هشدار واشنگتن به تهران
به بهانه حمله به كشتي اسراييلي
«پاسخ دستهجمعي» در راه است
گروه ديپلماسي |در ايران همه سرگرم خانهتكاني سياسي هستند اما در سطح بينالمللي رژيم اسراييل از ماجراي حمله به نفتكش متعلق به يك ميلياردر اسراييلي تلي از هيزم ساخته و هر ساعت بر آتش آن ميافزايد. دولت ايالات متحده در حالي كه ادعا ميكند براي ادامه رايزنيها به منظور احياي برجام منتظر تغيير دولت در ايران است از فرصت به دست آمده براي اعمال فشار بيشتر بر تهران پيش از، ازسرگيري مذاكرات در وين استقبال ميكند. شش روز پس از حمله به نفتكش «مرسر استريت» در درياي عمان، تلآويو ادعا ميكند اسنادي در اختيار دارد كه دست داشتن ايران در اين حمله را كه منجر به كشته شدن دو شهروند انگليسي و رومانيايي شده اثبات ميكند؛ ادعايي كه ظاهرا مورد پذيرش ايالات متحده و بريتانيا قرار گرفته اما در تهران، سخنگوي وزارت خارجه آن را قويا رد كرده است. در حالي كه تلآويو براي جلب اجماع در اين پرونده ديپلماتهاي خود در پايتخت كشورهاي اروپايي، واشنگتن و نيويورك به عنوان مقر سازمان ملل را فعال كرده تا بتواند از مجراي شوراي امنيت اين سازمان محكوميتي عليه تهران دريافت كند، تندترين موضعگيري در اين پرونده، شامگاه دوشنبه از سوي وزير خارجه ايالات متحده صورت گرفت كه ادعا كرد پاسخ جمعي به اين اقدام ايران خواهد داد. «آنتوني بلينكن»، وزير امور خارجه ايالات متحده امريكا بار ديگر با تكرار اتهامات اثباتنشده عليه ايران مدعي شد واشنگتن اطمينان دارد ايران عامل حمله به نفتكش اسراييلي بوده است. بلينكن مدعي شد كه ايران طي ماههاي گذشته مجموعهاي از اقدامات در حوزههاي مختلف از جمله در زمينه كشتيراني انجام داده است. بلينكن مدعي شد: «ايران كماكان با بيمسووليتي فاحش رفتار ميكند. در گذشته، شاهد مجموعهاي از اقدامات از سوي ايران در حوزههاي مختلف از جمله عليه كشتيراني بودهايم، بنابراين مطمئن نيستم اين اقدام خاص، رفتار جديدي باشد.» وي در ادامه با متهم كردن ايران به تهديد آزادي دريانوردي، تجارت و ملوانهاي بيگناه گفت: «اما آنچه اين اتفاق ميگويد اين است كه ايران كماكان با بيمسووليتي فاحش رفتار ميكند.» بلينكن در بخش ديگري از ادعاهايش گفت: «اقدام ايران در حمله به كشتي مرسر استريت با «پاسخ جمعي» مواجه خواهد شد و امريكا در حال همكاري با انگليس، روماني و اسراييل و كشورهاي ديگر براي مشخص كردن اين پاسخ است.» سخنان بلينكن درباره پاسخ جمعي به اين اقدام ايران در حالي مطرح شد كه همزمان «جن ساكي» سخنگوي كاخ سفيد در نشست خبري روزانه با خبرنگاران در واكنش به سوالي درباره حمله به نفتكش اسراييلي در درياي عمان گفت: تلآويو يك دولت مستقل است و در تصميمگيري براي پاسخ مناسب خود به اين واقعه آزاد است. در حالي كه برخي تحليلها حكايت از تاثيرگذاري اين ماجرا بر مذاكرات براي احياي برجام در وين دارد، جن ساكي در اين باره گفت: «محدود كردن برنامه هستهاي ايران با بازگشت به توافق (برجام)، توانايي ما را در رفع نگرانيهاي مربوط به برنامه هستهاي ايران افزايش خواهد داد. با برنامه هستهاي بدون محدوديت ايران، تهديدهايي كه از طرف ايران مواجه هستيم جديتر خواهد شد.»
نفتالي بنت: شايد تنها تلافي كنيم!
