يك كارشناس اقتصادي با اشاره به رشد قيمت دلار در بازار عنوان كرد
سكوت عجيب بانك مركزي در مقابل تحولات بازار ارز
گروه اقتصادي
همزمان با روند رو به رشد واردات كشور كه در آمارهاي مرتبط با آن در شهريورماه گزارش شد و به نظر مي‌رسد دليل آن، تهاتر كالا با دلار‌هاي بلوكه‌شده ايران در كشورهاي طرف معامله باشد؛ روز گذشته بازار ارز به يك‌باره با تغيير كانال قيمتي روبرو شد. روند صعودي بازار ارز كه از هفته اول مهرماه شروع شد در معاملات روز گذشته (چهارشنبه 7 مهر ماه 1400) ادامه يافت؛ به‌گونه‌اي‌كه قيمت دلار نسبت به روز سه‌شنبه با۲۰۰ تومان و در مقايسه با اولين روز هفته مهر ماه با ۶۵۰تومان رشد همراه شد.
بهاي دلار عصر روز سه‌شنبه 6 مهرماه پس از حدود يك‌ماه مجددا وارد كانال ۲۸هزار تومان شد و تا ساعات پاياني معاملات پشت‌خطي به ۲۸۱۵۰ تومان رسيد همچنين روز گذشته نيز جو معاملات صعودي بود و نرخ دلار در بازار آزاد تا۲۸۲۰۰ تومان افزايش يافت، قيمت فروش يورو نيز در ساعت ۱۳ روز گذشته در مقايسه با روز كاري ماقبل آن ۴۰۴ تومان افزايش يافت و ۳۲ هزار و ۳۴۲ تومان تعيين شد. بخش بزرگي از نوسان‌هاي تازه در بازار ارز به دليل بالا گرفتن تنش‌هاي بين‌المللي به ويژه اخبار مرتبط با مذاكرات هسته‌اي است. تحليل عمده اين است كه سطح تنش‌ها در كوتاه‌مدت كاهش نخواهد يافت و از اين رو واكنش بازار ارز به اين اتفاقات با رشد قيمت همراه بوده است.
نرخ ارز را در بازار چه كسي تعيين مي‌كند؟
آلبرت بغوزيان، اقتصاددان، در واكنش به افزايش 650 توماني نرخ دلار در هفته ابتدايي مهرماه 1400 بر اين باور است كه اين افزايش نرخ از سوي دولت (بانك مركزي) يا نيروهاي بازار (بازار متشكل ارزي) صورت گرفته است كه مي‌تواند عوايدي براي دولت به همراه داشته باشد كه يكي از گزينه‌هاي مهم در اين زمينه جبران كسري بودجه است. اين اقتصاددان با بيان اين پرسش كه بايد ديد نرخ ارز را در بازار چه كسي تعيين مي‌كند، تصريح كرد: يكي از سوالاتي كه همواره مطرح است همين سوال است كه پاسخ آن به اعتقاد بنده بانك مركزي است، اين در حالي است كه بانك مركزي مي‌گويد نيروهاي بازار و بازار متشكل ارزي تعيين‌كننده نرخ ارز هستند اما بايد گفت اين بازار متشكل ارزي چه افرادي هستند؟ اين كارشناس اقتصادي با اشاره به تغيير حكومت در افغانستان و احاطه طالبان بر اين كشور و تاثير آن بر قيمت دلار خاطرنشان كرد: تغييرات در اين كشور باعث شد تا نرخ دلار از 24000 تومان در ايران به بيش از 28000 تومان امروز برسد ضمن آنكه مسكوت ماندن مذاكرات هسته‌اي نيز بر سرنوشت اين بازار بي‌تاثير نبوده است.
