نمايش مهيب تغييرات اقليمي در تركيه و جنوب اروپا
آتش پشت آتش
گروه اجتماعي
پنج، شش روز پيش، نخستين تصاويري كه از آتش‌سوزي در كشور همسايه سر از گوشي‌هاي همراه مخاطبان خبر در ايران درآورد، تصاوير ساحلي بود با گردشگراني كه آمده بودند از آب و آفتاب لذت ببرند و بعد هراسان مشغول جمع كردن وسايل‌شان براي گريز از ساحل بودند.
آنچه در تصوير ديده مي‌شد زبانه‌هاي بلند آتش بود كه نوار سبز نزديك به ساحل را مي‌سوزاند و پيش مي‌آمد. آتش‌سوزي گسترده در تركيه از سواحل مديترانه و درياي اژه شروع شد و بخشي از محبوب‌ترين نقاط اين كشور براي مسافران را سوزاند، هشت كشته (تا اينجا) برجاي گذاشت و ده‌ها نفر را راهي بيمارستان كرد. آتش حالا ساحل يونان را درمي‌نوردد و زنجيره تخليه بخشي از مناطق مسكوني نزديك به آتش ادامه دارد. وزش بادهاي گرم و افزايش دماي هوا در جنوب اروپا باعث وقوع آتش‌سوزي‌هايي در يونان، اسپانيا و ايتاليا شده است.
«آتش از تپه‌ها بالا خزيد، به كمك باد گسترده شد، بزرگ شد و با سرعت به سمت ساحل دويد. در برخي نقاط، ساكنان مستاصل بومي به سمت دريا دويدند تا سطل‌هاي پلاستيكي‌شان را آب كنند و جلوي آتشي كه به سمت خانه‌هاي‌شان مي‌آمد را بگيرند. بقيه دوان دوان يا پشت ماشين، براي نجات جان‌شان فرار كردند. آسمان خاكستري و بعد نارنجي شد. زماني كه دود فرو نشست خط ساحلي بهشت تركيه كه زماني پوشيده از جنگل‌ها كاج و درختان زيتون بود، تبديل به خاكستر شده بود.»
اين آغاز گزارشي است كه نشريه اكونوميست در مورد آتش‌سوزي‌هاي تركيه منتشر كرد. گزارشي كه در آن اشاره شده كه در اين آتش‌سوزي، همراه با آتش خشم عمومي عليه مديريت اردوغان هم شعله كشيده است. رييس‌جمهوري تركيه پس از آتش‌سوزي به منطقه رفت. ديداري كه علاوه بر نحوه مديريت او در زمانه شروع آتش‌سوزي، انتقادات بسياري را متوجه نحوه برخورد او با مردم آسيب‌ديده كرد. خبرگزاري تسنيم در مورد خلاصه‌اي از اين انتقادات نوشت: «اردوغان، ابتدا از داخل هواپيما، مناطق بحراني را تماشا كرد و سپس از چند روستا بازديد كرده و در جمع هواداران حزب خود سخنراني كرد.
اردوغان كه قبلا در زادگاه خود و در منطقه سيل‌زده ريزه، بين مردم، بسته‌هاي حاوي چايي خشك توزيع كرده بود، اين‌بار هم در مارماريس آتش زده، به مردم چايي داد. شكل توزيع چايي از سوي منتقدان اردوغان، همچون رفتاري تحقيرآميز و زشت، قلمداد شده است، چراكه او بعد از پايان سخنان خود، بسته‌هاي نيم كيلويي چاي را يكي يكي، از محافظ خود تحويل مي‌گيرد و آن را به سوي مردم پرتاب مي‌كند.» تاكنون گزارش‌هاي رسمي حاكي از مرگ هشت نفر در آتش‌سوزي‌هاي سواحل جنوبي و غربي تركيه هستند. هزاران نفر از روستاها و مناطق مسكوني منطقه تخليه شده‌اند و به اين عدد بايد توريست‌ها را هم افزود. بنا بر گزارش «سيستم اطلاعات آتش‌سوزي جنگل‌هاي اروپا» امسال 160 هزار هكتار از جنگل‌هاي تركيه در آتش سوخته‌اند. اين عدد يعني چهار برابر بيشتر از ميانگين آتش‌سوزي‌هايي كه از سال 2008 تا 2020 در اين كشور رخ داده بود.
