رييس كل بانك مركزي تغيير مي‌كند؟

گروه اقتصادي| روز گذشته دلار در بازار غيررسمي بار ديگر به سمت كانال‌هاي بالاتر قيمتي يورش برد و سرانجام وارد كانال قيمتي 24 هزار تومان شد. دلار امريكا كه معاملات اين هفته را با رشد 570 توماني نسبت به قيمت عصر روز پنجشنبه آغاز كرد؛ بعدازظهر ديروز به قيمت 24 هزار تومان فروخته شد. هر چند در ساعات پاياني روز، قيمت‌ها اندكي كاهش پيدا كرد اما عبور قيمت دلار از كانال 23 هزار توماني، پيام خود را به معامله‌گران بازار داده است. 
البته بخش بزرگي از افزايش نرخ دلار، تحت‌تاثير اخباري است كه اصولا مشخص نيست رخ بدهند يا خير. به‌طور مثال، واشنگتن‌پست به ‌تازگي در گزارشي به دولت امريكا پيشنهاد داده تا زمان تعيين‌تكليف انتخابات رياست‌جمهوري ۱۴۰۰ در ايران، تصميم‌گيري درباره مذاكرات وين را متوقف كند. قطعا پيشنهاد يك روزنامه نمي‌تواند براي جوبايدن و دولتش تعيين‌تكليف كند، اما در كمال شگفتي فعالان بازار آزاد ارز زود تحت‌تاثير قرار گرفته و هيجان‌زده رفتار كرده‌اند. در عين حال، اخباري در كانال‌هاي مربوط به معاملات ارز به چشم مي‌خورد مبني بر اينكه رييس كل بانك مركزي با افت قيمت دلار به زير 20 هزار تومان مخالف است و آن را براي اقتصاد مضر مي‌داند. همزمان شايعاتي نيز درباره بركناري احتمالي رييس كل بانك مركزي، منتشر شده است. وبسايت «اقتصادنيوز» كه هيچگاه سياست‌هاي پولي بانك مركزي را «نقد» نكرده و به نوعي از رسانه‌هاي «نزديك» به همتي محسوب مي‌شود؛ عنوان كرد كه «كار بيستمين رييس كل بانك مركزي ايران، پس از كانديداتوري عبدالناصر همتي در انتخابات رياست‌جمهوري به پايان رسيده و رييس‌جمهور به دنبال جايگزين اوست.» به گفته اين وبسايت، «نحوه ثبت‌نام و تاكتيك همتي در عرصه انتخابات» موجب شده تا روحاني به دنبال فرد جايگزين براي وي باشد.  اين وبسايت مي‌نويسد: «همتي رييس خود را از نامزدي مطلع نكرده در حالي كه ساير گزينه‌ها چنين كاري را كرده‌اند. او انفرادي و از نظر دولت با تك‌روي وارد عرصه انتخابات شده است. دوم اينكه همتي در عرصه نامزدي به هيچ‌وجه نقش نامزد دولت را بازي نمي‌كند و تلاش دارد مستقل از روحاني به دفاع از عملكرد خود بپردازد؛ تاكتيكي كه براي روحاني گران مي‌آيد زيرا يكي از اعضاي ارشد تيم اقتصادي او قصد دارد با دفاع از كارنامه خود به نقد عملكرد دولت بپردازد. از اين رو روحاني به دنبال آن است كه فاصله‌گذاري همتي با خود را از طريق بركناري جبران كند.» بنا به گزارش اين وبسايت، علاوه بر محمد نهاونديان، حميد پورمحمدي معاون اقتصادي سازمان برنامه نيز به عنوان گزينه‌هاي مورد نظر براي جايگزيني رييس كل بانك مركزي مطرح شده‌اند.  مجموعه اين اخبار، بر نرخ كنوني دلار اثر خود را گذاشته است. در صورتي كه اين اخبار تازه به واقعيت نزديك شود يا تحولي قطعي مرتبط با آن رخ دهد، احتمال پايداري دلار در سطوح كنوني و رشد بيشتر قيمت وجود دارد، اما اگر صرفا جوسازي نوسان‌گيران علت افزايش قيمت دلار باشد احتمالا تغيير قيمت‌ها برگشت خواهد كرد، اما به نظر مي‌رسد واكنش بازار به اخبار دوباره تقويت شده است.  در بازار ارز اولين روز هفته، ابتدا قيمت دلار در معاملات پشت‌خطي بالا رفت و در مرحله بعد دلار تا كانال ۲۴ هزار تومان بالا رفت. بانك مركزي هم در واكنش به اين اتفاق صبح ديروز قيمت دلار در صرافي ملي را حدود ۸۰۰ تومان افزايش داد و به ۲۳ هزار و ۳۸۳ تومان رساند. اين اقدام با هدف جلوگيري از سوءاستفاده‌هاي احتمالي انجام شده است. چون دلال‌ها مي‌توانند از شكاف بين قيمت صرافي‌هاي وابسته به بانك مركزي و بازار آزاد استفاده كنند و با تشكيل صف جلوي صرافي‌ها، دلار را با قيمت دولتي خريداري كنند و در بازار آزاد با قيمت بالاتر بفروشند. اين صف‌ها معمولا در روزهايي كه بازار ارز با هيجانات و نوسانات قيمتي همراه است نيز طولاني‌تر مي‌شوند.  قيمت دلار در حالي روز گذشته به كانال‌هاي قيمتي پيشين بازگشت كه اخبار اميدواركننده‌اي از بازگشت دلارهاي بلوكه‌شده در كشور عراق به دليل تحريم‌ها، منتشر شد. چنانكه وزارت امور اقتصادي و دارايي گزارش داده كه وزير اقتصاد كشورمان و وزير ماليه عراق در خصوص نهايي‌سازي يك جدول زماني شامل روش‌هاي بازپرداخت و پرداخت بدهي‌هاي طرف عراقي به جمهوري اسلامي ايران مذاكره كرده‌اند اما جزيياتي از اين «جدول زماني» منتشر نشده است. تخمين زده مي‌شود كه 6 ميليارد دلار از پول ايران در اين كشور به دليل تحريم‌ها و نبود سازوكاري جهت انتقال پول، بلوكه شده است. در عين حال، وزير نيرو نيز از بازپرداخت بخشي از اين بدهي و تهاتر 120 ميليون دلار با 16 ميليون دوز واكسن كرونا خبر داده. اين موضوع مي‌تواند موضوع تهاتر پول‌هاي بلوكه‌شده با كالاهاي مورد نياز كشور را تقويت كند.  در روزي كه قيمت دلار با عوامل هيجاني با نوسان قيمتي همراه شد، قيمت سكه نيز رشد كرد. چنانكه سكه طرح جديد كه معاملات روز پنجشنبه را با قيمت 10 ميليون و 325 هزار تومان به پايان رسانده بود، در شروع معاملات روز شنبه 305 هزار تومان افزايش قيمت يافت و روي 10 ميليون 630 هزار تومان قرار گرفت. فعالان بازار مي‌گويند در صورت دستيابي سكه به قيمت 10 ميليون 800 هزار تومان، احتمال رشد قيمت سكه و ورود آن به كانال 11 ميليوني نيز وجود دارد.