سينماي استيون سيگال
مرتضي ميرحسيني
شايد باورش كمي سخت باشد، اما از زمان اكران اين فيلم نزديك به 3 دهه ميگذرد. فيلم «در محاصره» كه سال 1992 در چنين روزي اكران شد - و بسياري از ايرانيهاي علاقهمند به چنين فيلمهايي هم همان سال يا چندي بعد نسخه وياچاس آن را ديدند - بهترين فيلم استيون سيگال است. نه فقط تماشاگران عادي از آن لذت بردند و در دوره اكران بيشتر از 156 ميليون دلار فروخت كه بسياري از منتقدان سختگير سينما هم آن را پسنديدند و حتي آن سال در دو رشته - هر دو در بخش صدا - نامزد جايزه اسكار شد. سيگال در اين فيلم نقش آشپز رزمناوي هستهاي را بازي ميكند كه مجبور است به تنهايي با تروريستهايي كه اين كشتي را دزديدهاند و نقشههاي شومي در سر دارند روبهرو شود و جهان را از خطري بزرگ نجات دهد. جز سيگال، تامي لي جونز وگري بيوسي هم در اين فيلم حضور دارند و در مقابل او كه قهرمان مثبت و درستكار و تسليمناپذير ماجراست، شر و تباهي را نمايندگي ميكنند. استيون سيگال با اين فيلم - در چهارمين سال فعاليت سينمايياش به عنوان بازيگر - اوج موفقيت را تجربه كرد و از آن پس يا خودش را تكرار كرد يا مدام در نقشهاي شبيه به هم درجا زد يا با بازي در فيلمهاي ضعيف و سطح پايين، طرفدارانش را سرخورده كرد. البته يكي از چند ستاره سرشناس فيلمهاي اكشن و رزمي است و تا امروز در حداقل 60 فيلم حضور داشته، اما فيلمهاي خوب كارنامهاش بسيار اندكند و بيشترشان به همان دهه 1990 ميلادي برميگردند. او در بيشتر فيلمها يا پليس است يا پليس اخراجي، يا ارتشي يا نظامي سابق و تقريبا هميشه يكتنه به دل خطر ميزند و با دشمنانش - كه دشمنان جامعه هم هستند - مواجه ميشود. حتي در فيلم «رودررو با تاريكي» (2009) هم كه فيلمي خونآشامي است - و فيلم بسيار مزخرف و فاجعهاي است - باز نقشي را به عهده دارد كه زماني افسر ارتش بوده است. همان سال در فيلم ديگري به نام «مرد خطرناك» بازي كرد و در آن نقش شخصيتي را به عهده داشت كه سالهاي طولاني بيدليل زنداني بوده و تازه از حبس آزاد شده است. اينجا هم باز اشاره ميشود كه او در گذشته عضو نيروهاي ويژه بوده و سابقه نظامي دارد. سيگال آنقدر چنين نقشهايي را، بدون اندكي تفاوت با هم تكرار كرده بود كه زماني به شوخي ميگفتند اگر كسي او را ميشناسد يا شماره تلفني از او دارد به او بگويد «لطفا كمي خلاقيت!» استيون سيگال اكنون 70 سال دارد. ميگويند - و عدهاي درباره اين گفته ترديد انداختهاند - كه او استاد هنر رزمي آيكيدو است. به روايت خودش از همان سالهاي كودكي به هنرهاي رزمي دل بست و بعد در اوايل جواني براي يادگيري بهتر به ژاپن رفت و 15 سال آنجا ماند. در ژاپن هنر نبرد تن به تن و تمركز را فراگرفت و بعد در بازگشت به امريكا باشگاهي براي آموزش به هموطنانش تاسيس كرد (در مستند «راهي فراتر از افكار» (2001) چند نفر از شاگردانش، از تجربه حضور در اين باشگاه و تمرين زيرنظر او ميگويند) . بازيگري را با فيلم «فراتر از قانون» (1988) شروع كرد و با فيلمهايي مثل «سختكش» (1990) و «در جستوجوي عدالت» (1991) يكي از ستارگان سرشناس سينماي رزمي شد. كارنامه سينمايي و تلويزيونياش يك طرف، زندگي شخصي او هميشه پرحاشيه و خبرساز بوده و سايه مسائلي مثل اتهام تعرض جنسي و حتي تجاوز و همنشيني با سران گروههاي تروريستي بر آن سنگيني ميكند.