در حالي كه اظهارنظر بلينكن درباره پاسخ دستهجمعي به ايران سر و صداي بسياري در فضاي رسانهاي به راه انداخت، يك روز بعد از آن نفتاليبنت، نخستوزير رژيم اسراييل هشدار داد كه اين كشور ممكن است به تنهايي در اين زمينه اقدام كند. هشداري كه به نظر ميرسد در نتيجه نااميد شدن از احتمال همراهي امريكا و سايرين ناشي شده باشد. بنت گفت كه اسراييل در حال جلب حمايت بينالمللي براي واكنش به حمله به اين كشتي تحت مديريت اسراييل است، اما تاكيد كرد كه «ما ميدانيم چگونه به تنهايي عمل كنيم.» نخستوزير رژيم اسراييل با تكرار ادعاهاي پيشين ادعا كرد كه «دوران نشستن با خيال آسوده در تهران و شعلهور كردن تمام خاورميانه به سر رسيده است.»
اتحاديه اروپا: منتظر ميمانيم
اتحاديه اروپا نيز به جمع دولتهاي امريكا، انگليس، روماني و ناتو در محكوم كردن حادثه كشتي تجاري اسراييلي در درياي عمان پيوست. «نبليه مصرالي» سخنگوي كميسيون اروپا روز سهشنبه گفت: «ما حمله به كشتي [اسراييلي] در خليج عمان را محكوم ميكنيم و منتظر روشن شدن شرايط اين حمله و نتيجه تحقيقات هستيم. حمله به كشتي [اسراييلي] با امنيت و آزادي ناوبري مغايرت دارد و ما هرگونه اقدامي را كه بر ثبات در منطقه تاثير بگذارد رد ميكنيم». مصرالي در واكنش به تهديدهاي اخير برخي كشورها از جمله امريكا و انگليس براي پاسخدادن به اين حادثه، افزود: «تمام طرفهاي درگير بايد از اقداماتي كه صلح و ثبات را در منطقه تضعيف ميكند، اجتناب كنند».
همصدايي ناتو و كانادا با مثلث تلآويو- واشنگتن-لندن
در نتيجه كمپين مشترك تلآويو - لندن و واشنگتن براي اعمال فشار بر ايران، سازمان پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) نيز به جمع آنها در اتهامزني به ايران درخصوص حادثه كشتي تجاري اسراييلي در درياي عمان پيوست. به گزارش خبرگزاري «اسپوتنيك»، سازمان ناتو با صدور بيانيهاي ضمن تاكيد بر اهميت آزادي كشتيراني در تمام آبهاي آزاد جهان، گفت: «از تهران ميخواهيم به تعهدات بينالمللي خود احترام بگذارد». اين سازمان همچنين ضمن متهم كردن ايران به دست داشتن در حادثه چند روز پيش براي كشتي تجاري صهيونيستي در غرب آسيا، ادعا كرد: «ما نگران اقدامات ثباتزداي ايران در منطقه خاورميانه هستيم». «اوانا لونگسكو» سخنگوي ناتو در اين بيانيه گفت: «ما به همراه متحدانمان، حمله مرگبار اخير به كشتي اِموي مِرسر استريت در نزديكي سواحل عمان را قويا محكوم كرده و به روماني و انگليس به دليل تلفاتشان تسليت ميگوييم». به گزارش خبرگزاري فارس، در ادامه اين بيانيه با تكرار اتهامزنيهاي بياساس عليه ايران، آمده است: «آزادي ناوبري براي تمام متحدان ناتو حياتي است و بايد مطابق با قوانين بينالمللي نيز به آن عمل شود. بريتانيا، ايالات متحده و روماني به اين نتيجه رسيدهاند كه ايران مسوول اين حادثه است. متحدان [ناتو] از فعاليتهاي ثباتزداي ايران در منطقه نگران هستند و از تهران ميخواهند كه به تعهدات بينالمللي خود عمل كند». وزارت خارجه كانادا نيز كه اخيرا مواضع ضدايراني خود را افزايش داده است، با صدور بيانيهاي از كمپين اتهامزني به ايران در خصوص حادثه كشتي مرسر استريت حمايت كرد.اين وزارتخانه با صدور بيانيهاي در صفحه رسمي توييتري خود، بدون سند و مدرك حادثه كشتي «مرسر استريت» را به ايران ارتباط داد. در بيانيه وزارت خارجه كانادا در اين خصوص اينگونه نوشته شده است: «كانادا حمله به نفتكش مرسر استريت را كه طبق اطلاعات بينالمللي توسط ايران انجام شده است، محكوم ميكند». اين بيانيه اينگونه ميافزايد: «كانادا از تلاش جامعه بينالملل براي پاسخگويي ايران به اين اقدام غيرمسوولانه حمايت ميكند».
