بررسي حوادث 6 ژانويه فضاي مجلس نمايندگان امريكا را متشنج كرد
تلاش جمهوريخواهان براي سفيدشويي كودتا
محمدحسين لطفالهي
در روزها و ساعات ابتدايي حادثه ششم ژانويه، زماني كه هواداران رييسجمهور پيشين امريكا به ساختمان كنگره هجوم آوردند و سرنوشت دموكراسي امريكايي در هالهاي از ابهام قرار گرفته بود، همه ميدانستند براي اين فاجعه بايد چه كسي را سرزنش كنند و دونالد ترامپ چه نقشي در آغاز اين بحران بزرگ دارد. متحدان نزديك رييسجمهور سابق به دشمنان او بدل شده بودند و در شرايطي كه برخي جمهوريخواهان ارشد وعده جدا كردن راه حزب از راه دونالد ترامپ را ميدادند، تعدادي از جمهوريخواهان خواستار بركناري رييسجمهور مستقر شدند. هنوز يك ماه از اين حادثه نگذشته بود كه نشانههاي تغيير پديدار شد. در جريان دومين استيضاح ترامپ در مجلس نمايندگان و سناي امريكا بيش از 200 عضو حزب جمهوريخواه با استيضاح نمادين او و محروم كردنش از حضور دوباره در كاخ سفيد و مناصب دولتي مخالفت كردند و سران ارشد حزب جمهوريخواه كه در روزهاي ابتدايي مستقيما انگشت اشاره را به سوي ترامپ گرفته بودند اينبار روي به بازنويسي تاريخ آوردند و پس از آن، از نگاه جمهوريخواهان اتفاقات ششم ژانويه نه «شورشي عليه دموكراسي» كه تنها «بازديدي توريستي از ساختمان كنگره» بود.
هفته گذشته، در ميان شهادت احساسي افسران پليس در اولين جلسه كميته منتخب مجلس نمايندگان، جمهوري روايت جديدي را از آن روز مرگبار به نمايش گذاشتند. آنها ديگر به تبرئه آقاي ترامپ بسنده نكردند، بلكه نسخهاي از رويدادها را ابداع كردند كه در آن متهمان به شورش «زندانيان سياسي ميهنپرست» بودند و نانسي پلوسي، رييس مجلس نمايندگان مقصر خشونتها بود.
روز سهشنبه رهبران جمهوريخواه مجلس نمايندگان امريكا، نانسي پلوسي رييس دموكرات مجلس نمايندگان اين كشور را به بيتوجهي به وظايف خود در دفاع از ساختمان كنگره در روز حمله مرگبار به آن متهم كردند و از او خواستند در خصوص نقشش در اين حمله خشونتآميز كه در آن بيش از ۱۴۰ مامور پليس زخمي شدند، پاسخ بدهد. كوين مككارتي رييس اقليت جمهوريخواهان مجلس خارج از ساختمان كنگره به خبرنگاران گفت: «در روز ششم ژانويه ماموران شجاع در موقعيتي آسيبپذير و ناخوشايند قرار گرفتند زيرا رهبري در راس شكست خورده بود». در نشانه ديگري از اينكه تا چه ميزان بحث در خصوص اين حمله در كنگره حزبي شده، جمهوريخواهان در كنفرانس خبري قبل از جلسه آغازين تحقيقات هيچ انتقادي را نسبت به ترامپ كه طرفداران خود را براي انجام اين حمله ترغيب كرد تا مانع تاييد شكست خود در انتخابات شود، مطرح نكردند. آنها همچنين از پاسخ به اين سوال خبرنگاران كه آيا سناتور «ميچ مككانل» كه در زمان حمله رهبر جمهوريخواهان سنا بود به همان اندازه پلوسي مسوول نواقص امنيتي هست يا خير، امتناع كردند. جمهوريخواهان در عوض پلوسي را به فعال نكردن گارد ملي از ابتدا و حالا هم امتناع از مواجه شدن با سوالات سخت به دليل رد كردن حضور «جيم جردن» و «جيم بنكس» دو متحد ترامپ در كميته منتخب، متهم كردند.
دفتر پلوسي در واكنش بيانيهاي صادر و اتهامات را رد كرد. او در اين بيانيه يادآوري كرد كه رهبران كنگره بر تصميمات روزانه در ارتباط با امنيت كنگره نظارت نميكنند و مسووليت اين كار برعهده هيات پليس كنگره است.
