هزينهاي كه بايدن بايد براي بازگشت به برجام پرداخت كند
رايزنيهاي فني و حقوقي براي احياي برجام از نيمه فروردينماه 1400 در وين، پايتخت اتريش جنبه اجرايي به خود گرفته است. براساس نقشه راهي كه در دومين دور از اين رايزنيها به توافق طرفين رسيد دو كارگروه مهم رفع تحريم و هستهاي نگارش متن پيشنويس نحوه احياي برجام را آغاز كردند. با وجود آنكه براساس متن برجام مشخص است كه ايران تا چه اندازه از تعهدات برجامي خود فاصله گرفته يا ايالات متحده با وضع كدام تحريمها اجراي تعهدات خود در برجام را متوقف كرده است اما كار در ميدان عمل به اين آساني نيست به خصوص آنكه ايالات متحده با پيچيده كردن ساختار تحريمها مسير بازگشت را مينگذاري كرده و ايران نيز با كميت و كيفيت برنامه هستهاي عملا در بسياري از حوزههاي مربوط به تحقيق و توسعه بازگشت را بيمعنا ساخته است. با اين وجود به نظر ميرسد كه همچنان سرسختي دولت جديد امريكا در رفع تحريمهايي كه دولت پيشين به رياست دونالد ترامپ وضع كرده بود، اصليترين عامل كند پيش رفتن وضعيت باشد. بر همين اساس رسانه انگليسي رويترز روز گذشته در گزارشي مفصل از وضعيت مذاكرات نوشت: دولت «جو بايدن»، براي بازگشت به برجام بايد تحريمهاي مرتبط با ايران را كه در دوران «دونالد ترامپ» عليه ۷۰۰ فرد و نهاد وضع شدهاند، رفع كند. اين آمار را براساس شمارش تحريمهاي وضعشده توسط وزارت خزانهداري امريكا بعد از خروج اين كشور از برجام به دست آمده است. براي اينكه ايران نفت خود را صادر كند كه بزرگترين منفعت اين كشور از عمل به تعهدات برجامي و محدود كردن برنامه هستهاي خود خواهد بود، لغو بسياري از اين تحريمها اجتنابناپذير است.خبرگزاري رويترز در ادامه مدعي شده لغو اين تحريمها «جو بايدن» را در معرض اتهاماتي مانند نرمش در برابر تروريسم قرار ميدهد اما اين يك ضربه سياسي است كه او بايد آن را براي بازگشت به برجام به جان بخرد.براساس ترجمه خبرگزاري فارس از اين گزارش، «جان اسميت» مدير دفتر كنترل داراييهاي خارجي خزانهداري امريكا بين سالهاي ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ موج تحريمهاي ترامپ را از لحاظ دامنه در تاريخ معاصر امريكا بيسابقه توصيف كرده است. او كه اكنون يكي از شركاي شركت حقوقي «موريسون و فورستر» است، در خصوص اين تحريمها گفت: هدف قرار دادن نهادهاي ايراني به دليل (ادعايي) حمايت از تروريسم يا به دليل ارتباط با نيروي قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامي احياي توافق را سختتر كرده است. با اضافه كردن چنين برچسبهايي مثل تروريسم و نقض حقوق بشر، حذف اين نامها از فهرست (سياه) به لحاظ سياسي بسيار دشوار است. امكانپذير است اما اگر اين كار را بكنيد با واكنش بد احتمالي بيشتري روبهرو خواهيد شد.
طبق اين گزارش، يكي موانع عمده در گفتوگوهاي وين كه هنوز رفع نشده، آنچه بايد در خصوص تحريمهاي بانك مركزي ايران انجام شود، است. اين تحريمها در سال ۲۰۱۲ اعمال شد و بعد طبق توافق هستهاي لغو شد و با خارج شدن ترامپ از توافق بازگشت.