حسين قريبي، سفير ايران در برازيليا:
فاصله جغرافيايي مانعي براي گسترش تجارت ايران
و برزيل نيست
«حسين قريبي» سفير جمهوري اسلامي ايران در برازيليا در گفت‌وگو با خبرگزاري فارس به پرسش‌هايي درباره آخرين تحولات در مناسبات دوكشور و ظرفيت‌هاي پيش رو براي گسترش روابط دوجانبه پرداخته است:
به نظر شما آينده مراودات و تعاملات ديپلماتيك ايران با برزيل در دولت جديد به چه صورت خواهد بود؟
جايگاه ايران و برزيل در عرصه و نظام بين‌الملل نيز داراي شباهت‌هايي است، هر دو كشور به عنوان قدرت‌هاي منطقه‌اي خواهان قرار گرفتن در جايگاه شايسته خود هستند و ايده‌ها و ابتكاراتي براي چگونگي پيشبرد امور و اصلاح سازوكارهاي بين‌المللي دارند. همكاري و تعامل در سازمان‌ها و امور بين‌المللي يكي از حوزه‌هاي مهم همكاري‌هاي دو كشور در دهه گذشته بوده است. برزيل در زمان آقاي «لولا داسيلوا» نقش بارزي براي كمك به حل مساله صنعت صلح‌آميز هسته‌اي ايران ايفا كرد. دو كشور دو قدرت منطقه‌اي در دو منطقه مهم هستند و لاجرم بايد با هم كار كنند تا برآيند آن به صلح و ثبات بين‌المللي مبتني بر ارزش‌هاي مورد توافق جامعه بشري كمك كند.هيچ حوزه تعارض منافعي بين ايران و برزيل وجود ندارد؛ برخي تعارضات كه از سوي معدودي سياستمداران ناپخته بيان مي‌شود، هيچ اقبالي در دو طرف ندارد. لذا بدون شك رابطه دوكشور همچنان به خوبي گذشته، ادامه خواهد داشت.بر مبناي شواهد و دلايلي كه براي افزايش درهم تنيدگي منافع مي‌بينم، پيش‌بيني من ارتقاي روابط در سال‌هاي پيش رو است و با تمام توان همين هدف را دنبال مي‌كنيم. به عنوان يكي از اين شواهد، مي‌توان به برنامه‌هاي توسعه‌اي و چشم‌انداز دو كشور ايران و برزيل براي دهه جاري اشاره كرد، برزيل براي ارتقا و افزايش توليدات كشاورزي و صنعتي خود برنامه‌ريزي كرده و در تلاش است تا كيفيت و كميت محصولات توليدي به ويژه در حوزه كشاورزي را ارتقا دهد كه براي اين منظور به كودهاي شيميايي و ساير محصولات پتروشيمي و حتي سوخت آماده مصرف نياز دارد.
از سوي ديگر ايران نيز با توجه به افزايش جمعيت و اهميت يافتن بيشتر موضوع آب، به سمت واردات فزاينده محصولات كشاورزي به ويژه با مصرف بالاي آب خواهد رفت. با گام‌هايي كه در كشور در جهت كاستن از خام فروشي نفت و افزايش توليدات پتروشيمي برداشته مي‌شود، ايران مي‌تواند سهم خود از بازار فزاينده اين محصولات و سوخت در برزيل را افزايش دهد. اين تنها يك نمونه وابستگي متقابل روزافزون دو كشور را نشان مي‌دهد.
با توجه به نقش و جايگاه برزيل در امريكاي جنوبي به عنوان نهمين اقتصاد بزرگ دنيا و يكي از پيشروان زنجيره تامين كالاهاي اساسي در جهان، برآورد شما از همكاري‌هاي اقتصادي پسا كرونا و نقش اين روابط در توسعه دو كشور چيست؟
اقتصاد و روابط تجاري زيربناي تعاملات دو كشور ايران و برزيل است كه با توجه به رويكرد اقتصاد مقاومتي و رهنمودهاي مقام معظم رهبري در خصوص تامين امنيت غذايي و كالاهاي اساسي كشور، توسعه اين رابطه اهميت دو چندان دارد.برزيل با توجه به شرايط جغرافيايي و وسعت سرزميني يكي از بزرگ‌ترين توليد و صادركنندگان محصولات كشاورزي در دنيا است. بخشي از تامين مواد غذايي كشور مبتني بر واردات كالاهاي كشاورزي است. در اين رابطه بيش از ۴۰ درصد واردات كشاورزي و كالاهاي اساسي ما از برزيل تامين مي‌شود. در مقابل ايران از بزرگ‌ترين توليد‌كنندگان فرآورده‌هاي نفتي و پتروشيمي از جمله كود است كه در بخش كشاورزي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.حجم روابط مستقيم و غيرمستقيم ما در برخي سال‌هاي اخير نزديك به پنج ميليارد دلار هم رسيده است و ظرفيت بسيار بالاتر را نيز دارد. اين هم‌پوشاني زمينه مناسبي براي همكاري اقتصادي بين دو كشور را فراهم مي‌آورد. همچنين در بخش كشاورزي هر دو كشور از ظرفيت بسيار خوبي براي تبادل فناوري‌هاي نوين و انتقال تجربه برخوردارند.در زمينه‌هاي صنعتي از جمله خودروسازي، هواپيما، دارو، صنايع معدني، شيميايي و غيره نيز زمينه‌هاي همكاري بسيار خوبي بين دو كشور وجود دارد.بحران‌هاي اقتصادي ناشي از شيوع بيماري كرونا در جهان نياز به همكاري بيشتري بين كشورها را براي جبران صدمات ناشي از آن مي‌طلبد، لذا در تمام اين بخش‌ها زمينه‌هاي علاقه‌مندي براي همكاري وجود دارد. دو كشور براي جبران آسيب‌هاي ناشي از كرونا نياز دارند تا همكاري‌ها را مضاعف كنند و به آن تسريع ببخشند.
