نرخ محبوبيت رييس‌جمهور امريكا همچنان در مسير كاهش قرار دارد
وضعيت هشدار براي بايدن
محمدحسين لطف‌الهي
جو بايدن، رييس‌جمهور امريكا در شرايطي روي كار آمد كه نارضايتي‌ها از دونالد ترامپ، رييس‌جمهور پيشين امريكا به دليل نقش او در مديريت ضعيف كرونا و به چالش كشيدن دموكراسي در ايالات متحده به پايين‌ترين سطح خود رسيده بود و اميد زيادي وجود داشت كه كانديداي دموكرات‌ها با اتخاذ رويكردي منطقي و مبتني بر علم بتواند امريكا را از چالش‌هايي كه با آن مواجه بود عبور دهد، اما مجموعه نظرسنجي‌هايي كه اخيرا منتشر شده نشان مي‌دهد بايدن نه‌تنها در اين زمينه موفقيت چنداني كسب كرده كه اميد زيادي هم به آينده دولت او وجود ندارد. نرخ مقبوليت رييس‌جمهور امريكا در هفته‌هاي اخير افت محسوسي را تجربه كرده است. براساس ميانگين نظرسنجي‌ها كه در وب‌سايت fivethirtyeight منتشر شده، 49.2 درصد از شهروندان امريكايي از عملكرد رييس‌جمهور و سياست‌هايي كه كاخ سفيد به كار مي‌بندد رضايت ندارند و تنها 44.6 درصد از امريكايي‌ها عملكرد بايدن و تيم او را رضايت‌بخش ارزيابي مي‌كنند.
از 30 آگوست به اين‌سو در ميانگين نظرسنجي‌ها تعداد ناراضي‌ها از عملكرد بايدن بيش از موافقان سياست‌هاي او بوده و عوامل زيادي در اين موضوع نقش داشته‌اند. با اين حال، نگاهي به جزييات نظرسنجي‌ها و مقايسه آنها با نظرسنجي‌هاي ماه‌هاي اوليه رياست‌جمهوري جو بايدن ثابت مي‌كند دو عامل پررنگ‌ترين نقش را در به وجود آوردن وضعيت فعلي دارند؛ اول كنترل نشدن شيوع ويروس كرونا و تبعات سنگيني كه شيوع واريانت دلتاي اين ويروس براي ايالات متحده داشت و دوم، خروج نيروهاي امريكايي از افغانستان كه به يك فاجعه براي اعتبار بين‌المللي اين كشور بدل شد. به‌طور ويژه ناتواني در بازگرداندن زندگي امريكايي‌ها به وضعيت عادي غيركرونايي كه يكي از وعده‌هاي اصلي دولت بوده، اصلي‌ترين دليل براي افت محبوبيت بايدن است چرا كه حجم خبرها و تحليل‌ها پيرامون خروج نظاميان امريكايي از افغانستان و تبعات آن براي مردم اين كشور تا حد زيادي كاهش يافته و در حال حاضر كمتر كسي پيرامون خروج از افغانستان صحبت مي‌كند.
براساس آمارها خروج از افغانستان رابطه مستقيمي با كاهش محبوبيت بايدن داشته و افزايش خبرها پيرامون اين موضوع تا 31 آگوست كه آخرين سرباز امريكايي از اين كشور خارج شد، همزمان بوده با شدت يافتن روند كاهش محبوبيت بايدن. كارشناسان معتقدند مساله افغانستان محرك آغازين براي افت محبوبيت بايدن بوده اما آنچه باعث شده اين روند كاهشي تا امروز ادامه پيدا كند، شيوع واريانت و تبعات اقتصادي ناشي از آن بوده است. به‌طور كلي، از ابتداي روي كار آمدن دولت جديد نگاه مثبتي به عملكرد اقتصادي كاخ سفيد وجود نداشت و تعداد مخالفان و موافقان سياست‌هاي اقتصادي دولت تقريبا برابر بودند اما با شروع واريانت دلتا و افت شديد در رضايت از وضعيت اقتصادي باعث شد تا نرخ محبوبيت بايدن بيش از پيش كاهش يابد. از سوي ديگر تا پيش از تشديد وضعيت شيوع بيماري كوويد 19، نرخ رضايت از عملكرد دولت در اين حوزه تا حدود 63 درصد نيز بالا رفته بود و مردم تصور مي‌كردند با واكسيناسيون گسترده به پايان كرونا نزديك شده‌اند اما ماه سپتامبر با افزايش تعداد مبتلايان و به تبع آن مرگ‌هاي ناشي از كرونا، وضعيت تغيير كرد و عملا نقطه قوت بايدن در نظرسنجي‌ها به نقطه ضعف او بدل شد.