تداوم رايزنيهاي دوجانبه تلآويو- واشنگتن
«آويو كوخاوي» رييس ستاد مشترك ارتش رژيم اسراييل شامگاه دوشنبه با ژنرال «كنت مككنزي» فرمانده نيروهاي امريكايي مستقر در خاورميانه موسوم به سنتكام به صورت تلفني گفتوگو كرد. دو طرف در اين گفتوگو درباره تحولات اخير منطقهاي و همچنين تقويت روابط دوجانبه رايزني كردند. برخي منابع اسراييلي ميگويند كه يكي از محورهاي اين تماس تلفني حمله اخير به يك نفتكش متعلق به رژيم اسراييل در سواحل نزديك عمان بوده است. براساس گزارش الجزيره، كاخ سفيد نيز از رايزني «جيك ساليوان» مشاور امنيت كاخ سفيد با «ايال هولاتا» همتاي اسراييلي خود درباره ايران خبر داده است. براساس اعلام كاخ سفيد، ساليوان در اين تماس تلفني درباره پيشبرد روند عاديسازي روابط اسراييل با جهان عرب و همچنين مساله فلسطين نيز بحث و رايزني كرده است.
مشاجره بيبي و بنت
حمله به نفتكش اسراييلي در درياي عمان به سوژه تنش ميان نخستوزير پيشين و فعلي رژيم اسراييل نيز تبديل شد. انتقادهاي «بنيامين نتانياهو» نخستوزير سابق اين رژيم از سياستهاي كابينه جديد تلآويو در قبال ايران، با واكنش «نفتالي بنت» نخستوزير كنوني اين رژيم همراه شد. بنت شامگاه دوشنبه طي جلسه پُرتنش پارلمان اين رژيم (كنست) گفت: سياستهاي «شكستخورده» نتانياهو در قبال ايران بود كه كابينه جديد تلآويو را مجبور به افزايش بودجه نظامي، آنهم در شرايط سخت اقتصادي متعاقب همهگيري «كوويد۱۹» كرده است. او در اين جلسه كنست - كه به درخواست احزاب اپوزيسيون به رياست نتانياهو براي بحث درباره تهديدات امنيتي كابينه جديد عليه اسراييل برگزار شد - مدعي شد: «ايران برنامه هستهاي خود را با سرعت پيش ميبرد. ما با آن مقابله خواهيم كرد». نخستوزير رژيم اسراييل ضمن اشاره به مخالفتهاي صريح كابينه نتانياهو با نظرات كشورهاي متحد تلآويو در قبال ايران، خطاب به وي گفت: «ما ميدانيم چه بايد كنيم. اما جنگيدن و كلنجار رفتن با هر كشوري در جهان، همزمان با پيشرفت نظامي ايران، كاري غيرمسوولانه است. ولي اين ميراث شماست كه براي ما به جا گذاشتهايد». نتانياهو در اين جلسه كنست با ادعاي اينكه ايران، تهديدي وجودي براي رژيم اسراييل است، مدعي شده بود كه كابينه بنت تلآويو را به مسيري خطرناك سوق ميدهد.
توصيه پمپئو به دولت بايدن: مذاكره درباره برجام متوقف شود
مايك پمپئو، وزير خارجه دولت دونالد ترامپ نيز از فرصت به دست آمده در نتيجه تنش واشنگتن و تلآويو با تهران استفاده كرده و خواستار توقف مذاكرات وين درباره احياي توافق هستهاي ايران شد. پمپئو در مصاحبه با «شان هانيتي» مجري سرشناس فاكسنيوز، با موجسواري روي ادعاها و اتهامزنيهاي تلآويو و حاميانش به تهران، توقف مذاكرات دولت جو بايدن در وين براي احياي برجام را خواستار شد. مايك پمپئو در اين مصاحبه، تكرار ادعاي «كشته شدن يك بريتانيايي و يك رومانيايي در حمله ايران»، ادامه مذاكرات دولت بايدن در وين براي احياي برجام را «ديوانگي» خواند و خواستار توقف آن شد. او رويكرد جو بايدن رييسجمهور امريكا در قبال ايران را «ضعيف» خواند و موضع دولت او در تلاش براي احياي برجام بهرغم حملات ايران به كشتيها و منافع غرب و متحدانش را محكوم كرد. به روايت او، جو بايدن در اتخاذ مواضع سرسختانه در قبال كشورهايي از قبيل روسيه، چين، كره شمالي و ايران ناكام بوده است. پمپئو ادعا كرد ايران دارد از ضعف ايالات متحده سود ميبرد. وزير خارجه دولت دونالد ترامپ افزود: «آنها يك بريتانيايي را كشتند، آنها يك رومانيايي را كشتند و به يك كشتي در دريا حمله كردند، از طريق نيروي نيابتي خودشان حماس، به داخل اسراييل از نوار غزه حملات راكتي كردند و ما هنوز در ميز هستيم و تلاش ميكنيم كه با آنها بر سر توافق هستهاي مذاكره ميكنيم، اين ديوانگي است».