در ادامه بيانيه ذكر شده كه «رييس مجلس نمايندگان هرگز درخواست براي فعال كردن گارد ملي را رد نكرد و حالا كه كميته منتخب دو حزبي كار خود را آغاز ميكند، تنها ابزار باقيمانده در زرادخانه جمهوريخواهان انحراف، تحريف و اطلاعات غلط است. جيم هايمس، عضو دموكرات مجلس نمايندگان كه در نشست استماع شهادت افسران پليس در خصوص حوادث روز ششم ژانويه حاضر بود در توصيف اين نشستها و رفتار جمهوريخواهان به شبكه خبري سيانان ميگويد: «من عموما كسي نيستم كه زود عصباني بشوم يا از كوره در بروم. اما در اين جلسه اصلا نتوانستم جلوي خودم را بگيرم. نميتوانستم بنشينم و نگاه كنم كه ديگران درباره اتفاقاتي كه خودمان شاهدش بوديم، روايتي كاملا متفاوت و دروغين را مطرح كنند.» او ميافزايد: «در مقابل دروغهاي آنها، فقط به گفتن اين جمله بسنده كردم كه من نميتوانم رييسجمهور پيشين را به دليل ضربهاي كه به دموكراسي در كشور ما وارد كرد ببخشم. اين ضربه بسيار بسيار بزرگ بوده و سخت است كه ميبينم همقطاران جمهوريخواه من دروغهاي شاخدار او را تكرار ميكنند.» به گفته جيم هايمس، پس از اين سخنان سكوتي كشدار و طولاني بر فضاي جلسه حاكم شد. سيانان گزارش داده كه در سناي امريكا به مرور نشانههاي اين تشديد اختلافات در حال آشكار شدن است و برخي سناتورها حاضر نيستند با كساني كه به صحت انتخابات راي ندادند همكاري داشته باشند. اين موضوع باعث شده تا در برخي طرحها و لوايح نظير لايحه زيرساختها كه براي دموكراتها از اهميت بسيار زيادي برخوردار است، امكان همكاريهاي گسترده با حزب رقيب و جلب رضايت آنها وجود نداشته باشد. در مجلس نمايندگان اما وضعيت به مراتب بدتر است. در طول دو هفته گذشته و با توجه به پويايي كميته منتخب در بررسي حوادث مربوط به ششم ژانويه، رهبران دو حزب عملا روبروي همديگر قرار گرفتهاند و حضور نمايندگان در اين كميته باعث شده كه جايگاه اصلي آنها در كميسيونهاي اصلي تحتتاثير قرار گيرد. تحليلگران اين روند مجلس نمايندگان را «ريختن بنزين روي آتش يك رابطه كاري ناپايدار» توصيف ميكنند. يكي از دستيارهاي دموكرات در اين باره معتقد است: «براي كساني كه سالها در اين راهروها با دستيارها و نمايندگان حزب رقيب كار كرده بودند، در چند ماه گذشته كاملا مشخص بود كه فضا به سوي سردتر شدن پيش ميرود اما طي هفته گذشته ميتوان گفت همهچيز متوقف شده است.» به گفته او، اين حقيقت كه حتي شهادت نيروهاي پليس نيز نتوانست نظر برخي جمهوريخواهان را در خصوص حمايت از ترامپ و روايت دروغين او تغيير دهد و همچنين لجبازيهايي نظير مخالفت با اجبار پوشيدن ماسك در مجلس نمايندگان باعث شد تا تنشها ميان دو حزب افزايش پيدا كند.
تبعات جبرانناپذير تاكيد بر دروغهاي ترامپ
در اين ميان برخي جمهوريخواهان بر اين باورند كه اصرار همحزبيهاي آنان بر سفيدشويي وقايع 6 ژانويه دليل اصلي تنشهاي كنوني و عامل ايجاد دو دستگي و اختلاف شديد در جامعه است. جان كورنين، سناتور جمهوريخواه ايالات تگزاس ميگويد: «من بعيد ميدانم كسي قادر باشد آنچه در حقيقت اتفاق افتاده را از ذهن جامعه پاك كند.» او تاكيد دارد: «همه ما اين حادثه را با چشمان خود مستقيما ديديم و مردم نيز آن را بهطور كامل از طريق شبكههاي تلويزيوني تماشا كردند.» با اين وجود هرچند اين رفتارهاي جمهوريخواهان تاثيري بر دموكراتها نداشته اما باعث شده رايدهندگان جمهوريخواه كه در ابتدا چندان بر سر اتفاقات 6 ژانويه اتفاق نظر نداشتند و به انتقاد از ترامپ ميپرداختند، به مرور زمان ديدگاه خود را تغيير دهند. براساس آخرين نظرسنجي شبكه خبري سيبياس در ماه ژوييه، در حال حاضر اكثريت طرفداران ترامپ معتقدند شورش 6 ژانويه، «نمادي از مليگرايي» و در «دفاع از دموكراسي و آزادي» بوده است. براساس اين نظرسنجي، در ماه ژانويه 51 درصد از شركتكنندگان جمهوريخواه در نظرسنجي بهشدت با اتفاقات پيش آمده و حمله به كنگره مخالف بودند و 28 درصد نيز مخالفت نسبي داشتند. اكنون اما تنها 31 درصد از جمهوريخواهان خود را مخالف جدي حوادث 6 ژانويه ميدانند.