تصویب آییننامه
حمایت از کودکان در معرض خطر
هيات وزيران به پيشنهاد وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي و به منظور شناسايي و حمايت از اطفال و نوجوانان در وضعيت مخاطرهآميز يا بزهديده، ديروز و در جلسه هيات دولت، آييننامه اجرايي موضوع تبصره ماده (۶) قانون حمايت از اطفال و نوجوانان را تصويب كرد.
مطابق اين آييننامه كه به دنبال تصويب قانون حمايت از اطفال و نوجوانان اجرايي ميشود، طفل و نوجوان در معرض خطر، فردي است كه در معرض بزهديدگي يا آسيب جسمي، رواني، اجتماعي، اخلاقي و امنيت قرار گرفته است . طفل و نوجوان بزهديده نيز به فردي اطلاق ميشود كه از وقوع جرم متحمل ضرر و زيان شده است.بر اين اساس، سازمان بهزيستي كشور كه مسووليت اصلي حمايت از اطفال و نوجوانان در معرض خطر و بزهديده را برعهده دارد، با مشاركت دستگاههاي اجرايي، نهادهاي حمايتي و مددكاران اجتماعي نسبت به شناسايي، پذيرش، حمايت، نگهداري و توانمندسازي اين گروه اقدام ميكند و مددكاران اجتماعي بهزيستي يا ماموران نيروي انتظامي مكلفند در موارد مشاهده طفل و نوجوان بدون همراهي والدين، اوليا يا سرپرست قانوني در وضعيت مخاطرهآميز، نسبت به ثبت اطلاعات و شناسايي خانواده وي اقدام كرده و در صورت عدم نياز به اقدامات حمايتي، وي را به خانواده تحويل و موارد خطر را به آنها تذكر دهند و در صورت نياز به حمايت، طفل و نوجوان را به پايگاههاي بهزيستي معرفي كنند.
مددكاران اجتماعي مراكز فوريتهاي خدمات اجتماعي، پس از شناسايي طفل و نوجوان در معرض خطر يا بزهديده، نسبت به تشكيل پرونده، ثبت مشخصات و ساير اطلاعات او اقدام كرده و بعد از پذيرش طفل و نوجوان، چنانچه او داراي ولي خاص، قيم يا سرپرست قانوني بوده و بازگشت نزد آنان بلامانع باشد، اقدام لازم را جهت برقراري ارتباط با اشخاص مذكور، بازگرداندن طفل و نوجوان به خانواده، پيشگيري از جدايي و بروز خطر مجدد و ارايه خدمات تخصصي يا حمايت مالي انجام ميدهند.
مددكاران ميتوانند پس از پذيرش، اقدامات لازم را جهت پيشگيري و كاهش آسيب و رفع وضعيت مخاطرهآميز انجام داده و در صورتي كه نياز به معاينه پزشك قانوني يا نگهداري طفل و نوجوان در مراكز تحت نظر سازمان بهزيستي كشور باشد، فرد را به پزشكي قانوني، معرفي كرده يا مجوز قضايي را جهت نگهداري او اخذ كنند و در صورت وجود قرائن دال بر وقوع جرم عليه طفل و نوجوان، علاوه بر انجام اقدامات حمايتي، موضوع را به مرجع انتظامي يا قضايي اعلام كنند . طفل و نوجوان در صورت بيسرپرستي يا بدسرپرستي، عدم دسترسي به والدين، اوليا يا سرپرست قانوني يا زنداني بودن آنها، ناتواني والدين، اوليا يا سرپرست قانوني در نگهداري از او، وضعيت مخاطرهآميز طفل در خانواده، بيتوجهي و سهلانگاري نسبت به طفل و نوجوان يا طرد او توسط خانواده، حسب دستور قضايي و زيرنظر مددكار اجتماعي در مراكز تحت نظر بهزيستي نگهداري خواهد شد و اطفال و نوجوانان داراي وضعيت خاص - اعتياد، كمتواني جسمي يا ذهني، مبتلا به بيماريهاي خاص يا اختلال هويت جنسي يا رواني - به مراكز تخصصي ارجاع ميشوند.در صورت ورود طفل و نوجوان به مراكز نگهداري، پس از ثبت مشخصات، وضعيت سلامت جسمي و رواني، ويژگيهاي شخصيتي و باليني، اختلالات احتمالي و سوابق بيماري او در فضاي مناسب و دوستدار كودك و با رعايت موازين اسلامي و حقوق شهروندي توسط پزشك معتمد مركز بررسي و در پرونده ثبت و در صورت لزوم براي پيشگيري از بروز، شيوع يا درمان آن اقدام ميشود.مدير مركز نگهداري مكلف است شرايط و امكانات تحصيل، برنامههاي تربيتي از جمله آموزشهاي خودمراقبتي و مهارتهاي ارتباطي و آموزشهاي فني و حرفهاي و آموزش سواد رسانهاي و فضاي مجازي متناسب با نيازها، علايق و استعدادهاي اطفال و نوجوانان را فراهم كند. تحصيل تا پايان دوره متوسطه اول براي طفل و نوجوان الزامي است و هر طفل و نوجواني در مركز بايد به تحصيلات خود ادامه دهد.وزارت آموزش و پرورش موظف است نسبت به ثبتنام رايگان اطفال و نوجوانان معرفي شده از سوي سازمان بهزيستي، نهادهاي حمايتي، مراكز نگهداري يا كانونهاي اصلاح و تربيت و نوجوانان كارگر يا كارآموز اقدام لازم را به عمل آورد.وزارت ورزش و جوانان مكلف است نسبت به تجهيز مراكز به امكانات ورزشي مناسب و توسعه رشتههاي ورزشي بومي، متناسب با فرهنگ هر منطقه و مورد علاقه اطفال و نوجوانان اقدام كند. وزارت بهداشت موظف است نسبت به ارايه خدمات درماني و بهداشتي رايگان به اطفال و نوجوانان مربوط و برقراري پوشش كامل بيمه سلامت براي تمام اطفال و نوجوانان ساكن ايران اعم از ايراني يا غير ايراني به ويژه اطفال و نوجوانان در معرض خطر يا بزهديده، اقدام كند.كميته امداد مكلف به ارايه انواع حمايتهاي معيشتي، اجتماعي، بهداشتي و درماني به اطفال و نوجوانان و خانوادههاي آنان با معرفي سازمان بهزيستي كشور است.وزارت كشور نيز مكلف است از طريق سازمان ثبت احوال و اداره كل امور اتباع و مهاجران خارجي نسبت به تسهيل صدور اسناد سجلي يا تابعيتي اطفال و نوجوانان معرفي شده از سوي سازمان بهزيستي كشور، سازمان زندانها و اقدامات تاميني و تربيتي، دفاتر حمايت از اطفال و نوجوانان دادگستريها و ساير نهادهاي حمايتي اقدام كند.