هشدارهاي مهم واكسيناسيون
جعفر گلابي
اگر سيل واردات و توزيع و تزريق واكسن تنها سه تا چهار ماه پيش صورت مي‌گرفت به احتمال زياد كشور وارد پيك پنجم نمي‌شد و اگر از ابتداي شيوع كرونا روي خريد واكسن تمركز مي‌شد و به آن اولويت مي‌دادند و هيچ كس به هيچ دليلي كوچك‌ترين تاخيري در اين مورد را انجام نمي‌داد و مقامات از پذيرش لحظه‌اي تاخير استنكاف مي‌كردند و اگر براي خريد واكسن حتي تا تغيير برخي از مناسبات خارجي پيش مي‌رفتند حالا بسياري از عزيزان در كنار خانواده‌هاي‌شان بودند. در اين مورد حياتي حتي پيش از ساخت و توليد واكسن‌ها در كشورهاي مختلف كارشناسان و روزنامه‌نگاران بسياري نوشتند، خواستند، خواهش كردند، قسم دادند و به التماس روي آوردند ولي خبري نشد كه نشد و ما بايد استادي خود در از دست دادن فرصت‌ها حتي آنجا كه پاي جان انسان‌ها در ميان است را به اثبات مي‌رسانديم! البته اين موضوع چيزي نيست كه عبور از كنار آن ممكن باشد و رسيدگي دقيق طلب نكند. در اين مورد مقامات رسمي اظهارات پراكنده‌اي داشته‌اند كه مستلزم موشكافي و بررسي دقيق است. مثلا سخنگوي وزارت خارجه گفته است: وزارت بهداشت در مقاطعي مصلحت ندانسته يا تصور اين بوده است كه منابع قابل اعتماد نيستند و براي واردات تاييد نشدند، آقاي ظريف در همين راستا سوال مي‌كند كه آيا بگوييم چه كسي با واردات واكسن مخالفت كرد؟ به هر حال، حالا با وجود به ثمر نشستن تلاش‌ها و سفارش‌هاي دولت پيشين باز هم ورود مدعي‌العموم و بررسي دقيق حقوقي و قضايي موضوع مي‌تواند ثابت كند كه آيا در اين باره قصور يا تقصيري صورت گرفته است يا نه؟ و اگر پيرامون جان انسان‌ها تخلف و اهمال و حتي عمدي صورت گرفته است مقصران به مردم معرفي و مورد محاكمه قرار بگيرند.
اما در حال حاضر هم هنوز ما در ابتداي كار مصون كردن جامعه در مقابل كرونا هستيم و بايد هشدار جدي داده شود كه اشتباهات و اهمال‌هاي پيشين اين بار به صورت ديگري تكرار نشوند. در اين زمينه موارد متعددي وجود دارد كه توجه به آنها ضروري هستند و احتمالا كارشناسان دقيق‌ترش را بيان خواهند كرد:
- با سرعت گرفتن واكسيناسيون امكان خطا و بروز مشكل در چرخه ورود، بررسي، توزيع و تزريق واكسن‌ها بيشتر مي‌شود. مسلما در كنار سرعتي كه ايجاد شده است بايد نظارت‌ها و دقت‌ها به همان نسبت افزايش پيدا كند و نگذاريم ابتدا مشكل بزرگي در اين روند پيش بيايد، بعد چاره‌جويي كنيم.
- از آنجا كه طي 18 ماه گذشته بسياري از مردم با مشكلات و تنگناها و محدوديت‌هاي گوناگون در سختي بوده‌اند با افزايش افراد واكسن‌زده احتمال مي‌رود رعايت پروتكل‌ها به صورت ناگهاني كاهش پيدا كند و شايد به نقطه‌اي برسيم كه خداي ناكرده باز كرونا طغيان كند و حجم بزرگي از زحمات كشيده شده بر باد برود؛ از هم‌اكنون بايد براي خروج آگاهانه و محتاطانه از دايره محدوديت‌ها برنامه‌هاي دقيق و حساب‌شده‌اي تنظيم و به مورد اجرا گذاشته شوند و تنها در صورت اطمينان از بي‌خطري، برخي از محدوديت‌ها لغو شوند.
- آن طور كه پيداست و كارشناسان هم بعضا تاكيد كرده‌اند اين ويروس شايد تا سال‌ها همراه ما باشد. لذا حتي اگر 70 درصد از جمعيت كشور واكسينه شدند همچنان نياز به ادامه روند آن در مقاطع مختلف وجود دارد و نبايد با يك دور از مصونيت‌سازي مردم، موضوع را پايان يافته تلقي كرد و در زماني اين روند قطع شود و دوباره اپيدمي جديد آغاز شود. اگر در حالا حاضر به 120 ميليون دوز واكسن نياز داريم روند تهيه بايد مستمر و حداقل تا چند سال ادامه پيدا كند ودر هيچ مقطعي انبارها از واكسن خالي نشوند.
- پيرامون زمان اثر بخشي واكسن‌هايي كه در حال حاضر تزريق مي‌شوند سخنان متفاوتي از سوي كارشناسان مطرح شده است. اگر نياز به تزريق واكسن تقويتي يا نوبت سوم وجود دارد بايد از هم‌اكنون براي آن تمهدات لازم صورت بگيرد نه اينكه ناگهان معلوم شود كه دوز سوم ضروري است و آقايان مسوول تازه به فكر تهيه آن بيفتند و باز هم چند ماه سايه غم و اضطراب و خسارت و ندانم‌كاري بر كشور مستولي شود.
- بيشترين واكسني كه در حال حاضر در كشور ما تزريق مي‌شود واكسن چيني سينوفارم است. به جز مسوولان شركت سازنده و تحقيقات پراكنده در برخي كشورها هنوز گزارش رسمي و علمي دقيقي پيرامون ميزان اثربخشي آن از مراكز مستقل منتشر نشده است و مهم‌تر از آن مسوولان وزارت بهداشت كشور در اين باره با تكيه به تحقيق يا گزارش آماري در مورد ميزان مصونيت‌سازي آن سخن نگفته‌اند و بعضا شايعاتي در سطح جامعه در اين مورد وجود دارد. ضروري است وزارت بهداشت در اين مورد نظر رسمي خود را اعلام كند تا مردم دقيقا بدانند كه با دريافت اين واكسن تا چه حد در مقابل كرونا ايمن شده‌اند.
اميد است به موارد بالا و موارد ديگري كه حتما كارشناسان بهتر مي‌دانند و خواهند گفت، توجه شود و باز هم در آينده نگوييم و ننويسيم و قسم حضرت عباس نخوريم كه در اين موارد از قبل هشدارهاي لازم داده شده بود و كسي توجه نكرد!