ركوردهاي بي‌سابقه در دهه ۹۰، اين‌بار مسكن
وقتي از خانه‌دار شدن، آرزويي بيش نمي‌ماند
بازار مسكن، در يك دهه اخير فراز و نشيب‌هاي زيادي را تجربه كرده است. البته كه مهم‌ترين تغييرات قيمتي را از سال 97 و با افزايش نرخ ارز داشته، جايي كه متوسط قيمت هر مترمربع واحد مسكوني از 5 ميليون تومان در سال 97 به بيش از 30 ميليون تومان در زمستان سال 99 رسيد. اما مقايسه آمارها نشان مي‌دهد دهه گذشته يكي از بدترين دهه‌ها براي بازار مسكن و البته مستاجران بوده كه تقريبا هر ماه با شيب قيمتي در شاخص اجاره‌بها روبه‌رو بودند. روند رشد قيمت مسكن از ابتداي دهه ۹۰ تاكنون نشان مي‌دهد رشد سالانه قيمت در پاييز ۹۹ در ده سال گذشته بي‌سابقه بوده است. اين رشد در متوسط قيمت خريد و فروش مسكن در كشور بيش از اجاره به چشم مي‌خورد.
ركورد تورم نقطه‌اي مسكن در پاييز ۹۹
آخرين داده‌هايي كه مركز آمار از اوضاع قيمت‌ها در پاييز سال گذشته منتشر كرد، نشان از رشدهاي بي‌سابقه‌اي داشته است. در همين رابطه متوسط قيمت خريد و فروش يك مترمربع آپارتمان در پاييز ۹۹ معادل با ۸ ميليون و ۹۵۰ هزار تومان به ثبت رسيده است. مقايسه اين قيمت با فصل تابستان همين سال نشان مي‌دهد بازار مسكن با ۲۴.۷ درصد رشد فصلي مواجه شده كه هم‌شانه با رشد فصلي ثبت شده در تابستان بيشترين تورم فصلي در بازار مسكن كل كشور در دهه ۹۰ بوده‌اند. اما مهم‌ترين اتفاق در بخش رشد نقطه‌اي بازار مسكن رخ داده است. مقايسه قيمت خريد و فروش مسكن با موقعيت مشابه خود در سال گذشته نشان از رشدي ۱۱۳.۷۲ درصد داشته است. اين رشد در تمام سال‌هاي دهه ۹۰ بيشترين رشد بوده است. به عبارت ديگر طبق داده‌هاي مركز آمار به‌طور متوسط در كل كشور قيمت خريد و فروش خانه نسبت به سال قبل حداقل دو برابر شده كه بيشترين افزايش قيمت در كل اين دهه به شمار مي‌آيد. بررسي رشد قيمت‌ها در هر دو زاويه نشان مي‌دهد رشد قيمت مسيري صعودي داشته و همچنان بر اين مسير افزوده شده است. اين در حالي است كه از شتاب رشد در ماه‌هاي اخير كمي كاسته شده است. با وجود اينكه روند رشد فصلي قيمت اجاره مسيري نوساني داشته، محور اين نوسانات اندكي صعودي بوده است. رشد قيمت اجاره مسكن در سومين فصل سال ۹۹ نسبت به فصل قبل خود معادل با ۷.۵ درصد بوده كه در مقايسه با رشد بهاري اندكي تنزل پيدا كرده است.
مسكن دوباره جهش مي‌كند؟
اما رشد سالانه اين متغير نيز مانند خريد و فروش خانه روندي صعودي داشته و در اين فصل به بالاترين ميزان خود از ابتداي اين دهه تاكنون رسيده است. در همين رابطه رشد نقطه‌اي در متوسط قيمت يك متر مربع اجاره به علاوه سه درصد وديعه پرداختي مسكن در مقايسه با موقعيت مشابه خود در سال گذشته نشان مي‌دهد قيمت اجاره ۴۴.۸ درصد رشد داشته است. بااينكه روند اين متغير نيز صعودي بوده اما شدت افزايش آن در مقايسه با آنچه در بازار خريد و فروش ملك به ثبت رسيده كمتر بوده است. به اين معنا كه افزايش قيمت‌ها به مراتب بيشتر از افزايش به ثبت رسيده در بخش اجاره بوده است.گفتني است؛ در ارديبهشت ماه ۱۴۰۰ متوسط قيمت خريد و فروش يك مترمربع مسكن در شهر تهران ۲۸ ميليون و ۸۰۰ هزار تومان بوده كه نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتيب ۱.۸ درصد كاهش و ۶۹.۷ درصد افزايش دارد. تعداد معاملات نيز در اين ماه معادل ۳.۹ هزار فقره بود كه نسبت به ماه مشابه سال قبل ۶۵.۲ درصد كاهش و در مقايسه با ماه قبل ۸۸.۱ افزايش را نشان مي‌دهد. شهرداري تهران در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ خود رشد ۷۰ درصدي عوارض ساخت و ساز را در نظر گرفته است كه به اين ترتيب ميانگين عوارض ساخت و ساز هر متر متربع مسكن در تهران تا يك ميليون تومان مي‌رسد و به اين ترتيب عوارض ساخت يك واحد ۱۰۰ متري در تهران حدود ۱۰۰ ميليون تومان مي‌شود! براساس برآوردهاي وزارت راه و شهرسازي و به اعتقاد كارشناسان بازار ايران سالانه به حدود يك ميليون واحد مسكوني جديد نياز دارد اما ميزان عرضه مسكن چيزي حدود يك سوم اين تقاضاست. از اين گذشته در حال حاضر هزينه ساخت‌وساز افزايش قابل توجهي داشته است.