كليف يانگ، مدير ارتباطات عمومي شركت نظرسنجي ايپسوس در اين خصوص مي‌گويد: «آمارهاي ما نشان مي‌دهد او بازي انتظارات را كاملا باخته است. از زمان گسترش واريانت دلتا كه تاثيرات بسيار زيادي روي زندگي شهروندان گذاشت، آنها درصدد اصلاح انتظارات خويش از وضعيت برآمدند و كاهش گسترده انتظارات و در پي آن كاهش اميد به آينده، وضعيت را براي دولت بايدن خراب كرد.» به گفته او، ستون اصلي محبوبيت بايدن عملكرد او در مقابل پاندمي بود و حالا دولت او در وضعيت بسيار سختي قرار دارد.
براساس نظرسنجي مشترك ايپسوس - اكسيوس، وضعيت كنوني پديدآمده در جامعه باعث شده محبوبيت بايدن حتي در بدنه اصلي راي‌دهندگان حزبي دموكرات‌ها نيز كاهش يابد. بر اين اساس، او كه در انتهاي ماه جولاي از محبوبيت 88 درصدي ميان دموكرات‌ها برخوردار بود اكنون با افت 7 درصدي در اين زمينه روبه‌رو شده و 81 درصد از دموكرات‌ها را حامي خود مي‌بيند كه اين موضوع زنگ خطري جدي براي حزب دموكرات محسوب مي‌شود. به گفته كارشناسان، از جمله تبعات شيوع ويروس كرونا اين بوده كه محبوبيت بايدن در ميان افراد مستقل و غيرحزبي نيز با كاهش جدي مواجه شده و همين مساله باعث رقم خوردن وضعيت فعلي براي او شده است.
اين وضعيت عادي است يا غيرعادي؟
ممكن است اين‌گونه تلقي شود كه كاهش محبوبيت روساي جمهور پس از گذشت چند ماه از شروع كارشان و پس از فرونشستن هيجانات انتخاباتي امري عادي است اما در واقع نگاهي به آمار گذشتگان نشان مي‌دهد پايين‌تر بودن نرخ مقبوليت يك رييس‌جمهور نسبت به مخالفان سياست‌هاي او اصلا عادي نيست. از سال 1945 به اين سو تنها دو رييس‌جمهور بيشتر زمان دوره اول رياست‌جمهوري خود را در چنين وضعيتي سپري كرده‌اند؛ يكي جرالد فورد و ديگري دونالد ترامپ. بيل كلينتون نيز در برخي مقاطع دچار چنين وضعيتي شده اما اين مساله براي او يك دردسر پايدار نبوده است. تحليلگران مي‌گويند وضعيت سياست داخلي در امريكا به نسبت گذشته تغيير كرده و تشديد فضاي دوقطبي باعث شده انتظار برود محبوبيت روساي جمهور نزديك به 50 درصد باشد اما حتي با در نظر گرفتن اين موضوع نيز بايدن در مقايسه با محبوبيت باراك اوباما در اكتبر 2009، وضعيت بسيار بدتري را تجربه مي‌كند.
چنين وضعيتي كار را براي كاخ سفيد در پيشبرد سياست‌هايي كه مخالفاني جدي در جناح مقابل دارد سخت مي‌كند. لوايحي نظير توسعه زيرساخت‌ها كه براي تصويب آنها حمايت كامل درون‌حزبي و همراهي تعدادي از جمهوري‌خواهان نياز بود حالا براي به سرانجام رسيدن، به تلاش بسيار بيشتري از سوي كاخ سفيد نياز دارند و دموكرات‌ها با تكيه بر در اختيار داشتن اكثريت كنگره نمي‌توانند به آساني از اين چالش‌ها عبور كنند.