اما در ميان جنجالي كه در تركيه پس از آتش به پا شده است، تغييرات اقليمي همچنان دست در دست بادهاي گرم و خشكسالي پيش مي‌روند . تصاويري مشابه به آنچه از سواحل تركيه رسيد اين‌بار از سواحل يونان مخابره شد. يورونيوز نوشته است: «آتش‌سوزي در جنگل‌هاي نزديك شهر آتن، پايتخت يونان كه از بعدازظهر سه‌شنبه گسترش يافته است، باعث شد جاده ملي يونان كه دو شهر آتن و لاميا را به هم وصل مي‌كند، بسته شود. با نزديك شدن شعله‌هاي آتش به پايتخت، هزاران نفر از ساكنان مناطق شمالي آتن، منازل مسكوني خود را ترك كردند و از شهر گريختند. همچنين با توجه به اينكه برخي پست‌هاي برق در محاصره آتش قرار گرفته‌اند، مردم براي تامين برق در گرم‌ترين روز پايتخت يونان با بيش از ۴۲ درجه سانتيگراد با مشكل مواجه شدند.» روز پنجشنبه هم خبر رسيد كه آتش‌نشان‌ها در يونان با نزديك شدن زبانه‌هاي آتش به منطقه «المپيا» (محل باستاني برگزاري مسابقات المپيك)، با مهار آتش‌سوزي در جزيره «اِويا» دست و پنجه نرم مي‌كنند. ايرنا به نقل از خبرگزاري فرانسه گزارش داد: «يونان با موج بي‌سابقه گرما مواجه است.»
اين رسانه به نقل از يك مقام محلي يونان نوشت: «آتش بعد از نابودي ۲۰ خانه به سمت منطقه كوهستاني شمال غرب المپيا در حركت است. در اين دوره از سال منطقه المپيا در يونان ميزبان گردشگران است. اما اين منطقه ديدني به همراه شش روستاي نزديك آن از روز قبل از بيم آتش تخليه شده‌اند. در شرق آتن و در منطقه اويا بيش از ۱۷۰ آتش‌نشان براي مهار شعله‌هاي آتش تلاش مي‌كنند. دست‌كم ۱۵۰ خانه در اين جزيره كه محصور در آتش است، نابود شده‌اند.»
آتش در خانه
در ماه‌هاي گذشته آتش‌سوزي‌هايي در ايران هم پيوسته در جريان بوده‌اند. از ميانكاله گرفته تا زاگرس. همان روزهايي كه آتش‌سوزي به پا شد، 6 كشور به كمك تركيه شتافتند و ايران هم تجهيزات هوايي‌اش را روانه سرزمين همسايه كرد، باز تصاوير حضور عشاير و مردمان محلي و نيروهاي داوطلب براي مهار آتش در ارتفاعات فيروزآباد استان فارس دست به دست مي‌شد. براي همين بود كه رسيدن خبر ارسال كمك براي تركيه انتقاد بسياري را برانگيخت كه اگر امكاناتي هست چرا بايد مردم با دست خالي به مهار آتش بروند. در آتش‌سوزي ارتفاعات هايقر، ناصر، حامد و رضا بهزادي، سه عضو يك خانواده حين اطفاي حريق جان خود را از دست دادند. روز پنجشنبه پيكر اين سه شهيد حفاظت از محيط زيست با بدرقه مارش و احترام نظامي به خاك سپرده شد. در همين بين آتش از جنگل‌هاي ارسباران شعله كشيد كه روز گذشته اعلام شد اين حريق اطفا شده است. رحيم مهردادي، مديركل منابع طبيعي و آبخيزداري آذربايجان شرقي از مهار آتش‌سوزي در منطقه بابايلي و قاسم كندي ارسباران (بخشي از شهرستان كليبر) خبر داد و به ايسنا گفت: «آتش‌سوزي منطقه بابايلي و قاسم كندي از ساعت ۱۶ روز پنجشنبه ۱۴ مردادماه آغاز شده و بلافاصله تمامي نيروهاي امدادي از شهرستان‌هاي مختلف استان و با مديريت فرماندار كليبر در منطقه حاضر شدند. اين آتش‌سوزي پس از عمليات نيروها و هلي‌برد نيروهاي واكنش سريع هلال‌احمر، آتش‌نشاني و ... در ساعت ۲۲ و ۳۰ دقيقه روز پنجشنبه كنترل و مهار اوليه شده و صبح روز جمعه نيز لكه‌گيري از منطقه انجام مي‌گيرد.» و البته ماجرا تمام نشده است: « با مهار اين آتش‌سوزي، همچنين آتش‌سوزي ديگري در منطقه كيارق (حدفاصل كليبر به سمت جانانلو) به وقوع پيوسته كه بخشي از نيروهاي امدادي نيز جهت مهار حريق به اين منطقه عازم شده‌اند.»