اولين وزير دفاع غيرنظامي در جمهوري اسلامي درگذشت
سياستمدار اقتصادي
تمام ۵ روز گذشته و حتي كمي پيشتر، فضاي سياسي كشور متاثر از انتخابات بود. فرآيند نامنويسي براي كانديداتوري دوره سيزدهم رياستجمهوري آغاز شده، گمانهزنيها در مورد آمدن و نيامدن چهرههاي مختلف در فضاي رسانهاي و مجازي بالا گرفته بود تا بالاخره ساعت ۶ بعدازظهر روز شنبه مشخص شد چه كساني وارد اين كارزار سياسي شدهاند. پايان مهلت نامنويسي كمي به فروكش كردن فضاي تمام انتخابات انجاميده بود كه خبر ناگهاني درگذشت اكبر تركان منتشر شد و البته آنچنان فضاي سياسي تحتتاثير انتخابات بوده و هست كه شايد اين خبر در ميان سيل انبوه اخبار انتخاباتي گم شد.
اكبر تركان متولد ۱۳۳۱ بود كه شنبه شب در سن ۶۹ سالگي درگذشت. فرزند او ناصر تركان با انتشار پستي در صفحه اينستاگرامش اين خبر را منتشر كرد. اكبر تركان اگرچه خط و ربط سياسي مشخصي داشت اما بيش از هر چيز او را به عنوان يك چهره اقتصادي ميشناختند و اغلب مسووليتهايي هم كه بر عهده داشت در همين حوزه بود. او سياست را از مديريت اجرايي استاني آغاز كرد. تركان در سال ۶۰ به عنوان استاندار ايلام معرفي شد اما يكي دو سال بيشتر در اين سمت نماند و اينبار به عنوان استاندار هرمزگان انتخاب شد و به جنوب رفت. سال ۶۸ و همزمان با روي كار آمدن دولت اكبر هاشميرفسنجاني او به عنوان وزير دفاع به پارلمان معرفي شد و در نهايت توانست در دولت سازندگي و در فاصله سالهاي ۶۸ تا ۷۲ – دولت اول سازندگي- وزير دفاع شود. تركان اولين وزير دولت دفاع جمهوري اسلامي بود كه سابقه نظاميگري نداشته و كار خود را با مديريت اجرايي و از شهرستانها آغاز كرد. البته ميرحسين موسوي نيز دو ماهي را همزمان با دوران نخستوزيري خود، به عنوان سرپرست اين وزارتخانه فعاليت ميكرد اما اين تركان بود كه به عنوان يك غيرنظامي، براي نخستينبار رسما متصدي امور اين وزارتخانه را در دولت نخست سازندگي برعهده گرفت. در۴ سال دوم دولت سازندگي اما او سمت ديگري در دولت داشت. هاشميرفسنجاني تركان را به عنوان وزير راه و ترابري انتخاب و به مجلس معرفي كرد و او فاصله سالهاي ۷۲ تا ۷۶ در اين سمت مشغول فعاليت بود.
تركان البته بيش از آنكه به واسطه خط و ربط سياسياش مسووليتهايي بر عهدهاش گذاشته شود، به عنوان يك تكنوكرات ميانهرو در سمتهاي مختلف فعاليت داشت. او در جريان انتخابات رياستجمهوري سال ۷۶، از علياكبر ناطقنوري اصولگرا و عضو جامعه روحانيت مبارز حمايت كرد اما در سال ۸۸ در ستاد ميرحسين موسوي بود و در دوران كانديداتوري حسن روحاني نيز كه خط مشي مشابه هم داشتند، در كمپين انتخاباتي او به عنوان معاون ستاد حضور داشت. اكبر تركان حتي در دوران ۴ سال اول رياستجمهوري محمود احمدينژاد در يكي از معاونتهاي وزارت نفت حضور داشت اما در آستانه سال ۸۸ از اين سمت كنار گذاشته شد.
روي كار آمدن دولت حسن روحاني پاي حلقه اطرافيانش در مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام و سياسيون و مديران همفكر آنها را به پاستور و پستهاي اجرايي و اقتصادي باز كرد. اكبر تركان نيز در همين زمره قرار داشت. او كه از اعضاي حزب اعتدال و توسعه، حزب نزديك به حسن روحاني بود به مدت يك ماه سرپرست معاونت امور بينالملل رياستجمهوري شد. همچنين پس از آن در سال ۹۲ به عنوان دبير شوراي هماهنگي مناطق آزاد تجاري- صنعتي و ويژه اقتصادي منصوب شد و تا سال ۹۶ در اين سمت باقي ماند. اين پست به لحاظ اقتصادي همواره از اهميت ويژهاي برخوردار است و شايد بتوان گفت نشستن بر اين كرسي چندان هم آسان نيست. همان سالها يكي از سخنرانيهايش جنجالي شد. زماني كه او در ميان مديران خودروساز و قطعهساز گفت «اگر تعرفه واردات برداشته شود، توانايي رقابت در هيچ صنعتي جز قرمهسبزي و آبگوشت بزباش را نداريم» بسياري از رسانههاي رقيب دولت هجمه به او وارد كردند و دولت را در دستور كار خود قرار دادند.
علاوه بر اين سرپرست موقت سازمان فضايي ايران، شوراي عالي امور ايرانيان خارج از كشور، معاونت امور بينالملل رياستجمهوري و دبيرخانه جنبش عدم تعهد و البته رياست سازمان نظام مهندسي ساختمان نيز از ديگر سمتهايي بود كه اكبر تركان در دوره اول رياستجمهوري حسن روحاني برعهده گرفت. در دولت دوازدهم سمت تركان به عنوان دبير شوراي هماهنگي مناطق آزاد تجاري و صنعتي به مرتضي بانك واگذار شد و تنها چيزي كه به تركان رسيد حكم مشاور عالي رياستجمهوري بود كه مثل بسياري از احكام مشاوره در ساختارهاي دولتي نوعي سمت تزييني به حساب ميآيد. البته تركان در سال ۹۶ به عنوان رييس هياتمديره «شستا» انتخاب شد. اظهارنظرهاي تركان در سالهاي اخير به مرور تندتر و در مواردي دولت را نشانه گرفت. از جمله انتقادات او در مورد سياستهاي ارزي و عملكرد بانك مركزي نيز در همين زمينه بود.
اكبر تركان مدتي بود كه از بيماري كليوي رنج ميبرد. مدتي در بيمارستان بستري بود. چند روز پيش خبر آمد كه به دليل ديابت يك پاي خود را از دست داده است. شامگاه يكشنبه ۲۶ ارديبهشت نيز تركان دار فاني را وداع گفت. حسن روحاني رييسجمهوري، اسحاق جهانگيري معاون اول رييسجمهوري، محمود واعظي رييس دفتر رييسجمهوري، امير حاتمي وزير دفاع، بيژن زنگنه وزير نفت، فرهاد دژپسند وزير اقتصاد، محمد شريعتمداري وزير كار، علي اصغر مونسان وزير ميراث فرهنگي، مسعود سلطانيفر وزير ورزش، علياكبر صالحي رييس سازمان انرژي اتمي، علياكبر ولايتي دبير كل مجمع جهاني بيداري اسلامي، رييس سازمان بهزيستي كشور، دبير مجمع وزيران ادوار جمهوري اسلامي، سيد محمد خاتمي، سيد هادي خامنهاي، محمدرضا عارف، سيدرضا صالحي اميري و جمعي از مقامات درگذشت تركان را تسليت گفتند.