مجلس سراغ تفحص از «فايل صوتي» رفت، قوه قضايي از احضار افراد مرتبط با مصاحبه خبر داد
حرف مرد يكي است!
ظريف پس از ديدار با خاتمي و سيدحسن خميني و صحبت با بهزاد نبوي گفت كه كانديدا نيست
گروه سياسي
8 سال پيش اگرچه به عنوان يك ديپلمات ارشد جمهوري اسلامي كه سال‌هاي نخست دهه 80 را در قامت سفير ايران در سازمان ملل پشت سر گذاشته، در اين حوزه چهره‌اي مطرح و شاخص بود اما در فضاي سياست داخلي و به‌خصوص نزد عموم شهروندان چندان شناخته شده نبود. 7 سال و حدود 9 ماه پيش اما با تغيير دولت و گفتمان حاكم بر دولت، به بالاترين مقام و مهم‌ترين كرسي دستگاه ديپلماسي رسيد و به عنوان يكي از وزراي شاخص دولت مستقر، تبديل شد به چهره‌اي كاملا سرشناس و شناخته شده حتي براي شهروندان نه چندان درگير سياست ايراني. به‌خصوص از 7 سال و حدود 7 ماه پيش كه نخستين‌بار به عنوان وزير امور خارجه در نشست 1+5 حاضر شد و مذاكراتي را با تمركز بر برنامه هسته‌اي جمهوري اسلامي مديريت كرد كه حدود 5 سال و 9 ماه پيش به نتيجه رسيده و «برجام» به اصطلاحي پرتكرار در ادبيات سياسي ايران تبديل شد و او حالا چنان محبوب ملت بود كه طيفي از حاميانش او را حتي با محمد مصدق مقايسه مي‌كردند. 3 سال و حدود 9 ماه پيش كه ادامه همان مسير را از همان كرسي وزارت خارجه پي گرفت، اوضاع همچنان بر وقف مراد او و «برجام» به عنوان مهم‌ترين دستاوردش بود. هرچند از همان روزهاي نخست دولت يازدهم، گروهي از سياسيون منتهي‌اليه راست سياسي در ايران سخت منتقد و مخالفش بودند. گروهي كه هويت سياسي‌شان اساسا در مسير همين مخالفت و با تعبير «دلواپسان» تعريف مي‌شود؛ مخالفان برجام و منتقدان عملكرد «جواد ظريف!»
محبوبيت ظريف اگرچه از همان ماه‌هاي پاياني دولت يازدهم، به‌خصوص با آغاز رياست‌جمهوري ترامپ در ايالات متحده و آغاز روزهاي سخت برجام، همزمان با كاهش محبوبيت نسبي دولت تاحدودي كاهش يافت و اين روند از چندماهي پس از آغاز دولت دوازدهم، تشديد شد اما حدود 3 سال پيش، وقتي ترامپ از برجام خارج شد، ورق هم براي ظريف و هم دولتي كه ظريف از قهرمانانش بود، برگشت. با اين حال اما شايد عجيب‌ترين روايت درباره او روايتي است كه با روزشمار همين ارديبهشت‌ماه جاري پيش‌روي‌مان شكل مي‌گيرد. روايتي كه نقطه آغازينش تنها به 17 روز پيش بازمي‌گردد؛ روزي كه از نيمه گذشته و به غروب مي‌رسيد كه ناگهان فايل صوتي گفت‌وگويي 3 ساعته، آن هم از آن دست مصاحبه‌هايي كه قرار نيست تا سال‌ها منتشر شوند و در نتيجه فرصتي براي گفتن از ناگفته‌هاست، منتشر شد و ظريف درحالي هدف تندترين حملات منتقدان هميشگي‌اش قرار گرفت كه حاميان سياسي‌اش او را دست‌كم در قامت يكي از جدي‌ترين گزينه‌هاي خود براي كانديداتوري در انتخابات رياست‌جمهوري سيزدهم مي‌ديدند.
اين 17 روز البته آنقدر پرخبر بود كه اگر بگوييم بحث از ابعاد متعدد آن، در تمام اين مدت يكي از 3 خبر اصلي روز بوده، بي‌راه نگفته‌ايم. آنجا كه يك استعفاي معاون رييس‌جمهوري و مسوول انجام گفت‌وگوي جنجالي استعفا كرد و روز بعد، مجلس كه حالا مدتي است به مهم‌ترين خاكريز دلواپسان و مخالفان برجام تبديل شده، ظريف را به بهانه ارايه گزارش درباره مذاكرات وين، تا پاي جان، «تحت فشار» قرار مي‌دادند. اما شايد يكي از مهم‌ترين روزها در اين مدت، وقتي بود كه مهم‌ترين خبر انتخاباتي جناح اصلاحات به نام ظريف گره خورد.