چرا در بخش ارزي كشور سكوت حكمفرما شده؟
بغوزيان گفت: اين اواخر بانك مركزي هيچ واكنشي در اين خصوص نداشته و هيچ حرفي هم از مديريت اين بازار نزده است و در بخش ارزي كشور كاملا سكوت حكمفرما شده است و اين موضوع اصلا نشانه خوبي نيست و بانك مركزي هر چند به اين قضيه آگاه است اما به نظر مي‌رسد هيچ برنامه‌اي براي آن ندارد.
اين كارشناس بانكي با بيان اينكه بانك مركزي آگاه به اين موضوع است اما نگراني از اين بابت ندارد، ادامه داد: اينكه نرخ دلار 28000 تومان باشد يا 30000 تومان چندان اهميتي براي اين نهاد ندارد اما اينكه دولت كسري بودجه خودش را مي‌تواند از اين طريق تامين كند يا نه براي اين نهاد مهم است اما به اعتقاد بنده كثيف‌ترين راهي كه كسري بودجه دولت را از آن طريق تامين كنند همين افزايش نرخ ارز است چرا كه تبعات آن كم نيست و گراني همه كالاها را در پي دارد.
اين اقتصاددان با اشاره به سخنان ابراهيم رييسي در خصوص تورم و اينكه خط قرمز دولت را تورم ناميده است، افزود: متاسفانه بايد گفت افزايش نرخ دلار در جهت رشد نرخ تورم است و در اين مدت هم هيچ حركت مثبتي در جهت كاهش قيمت‌ها يا حتي ثبات آن ديده نشده است.او با بيان اينكه مردم ديگر قدرت خريد ندارند و اين گراني‌ها سرسام آور شده است، گفت: در همه بازارها از خودرو گرفته تا مسكن و حتي كالاهاي ديگر توان خريد به‌شدت كم شده است و اين موضوع اصلا نشانه خوبي نيست هر چند ممكن است براي اين بازارها وام هم در نظر گرفته شود اما فردي كه توانايي بازپرداخت اين وام‌ها را ندارد چگونه مي‌تواند در اين وضعيت بازار خريد داشته باشد.
افزايش نرخ دلار همه اجناس را مجددا گران خواهد كرد
بغوزيان با بيان اينكه هيچ دليل سياسي و اقتصادي روشني براي رشد 650 توماني نرخ دلار در هفته گذشته وجود نداشت، افزود: تنها گزينه‌اي كه به نظر مي‌رسد همين است كه بانك مركزي به صورت آگاهانه آرام‌آرام در جهت افزايش نرخ دلار اقدام كرده اين در حالي است كه افزايش نرخ دلار همه اجناس را مجددا گران خواهد كرد و زيان آن براي مردم است.
او تصريح كرد: همه هر روز صبح در انتظار نرخ اعلامي روي تابلوي صرافي بانك ملي هستند و زماني كه نرخ بالا مي‌رود همه براساس آن قيمت‌ها را تعيين مي‌كنند ضمن آنكه يك رابطه مستقيم هم ميان نرخ ارز و شاخص بورس وجود دارد و در صورتي كه نرخ ارز رشد كند قيمت سهام شركت‌هاي صادراتي نيز افزايش پيدا مي‌كند و زماني هم كه اين نرخ افت مي‌كند به همين ترتيب شاخص بورس كاهش مي‌يابد اما زماني كه قيمت ارز بالاست و بورس نوسان دارد اين موضوع نشانه ديگري براي اين بازار است.بغوزيان گفت: اينكه هزينه توليد رشد مي‌كند و سودآوري كم مي‌شود روي همه كالاها تاثير مي‌گذارد نه تنها بر شركت‌هاي صادراتي بلكه بر همه شركت‌ها، در مقايسه روند نرخ ارز 10000 توماني تا نرخ ارز 28000 توماني امروز بايد گفت كه اين قضيه باعث ايجاد درآمد براي همه شركت‌ها نشد چرا كه هزينه توليد هم همسو با اين افزايش نرخ بالا رفته است پس اين روند صعودي نبوده است.