گروههاي شاخص انتخابات عراق
مقتدي صدر و فهرست سائرون: فهرست مقتدي صدر در انتخابات گذشته با كسب 54 كرسي از 329 كرسي پارلمان عراق، به شكل غافلگيركنندهاي توانست به بزرگترين فراكسيون پارلمان اين كشور تبديل شود. با اين حال، اثر مقتدي صدر و هوادارانش در سياست عراق، يكروزه ايجاد نشد، او و حاميانش از ابتداي اشغال نظامي امريكا در عراق يك نيروي سياسي قدرتمند در عراق محسوب ميشدند كه نهايتا بعد از يك دوره طولاني نبرد با امريكاييها، تصميم به مشاركت در فرآيند سياسي كشور گرفتند. از آن زمان تاكنون، مقتديصدر يكي از اصليترين تصميمگيران در مورد آينده سياسي عراق و گروه او، موثرترين تاجبخش براي انتخاب نخستوزير اين كشور هستند. با اين حال، صدر كه چند ماه پيش يكباره قصد خود براي تحريم انتخابات را اعلام كرده بود با بازگشت دوباره به رقابتها تصميم دارد قدرت خود را در پارلمان افزايش دهد و تعداد كرسيهايش را سه رقمي كند تا براي نخستين بار نخستوزير نه با كمك هواداران صدر، بلكه از ميان حلقه اطرافيان او انتخاب شود.
هادي عامري و فهرست فتح: فهرست فتح، نزديك به گروههاي حشدالشعبي، در انتخابات سال 2018 با اختلاف كمي نسبت به سائرون در جايگاه دوم ايستاد. 48 كرسي پارلمان اين فهرست را در جايگاه مناسبي براي تصميمگيري در خصوص انتخاب نخستوزير و همچنين مسائل كليدي كشور از جمله خروج نظاميان امريكايي از خاك عراق قرار داده است. هادي عامري و 120 هزار عضو حشدالشعبي و حاميانشان اميدوارند كه بتوانند در انتخابات پيش رو نتيجه بهتري را كسب كنند، اما رقابت فشرده ديگر گروههاي شيعه، از جمله حاميان مقتدي صدر، جريان حكمت و نوري مالكي و حيدر عبادي، كار را براي فهرست فتح سخت ميكند، چرا كه اكثريت شيعيان عراق دچار چنددستگي ميشوند و همه گروهها شانس كمتري براي كسب اكثريت دارند. علاوه بر اينها، گروه تازهتاسيس «حركت حقوق» به رهبري حسين مونس، از رهبران پيشين كتائب حزبالله، يكي از رقباي جديد جنبش فتح محسوب ميشود.
حيدر عبادي و ائتلاف نصر: انتخابات 2018 براي حيدر عبادي يك كابوس تمامعيار بود، او به عنوان نخستوزير وقت انتخاباتي را برگزار كرد كه انتظار داشت در پي برگزاري آن همچنان به عنوان نخستوزير به كار خود ادامه دهد، اما با كسب 42 كرسي از 329 كرسي پارلمان در اين انتخابات، عملا روياهاي استمرار نخستوزير عبادي بر باد رفت. عبادي شانس كمي براي بازگشت به قدرت دارد، اما همچنان اميدوار است كه بتواند بخشي از قدرت را در انتخابات پيش رو حفظ كند.
نوري مالكي و ائتلاف دولت قانون: نوري مالكي زماني رهبري حزب اسلامي الدعوه عراق با 128 كرسي در پارلمان را بر عهده داشت. او از زمان اشغال نظامي عراق توسط امريكا تنها نخستوزيري است كه دو دوره متوالي توانسته است حاكميت بر اين كشور را بر عهده داشته باشد. اما به مرور زمان، محبوبيت مالكي و ائتلاف تحت رهبرياش، دولت قانون، بهشدت كاهش پيدا كرده است. در انتخابات 2018 تعداد كرسيهاي ائتلاف از 92 كرسي به كمتر از 30 كرسي كاهش يافت. نوري مالكي از يك سو متهم به فساد و سوءاستفاده از قدرت است و از سوي ديگر بسياري او را يكي از نزديكترين چهرههاي سياسي به ايران ميدانند. اين اتهامها و انتسابها باعث ميشود كه از سوي بخش بزرگي از معترضان سال 1398، مالكي و ائتلاف تحت رهبرياش منفور محسوب شوند.
