خرمشهر نامي كه ماندگار شد

در سال‌هاي پرافتخار دفاع مقدس، روزهاي بزرگي به ثبت رسيده است كه عظمت و اهميت آن همواره درتاريخ اين سرزمين باقي خواهد ماند. فتح خرمشهر براي تاريخ ايران بيش از آنكه فتح يك سرزمين باشد؛ نماد و ارزشي از يك سلسله خواستن‌ها و شهادت‌ها و استقامت‌ها است. خرمشهر پس از 34 روز مقاومت در برابر دشمن در تاريخ 4 آبان 1358 اشغال شده بود. بعد از 575 روز و طي 25 روز عمليات در ساعت 11 صبح روز 3 خرداد 1361 آزاد شد. مقاومت در خرمشهر بر سرنوشت جنگ تاثير زيادي داشت. در اين عمليات (كه به آزادسازي 5038 كيلومتر مربع از اراضي اشغال شده انجاميد) هويزه، پادگان حميد و جاده اهواز - خرمشهر نيز آزاد شد و در اختيار رزمندگان ايران قرار گرفت. عمليات بيت‌المقدس يكي از بزرگ‌ترين و استراتژيك‌ترين عمليات‌هاي هشت سال دفاع مقدس است كه طي چهار مرحله منجر به آزادسازي خرمشهر شد.  لذت‌بخش‌ترين پيروزي هشت سال جنگ تحميلي در اين عمليات رقم خورد و شهيدان و سرداران مبارز اين رزم به فاتحان خرمشهر مشهور شدند كه با مقاومت خود توجه جهان را به نتيجه بزرگ اين عمليات جلب كردند. سرانجام بعد از 19 ماه اشغالگري در سوم خرداد ماه سال 61 خرمشهر آزاد شد و افتخارات دوران هشت سال دفاع مقدس نام گرفت. حماسه آزاد‌سازي خرمشهر در همه ابعاد آن، اعم از نظامي، حماسه‌اي و فرهنگي، نقطه عطف مهمي در تاريخ انقلاب اسلامي است. سوم خرداد نه فقط يادآور آزادي خرمشهر كه يادآوري فداكاري‌ها و ايستادگي‌هاي تحسين برانگيز مدافعان ايران اسلامي در برابر نيروهاي متجاوز است. خبر آزادي خرمشهر آن چنان شگفت‌آور بود كه در سراسر ميهن اسلامي، مردم را به وجد آورد و با اعلام اين خبر مردم ايران همچون خانواده‌اي بزرگ كه فرزند از دست رفته خود را باز يافته‌اند اشك شادي و شعف خود را نثار روح شهداي حماسه‌آفرين اين نبرد كردند. فتح خرمشهر، آن‌چنان بزرگ بود كه مطبوعات غرب را مجبور كرد تا به اين پيروزي بزرگ اعتراف كرده، آن را ضربه مهلك و استراتژيك بر پيكر ارتش عراق تلقي كنند. روزنامه فايننشال تايمز انگليس نوشت: «سقوط خرمشهر و اسارت هزاران سرباز عراقي را فقط مي‌توان يك شكست فاجعه‌آميز دانست و ارتش عراق تحقير ناشي از آن را نمي‌تواند فراموش كند. ارتش عراق، توانست خرمشهر را پس از يك ماه جنگ شديد و تحمل تلفات سنگين به تصرف خود در آورد، در حالي كه ايرانيان، پس از يك حمله كه كمتر از دو روز به طول انجاميد، آن را باز‌پس گرفتند و اين عمل، افزون بريك ضربه استراتژيك، از نظر رواني، ضربه عظيمي به ارتش عراق وارد كرد‌.» بي‌ترديد يكي از نام‌هايي كه در موضوع خرمشهر هميشه در تاريخ جنگ تحميلي باقي خواهد ماند، «محمد جهان‌آرا» است. او با وجود كمبود نيرو و امكانات از خرمشهر در برابر تهاجم متجاوزان رژيم بعث دفاع كرد.  جهان‌آرا با سازماندهي مناسب نيروهاي سپاه و مردمي و به كارگيري به‌موقع رزمندگان اسلام، عرصه را بر نيروهاي عراقي تنگ كرده بود. فداكاري و از جان‌گذشتگي او در جريان رزم خونين، خرمشهر زبانزد همگان و نام او، تداعي‌كننده استقامت و پايداري در برابر تجاوز بعثيان بود. اقدامات او در دفاع از خرمشهر به ما آموخت كه چگونه بايد در برابر دشمن مردانه جنگيد. نوحه‌ «ممد نبودي ببيني» را پس از آزادسازي خرمشهر، جواد عزيزي در رثاي محمد جهان‌آرا سرود و نخستين‌بار حسين فخري از همرزمان او، آن را بر سر مزارش خواند و كويتي‌پور همزمان با سالگرد آزادسازي خرمشهر، آن را بازخواني كرد.