نيت كوهن، تحليلگر نيويورك‌تايمز در اين باره مي‌نويسد: «نظرسنجي‌ها بيانگر آن است كه محبوبيت بايدن در ميان زنان، جوانان و سياهان دموكرات كاهش يافته و اين كاهش ناشي از اتفاقاتي نظير خروج از افغانستان و پاندمي است. گذر زمان و بهبود شرايط مي‌تواند وضعيت را تغيير دهد و اين يعني شرايط كنوني موقتي است. بايدن قادر خواهد بود با به سرانجام رساندن لوايحي كه مدت زيادي است در كنگره معطل شده‌اند اعتبار خود را بازيابد.» به نوشته او، يكي از موارد جالب توجه در خصوص بايدن اين است كه او در ميان مردان كه اقليت حاميانش را تشكيل مي‌دادند افت حدودا 3 درصدي را تجربه كرده و از 45 درصد به 42 درصد رسيده در حالي كه اين افت در ميان زنان كه بدنه اصلي حاميان بايدن را تشكيل مي‌دادند بيشتر بوده و اختلاف ميان درصد مردان حامي و زنان حامي از 12 درصد به 6 درصد رسيده است. نيت كوهن پيش‌بيني كرده با ورود فضاي كشور به انتخابات كه وضعيت را وارد فاز ايدئولوژيك كرده و فضايي دو قطبي ايجاد مي‌كند، مي‌تواند شرايط محبوبيت بايدن را به وضعيت عادي بازگرداند.
به نظر مي‌رسد دولت بايدن نيز نسبت به وضعيت خطيري كه در آن قرار دارد آگاه است. هفته گذشته زماني كه از جن ساكي، دبير مطبوعاتي كاخ سفيد پرسيده شد كه دليل افت محسوس بايدن در نظرسنجي‌ها چيست او پاسخ داد: «كشور ما در وضعيت سختي قرار دارد. ما همچنان در حال مبارزه‌اي سخت با كوويد هستيم، در حالي كه بسياري از شهروندان از جمله تعدادي از خود ما در دولت تصور مي‌كرديم از آن عبور كرده‌ايم. واضح است كه پاندمي همه‌چيز را تحت‌تاثير قرار داده حتي زنجيره تامين كالا و وضعيت ترخيص كالاها از گمرك‌ها را. مردم نگران رفاه و آينده خود هستند و دولت نيز تلاش دارد پاندمي را تحت كنترل خود دربياورد تا شرايط به وضعيت عادي بازگردد.»
هيلاري كلينتون: امريكا غرق در بحران‌هاي ساختاري است
وزير امور خارجه پيشين امريكا معتقد است كه ايالات متحده با بحران ساختاري ايجاد شده در دوره «دونالد ترامپ» رييس‌جمهور سابق اين كشور روبه‌رو است. به نوشته هفته‌نامه «ويك»، «هيلاري كلينتون» وزير امور خارجه پيشين امريكا در جريان يك گفت‌وگو اظهار داشت كه فكر مي‌كند ايالات متحده در نتيجه تلاش‌هاي ترامپ براي برهم زدن انتخابات رياست‌جمهوري 2020 با بحران ساختاري مواجه است. وي گفت: «من فكر مي‌كنم نه تنها به بحران كامل ساختاري نزديك شديم، بلكه فكر مي‌كنم اينك در اين بحران هستيم.» كلينتون گفت: «ما در معرض حمله بسيار خطرناك و مداوم سطح بالا هستيم و بديهي است كه رييس‌جمهور سابق نه تنها پشت اين جريان بود، بلكه آن را تحريك كرد و اين كار را ادامه مي‌دهد.» كلينتون در ادامه اعضاي حزب جمهوري‌خواه را كه با تلاش‌هاي ترامپ براي تضعيف شكست در انتخابات همراه شده‌اند، با اعضاي يك فرقه مقايسه و استدلال كرد كه اين تلاش‌ها همراه با شبكه اطلاعات نادرست «فيس‌بوك» يك بي‌ثباتي در امريكا ايجاد كرده است. كلينتون همچنين گفت كه معتقد است اگر ترامپ تصميم بگيرد در سال 2024 نامزد رياست‌جمهوري شود، بدون شك نامزد جمهوري‌خواهان خواهد شد. وي در خاتمه افزود: «جمهوري‌خواهان همه از آشفتگي كه ترامپ ايجاد كرده است، هراس دارند.» كلينتون كه در حال حاضر مشغول تبليغ كتاب جديد خود به نام «دولت ترور» است، گفت كه هيچ برنامه‌اي براي نامزدي مجدد ندارد. وي پيش‌تر تاكيد كرده بود كه هرگز از سياست خارج نخواهد شد، زيرا احساس مي‌كند كه دموكراسي امريكا در خطر است.