رسانه ملي، نه فرقهاي
سيد محمد بهشتي
هرگونه اظهارنظر درباره صدا و سيما طبيعتا بايد معطوف به ارتقاي سطح كيفي كار اين رسانه شود؛ براي چنين كاري، پيش از هر چيز بايد با اميدواري به چشم‌انداز آينده اين سازمان نگاه كرد؛ راستش بايد تصريح كنم كه با توجه به وضعيتي كه در ادامه تلويحا اشاراتي به آن خواهم كرد، من اميد زيادي به تحقق اين امر ندارم. قاعدتا خواننده اين مطلب از من خواهد پرسيد كه چرا اميد ندارم؟ آن‌وقت پاسخ من اين خواهد بود كه تلويزيون سال‌هاي زيادي است كه به صورت محفلي-فرقهاي اداره مي‌شود. خصوصيت عمومي فرقه‌ها اين است كه اقليتند. بنابراين ما در اينجا ناظر بر كار رسانه‌اي هستيم كه از يك طرف صفت «ملي» را يدك مي‌كشد و از سوي ديگر سليقه‌هاي اقليتي بر آن حاكم است. در چنين وضعيتي، صرف‌نظر از اينكه ما نمي‌توانيم عنوان «رسانه ملي» را به چنين رسانه‌اي بدهيم، جاي خالي يك رسانه‌اي در قواره اين عنوان هم در كشور خالي است. از عواقب طبيعي چنين وضعيتي، اين است كه مردم به رسانه‌هاي ديگر مراجعه كنند. يعني ريزش مخاطبان چنين رسانه‌اي اصلا يك امر غيرعادي نيست. متاسفانه چنين رسانه‌اي آب به آسياب رسانه‌هايي [در خارج از كشور] مي‌ريزد كه مي‌دانيم در راه رضاي خدا درباره ايران برنامه نمي‌سازند. يعني قدر مسلم منافع ملي ايران مدنظرشان نيست. بنابراين در تقابل صدا و سيما با آن رسانه‌ها بايد گفت كه هيچ كدام‌شان موضوع منافع ملي را محور قرار نمي‌دهند. فرقهاي كه به نظر من صدا و سيما را اداره مي‌كند، در ابتدا، حدود دو دهه پيش فكر مي‌كرد با بقيه فرق دارد. بعد به تدريج اين خودمتفاوت‌پنداري و اينكه تصور مي‌كردند با بقيه فرق دارند، سبب شد در مقابل بقيه قرار بگيرند. يعني اگر روزگاري بود كه مي‌خواستند براي اكثريت، يعني براي ملت، برنامه بسازند...
از يك جايي به بعد انگار هم سازندگان و هم مخاطبان از يك فرقه بودند. در آن روزگار مهم بود كه مخاطب استقبال كند يا نه؛ اما از يك جايي به بعد ديگر نه. جوري كه گويا خودشان براي خودشان برنامه مي‌سازند. نتيجه اينكه شمول مخاطبان صدا و سيما روز به روز كمتر شده است. يعني هر چه حلقه اين فرقه تنگ‌تر، فاصله‌اش با جامعه هم بيشتر شد.
به نظرم اين موضوع اساسي بايد حل شود. ترسيم هر هدفي بدون در نظر گرفتن اين مشكل بي‌فايده است. براي قرار دادن صدا و سيما در مسيري كه به اهداف يك رسانه ملي مي‌رسد، پيش از هر چيز اين نگاه فرقهاي بايد به نگاه ملي تبديل شود.