كه رسانه‌هاي محلي منطقه گزارش كرده‌اند به محض آغاز درگيري‌ها از روز پنجشنبه، دو كشور نيروهاي نظامي خود را به منطقه درگيري اعزام كردند. در برخي گزارش‌ها آمده است كه حتي چند فروند هلي‌كوپتر و توپخانه‌هاي دو كشور نيز در مرزها مستقر شدند. آن‌گونه كه گزارش شده 5 پست مرزباني مورد حمله قرار گرفته و قبل از اينكه آتش‌بسي برقرار شود 31 نفر جان خود را از دست داده‌اند. آن‌گونه كه از ظواهر امر برمي‌آيد در حال حاضر درگيري‌ها فروكش كرده است، اما نكته مهم در پس اين درگيري اين است كه اين رويارويي‌ها مي‌تواند طرح‌هاي روسيه را براي متحد كردن قرقيزستان و تاجيكستان و قرار دادن‌شان تحت نفوذ مسكو، با مشكل مواجه كند. البته اين درگيري مي‌تواند منافعي نيز براي مسكو به همراه داشته باشد. مسكو مي‌تواند به بهانه درگيري ميان دو كشور به عنوان يك نيروي حافظ صلح و يك ميانجي، نقش‌آفريني‌اش را آغاز كند و در اين مورد به خصوص مسكو مي‌تواند از اتحاديه اقتصادي اوراسيا كه كنترل تمام و كمالش را دراختيار دارد به عنوان ساختار و چارچوبي براي مذاكرات طرفين استفاده كند. اين اقدام روسيه مي‌تواند نقش‌آفريني اين اتحاديه تحت كنترل روسيه را برجسته كرده و به اين ترتيب كشورهاي ديگر تازه استقلال يافته تشويق شوند به عضويت اين اتحاديه درآيند و درنهايت اين نقش روسيه است كه در منطقه برجسته و ممتاز خواهد شد.