10 روز پيش، هنوز خورشيد روز دوازدهم ارديبهشت‌ماه به ميانه آسمان نرسيده بود كه «جبهه اصلاحات ايران» از فهرست 14 نفره گزينه‌هاي پيشنهادي خود براي شركت در انتخابات رياست‌جمهوري رونمايي كرد؛ فهرستي كه نام «جواد ظريف» صدر آن قرار گرفته و نام 11 مرد و 2 زن اصلاح‌طلب ديگر ذيل نام او. آنچه اما حتي فراتر از اين، به تحولات سرعت داد، نخستين واكنش رهبري به غائله افشاي فايل صوتي مصاحبه ظريف بود كه ساعتي پس از انتشار فهرست انتخاباتي اصلاح‌طلبان صورت گرفت. سخناني كه بلافاصله با واكنش ظريف همراه شد؛ واكنشي حاوي پوزش و پذيرش صريح وزير خارجه نسبت به فرمانده كل قوا. از آنجا دلواپساني كه از همان 17 روز پيش، بيش از هر بحث و سخن درباره اين غائله، به ارتباط آن با انتخابات نظر داشتند، صريح‌تر از پيش عليه احتمال كانديداتوري ظريف موضع گرفته و آن را خط قرمز خود قرار دادند. تا جايي كه كار به ادعاهاي عجيب درباره سوگندِ ظريف در جمع اعضاي كميسيون امنيت ملي مجلس مبني بر عدم ورود به انتخابات رسيد و فراتر و باورناپذيرتر، دستي كه ظريف به نشانه تعهد به آن سوگند، روي كتاب قرآن گذاشته است! البته كه اين ادعاها همه تكذيب شدند اما اعضاي كميسيون امنيت ملي مجلس به‌واقع به‌جاي استماع گزارش وزير خارجه از روند مذاكراتي كه با حساسيت درجريان بود، از انتخابات پرسيدند و بحث‌هاي يكسر جناحي انتخاباتي! ظريف هم البته مقابل اين همه اصرار دلواپسان، همان‌طور كه تمام اين سال‌ها گفته بود، تكرار كرد كه قصد كانديداتوري ندارد و اگرچه عمده اصولگرايان و مخالفان ظريف با نقل‌قول مكرر و بازنشر گسترده اين جمله ظريف در فضاي رسانه‌اي، بي‌تفاوت به اهميت اصل موضوع افشاي آن مصاحبه و اينكه علت و عامل چه بوده، اهداف انتخاباتي‌شان را دنبال كردند اما اين هم پايان‌بخش مباحث انتخاباتي درباره ظريف نبود. حالا اصلاح‌طلبان دست‌بردار نبودند. آنان كه ظريف را گزينه اصلي خود معرفي كرده بودند، حالا در انتخاباتي كه باتوجه به احتمال ميزان اندك مشاركت، كمتر از چند نوبت سال‌هاي گذشته به پيروزي خود اميدوار بودند و به عبارتي، ظريف را گزينه‌اي كه ممكن است ورق را به‌سود اين جريان سياسي برگرداند. اوج اين داستان ديروز و در نخستين روز نام‌نويسي كانديداها، همزمان با تصويب طرح تفحص از مركز تحقيقات استراتژيك رياست‌جمهوري به عنوان نهاد متولي انجام آن مصاحبه در مجلس و البته توضيحات سخنگوي قوه قضاييه درباره همكاري وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه براي شناسايي عامل انتشار و احضار حدود ۲۰ نفر از افراد دخيل در انجام فرآيند مصاحبه، در شرايطي رقم خورد كه درنهايت، ظريف چنانكه گفته بود حاضر به كانديداتوري نشد. در اين ميان اما رايزني‌هاي بسياري صورت گرفت و اخبار ضدونقيض فراواني هم منتشر شد. از جلسه ويديويي شبانه ظريف و بهزاد نبوي كه حالا رييس «جبهه اصلاحات ايران» است و مهم‌ترين چهره در مسير اجماع اصلاح‌طلبان و معرفي كانديدا تا ديدار ظريف با سيدمحمد خاتمي و سيدحسن خميني. ديدارهايي كه البته بعيد نيست در چند روز باقي مانده تا پايان مهلت نام‌نويسي ادامه يابد و بر نظر ظريف تاثير بگذارد اما دست‌كم تا اينجا خروجي‌اش همان بود كه تمام اين سال‌ها از ظريف شنيده بوديم و نشان داده كه حرف مرد يكي است: «كانديدا نمي‌شوم!»
بي‌ميلي عارف به كانديداتوري
يكي از نزديكان محمدرضا عارف، معاون اول دولت اصلاحات گفت: آقاي عارف هنوز براي كانديداتوري به جمع‌بندي نرسيده و اين را مي‌دانم كه شخص آقاي خاتمي خيلي در اين دوره نمي‌خواهد به عنوان فرد تاثيرگذار ورود كند. به گزارش خبرگزاري تسنيم، عليرضا خامسيان، مسوول رسانه‌اي محمدرضا عارف طي گفت‌وگويي در اتاق «سياست در ايران» در كلاب‌هاوس گفت: آقاي عارف هنوز براي كانديداتوري به جمع‌بندي نرسيده است. وي افزود: اطلاعي ندارم كه اخيرا آقاي عارف با آقاي خاتمي ديداري داشته يا نه، ولي اين را مي‌دانم كه شخص آقاي خاتمي خيلي در اين دوره نمي‌خواهد به عنوان فرد تاثيرگذار ورود كند. خامسيان بيان كرد: به هر حال قطعا به آقاي خاتمي از سوي كانديداها مراجعه شده اما در اين دوره در جريان‌هاي سياسي تكليف مشخص نيست كه چه كسي كانديداي نهايي خواهد بود و دوره‌اي شگفتي‌ساز است. محمدعلي ابطحي، ازجمله چهره‌هاي سياسي اصلاح‌طلب نيز ظهر ديروز در يك اتاق كلاب‌هاوس آنچه در اين رابطه درباره كانديداتوري عارف مطرح شده را تاييد كرد و گفت كه ظاهرا آقاي عارف تمايل به كانديداتوري ندارند و گويا اين مساله را به تعدادي از دوستان اصلاح‌طلب اعلام كرده است.