يكي از مشكلات و چالش‌هاي پيش رو در مناسبات تجاري و اقتصادي بين ايران و برزيل، فاصله جغرافيايي و حمل و نقل و رفت و آمدهاست، در اين خصوص نظر شما چيست؟
موضوع فاصله جغرافيايي به عنوان مانعي براي گسترش تجارت بيشتر يك مساله كليشه‌اي و ذهني است. تجارت دو كشور بيشتر در قالب كشتي‌هاي فله‌بر بزرگ كه غلات و كودهاي كشاورزي را حمل مي‌كنند، انجام مي‌شود. هزينه حمل از طريق اين كشتي از برزيل نسبت به هزينه حمل از برخي كشورهاي منطقه كه زيرساخت‌هاي حمل و نقل مناسبي ندارند، ارزان‌تر تمام مي‌شود.تصور بفرماييد كه يك محموله اين كشتي‌ها ۶۰ هزار تن است، يعني با يك محموله مي‌توان حجم بالايي را جابه‌جا كرد. البته در زمينه تجارت محصولاتي كه با كانتينر حمل مي‌شوند، مشكلاتي وجود دارد و فعلا مانع اصلي توسعه تجارت ما نيز همين موضوع است.عدم وجود خط كشتيراني مستقيم كانتينري باعث افزايش قيمت حمل و نقل و كاهش رقابت‌پذيري كالاهاي صادراتي ايران مي‌شود. براي حل اين مشكل برقراري خط حمل و نقل مستقيم كانتينري در دستور كار قرار دارد و نيازمند همكاري سازنده سازمان‌هاي داخلي در اين خصوص هستيم.
مقامات ايران همواره در اظهارات‌شان اولويت را به روابط با همسايگان داده و برقراري و تقويت مناسبات با همسايگان يكي از مواردي بوده كه در دولت‌هاي مختلف از سوي مقامات ايراني بر آن تاكيد شده است، آقاي رييسي نيز در اولين نشست مطبوعاتي با خبرنگاران پس از پيروزي در انتخابات و همچنين در مراسم تحليف همسايگان را اولويت جمهوري اسلامي ايران خواندند. حال با توجه به بعد مسافت با برزيل، اين رويكرد روابط دو كشور ايران و برزيل را تحت تاثير قرار نمي‌دهد؟
به هيچ‌وجه. ما يك نواقصي در ارتباط با كار با همسايگان داريم كه حتما بايد جبران شود و حتي بخشي از اين مي‌تواند از طريق گسترش روابط با برزيل جبران شود. مثلا توسعه صادرات محصولات غذايي ما به كشورهاي همسايه مي‌تواند با استفاده از مواد خامي باشد كه از برزيل وارد مي‌كنيم.
اقتصاد ايران داراي ظرفيتي است كه حجم تجارت خارجي آن حتما مي‌تواند چند برابر حجم فعلي باشد. بايد روي گسترش مناسبات كار كرد و از ظرفيت‌هاي موجود به ويژه در ارتباط با كشورهاي همسايه بهره برد، ولي كاهش يا فريز روابط با هيچ كشوري مدنظر نيست.چين و برزيل به مراتب فاصله بيشتري از ايران و برزيل دارند. حجم تجارت سالانه اين دو كشور يكصد ميليارد دلار است و در ۲۰ سال گذشته ۳۰ برابر شده است. مطمئنا چين با همسايگان خود رابطه ويژه‌اي دارد، ولي نه به قيمت كاهش روابط با امريكاي لاتين و برزيل. من همين جا از فرصت استفاده مي‌كنم و به همه تجار و شركت‌هاي ايراني عرض مي‌كنم كه ما در كنار شما و با شما هستيم. هر هفته جلسات مختلفي را به‌صورت دوجانبه و سه‌جانبه با حضور شركت‌هاي ايراني و برزيلي به صورت آنلاين داريم. بعضا جلساتي داريم كه با حضور فعالان اقتصادي از سه يا چهار كشور با هم تبادل نظر مي‌كنيم و شرايط را براي بهره‌برداري تجار ايراني مهيا مي‌كنيم.من و همكارانم از ابتداي شروع فرآيند تجارت با برزيل تا هنگام عقد قرارداد و تا شروع مراحل اجرايي قرارداد با شما و پشتيبان شما هستيم. حتي در شهرهايي كه بيش از دو ساعت فاصله پروازي دارد، من سفر مي‌كنم و در كنار تجار ايراني هستم و به طرف‌هاي برزيلي به صراحت مي‌گويم كه اين يا آن شركت ايراني مورد حمايت كامل سفير و سفارتخانه ايران است.شركت‌هاي ما هم بايد آماده و مجهز باشند و بتوانند توانمندي‌ها و ظرفيت‌هاي خود را اثبات كنند و در اين صورت كار ما براي تسهيل ارتباطات و فعاليت آنها به مراتب راحت‌تر مي‌شود.