عمار حكيم و جريان حكمت ملي: خانواده حكيم، از شناختهشدهترين رهبران مذهبي عراق محسوب ميشوند و نفوذ زيادي در ميان افكار عمومي به ويژه شيعيان عراقي دارند، اما زمان زيادي از تشكيل جريان حكمت ملي عراق تحت رهبري عمار حكيم نميگذرد. جريان حكمت ملي در كنار ائتلاف دولت قانون، در واقع به نوعي جداشدگان از احزاب سنتي شيعه عراقي يعني حزب الدعوه اسلامي و مجلس اعلاي اسلامي عراق، محسوب ميشوند. هر دو حزب الدعوه و مجلس اعلا، به دليل حمايت از انقلاب اسلامي در ايران و مخالفت با جنگ تحميلي صدام عليه ايران، از جمله نزديكان ايران محسوب ميشدند. با گذشت دههها از سرنگوني حكومت صدام، مالكي و حكيم با دور شدن از احزاب سنتي خود، به نوعي خواستار نشان دادن عدم وابستگي و انتساب خود به تهران هستند. جريان حكمت ملي كه در حال حاضر 19 كرسي در پارلمان عراق دارد، يكي از جريانهاي رو به رشد سياسي در عراق محسوب ميشود و ممكن است بتواند در انتخابات امروز جايگاه خود را در پارلمان تقويت كند.
حسين مونس و حركت حقوق: حركت حقوق يك فهرست تازهتاسيس ميان شيعيان است كه توسط حسين مونس، از رهبران پيشين گروه كتائب حزبالله تاسيس شده است. كتائب حزبالله كه در طول سالهاي گذشته در كنار جنگ با تروريستهاي داعش، در مبارزه با نظاميان امريكايي در خاك عراق هم مشاركت داشت، سالهاست كه از سوي دولت امريكا مورد تحريم واقع شده است. با اين حال، حسين مونس يا ابو علي العسكري كه رهبري فهرست حركت حقوق را برعهده دارد، هرگونه ارتباط با كتائب حزبالله را نفي ميكند. او فهرستي از تكنوكراتهاي جوان و تحصيلكرده عراقي را براي شركت در انتخابات معرفي كرده است تا بتواند به عنوان يك جريان جديد با چهرههايي تازه وارد سياست عراق شود.
اسامه نجيفي و پروژه رستگاري ملي: اسامه نجيفي، رييس پيشين پارلمان عراق در انتخابات امروز با يك ائتلاف جديد تحت عنوان «پروژه رستگاري ملي» در انتخابات مشاركت ميكند. او كه پيش از اين دو دوره رياست مجلس را بر عهده داشت، اكنون در ميان احزاب سني عقبتر از حزب تقدم به رهبري محمد الحلبوسي، رييس كنوني مجلس قرار دارد. با اين حال با تشكيل ائتلافي از احزاب و فهرستهاي كوچكتر سني در مجلس كنوني، او اكنون نزديك به 35 كرسي پارلمان را در اختيار دارد و اميدوار است با افزايش تعداد كرسيهاي خود بار ديگر به رياست مجلس برسد.
محمد حلبوسي، حزب تقدم و ائتلاف حل: محمد حلبوسي در حال حاضر رياست مجلس عراق را بر عهده دارد و از ائتلاف الحل تحت رهبري جمال كربولي به اين مقام برگزيده شده است. برخلاف اسامه نجيفي كه پايگاه راياش در موصل است، هواداران اين ائتلاف بيشتر در استان انبار عراق حضور دارند. حلبوسي از سياستمداران نزديك به عربستان سعودي محسوب ميشود، درحاليكه اسامه نجيفي، از سياستمداران نزديك به تركيه و هوادار رجب طيب اردوغان به حساب ميآيد.
خميس الخنجر: بازرگان 56 ساله اهل فلوجه، يكي از ثروتمندترين طرفهاي اهل سنت در انتخابات است. او قصد دارد در انتخابات امروز خود را به عنوان يك سياستمدار اثرگذار با همراهي تعدادي از نامزدهاي مستقل تحت حمايتش وارد پارلمان كند و به يك رقيب جدي براي تصدي رياست پارلمان در رقابت با محمد الحلبوسي و اسامه نجيفي تبديل شود. خميس خنجر به حمايت از داعش و همچنين نزديكي با خانواده صدام، رييسجمهور معدوم عراق شهره است.
احزاب كردي: رقابت اصلي در اقليم كردستان عراق ميان دو حزب سنتي دموكرات كردستان و اتحاديه ميهني كردستان است. حزب دموكرات كه قدرت را در اقليم به صورت كامل در اختيار دارد در حال حاضر با 25 كرسي در پارلمان در مقابل 18 كرسي اتحاديه ميهني از اين حزب جلوتر است. تغيير در تركيب كرسيهاي احزاب كردي ميتواند در آينده اقليم كردستان و رهبري اين منطقه نيز تاثير داشته باشد. 15 نماينده كرد از گروههاي كوچكتر از جمله جنبش تغيير، حزب تازهوارد كردي هستند.