اخلاق و چالش‌هاي زمانه
سيدحسن اسلامي اردكاني
وقتي مسائل اخلاقي جدي گرفته شوند و متفكران با پديدار اخلاقي مسوولانه روبه‌رو شوند، حاصل آن زايش و نشر آثار متعدد و فربهي در عرصه اخلاق است. يكي از اين رويارويي‌هاي مسوولانه را در مجموعه «مطالعات تازه در اخلاق مسيحي» مي‌بينيم كه تاكنون به بيش از سي مساله جدي پرداخته است. آثار متعدد اين مجموعه كه منتشر شده است هدفي همسو دارند: به دست دادن تصويري فراگير، منظم، متعهدانه و منسجم به پرسش‌ها، نگراني‌ها چالش‌ها و مسائل اخلاقي زمانه از منظر مسيحي.
هر يك از نويسندگان اين مجموعه متناسب با توانايي و تخصص علمي خود بر يك مساله انگشت مي‌گذارند و ابعاد آن را بررسي و اهميت آن را در جامعه بشري امروز نشان مي‌دهند. آنگاه بر آن مي‌شوند تا بر اساس نگرش و اخلاق مسيحي به آن پاسخ دهند و شيوه تعامل ايماني را به آن نشان بدهند. حاصل اين نگرش دانشگاهي- ديني به اين مسائل، مجموعه حاضر است كه بدون ناديده گرفتن ديدگاه‌هاي ناديني موجود در جهان امروز، پاسخي متعهدانه و ديني به مسائل مي‌دهد. برخي عنوان‌هاي منتشرشده در اين مجموعه عبارتند از: حقوق و اخلاق مسيحي، قدرت و اخلاق مسيحي، تكثر و اخلاق مسيحي، مسووليت و اخلاق مسيحي، عدالت و اخلاق مسيحي، محيط زيست و اخلاق مسيحي، اقتصاد بازار و اخلاق مسيحي، زيست‌شناسي و اخلاق مسيحي، خوددوستي و اخلاق مسيحي، ژنتيك و اخلاق مسيحي، خشونت رسانه‌اي و اخلاق مسيحي، بخشايش و اخلاق مسيحي، عدالت جهاني و اخلاق مسيحي، جنسيت و اخلاق مسيحي، نابرابري و اخلاق مسيحي و فداكاري و اخلاق مسيحي.
بخش‌هايي از اين مجموعه از سوي پژوهشگران و علاقه‌مندان ايراني مرور و در كتاب اخلاق مسيحي در مواجهه با پرسش‌هاي امروزي (به كوشش محسن جوادي، تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، 1400، 499صفحه) منتشر شده است.
در اين كتاب، يازده عنوان از مجموعه اصلي انتخاب و با دقت خوانده و گزارش شده است. من خود اين بخت را داشته‌ام كه دو عنوان از مجموعه اصلي را مرور و خلاصه كنم (محيط زيست و اخلاق مسيحي، و دروغ و اخلاق مسيحي). اين دو كتاب از جهات مختلف برايم بسيار آموزنده و خواندني بودند. ديگر موضوعات مرور شده در اين كتاب عبارتند از: خير عمومي و اخلاق مسيحي، اميد و اخلاق مسيحي، نوع‌دوستي و اخلاق مسيحي، عرصه عمومي و اخلاق مسيحي، همزيستي و اخلاق مسيحي، نظام سلامت و اخلاق مسيحي، اضطرار اقتصادي و اخلاق مسيحي، الكل، اعتياد و اخلاق مسيحي.
در هر موضوعي، گزارشگر كل متن اصلي را خوانده و سپس كوشيده است آن را در حجمي معين و حدود 15 هزار كلمه بازنويسي كند. در واقع، ساختار كتاب از اين جهت يك‌دست است و گزارشگران از سياست يگانه‌اي تبعيت كرده‌اند. اين مجموعه بازگوي ديدگاه متفكراني است كه خاستگاه مسيحي دارند. با اين همه، شيوه و رويكرد آنها به مسائل براي پژوهشگران حوزه اخلاق كه خاستگاه اسلامي دارند بسيار مفيد است. اين مجموعه به خوبي ابعاد اخلاق اجتماعي و گستره حضور اين شاخه پويا را نشان مي‌دهد و ربط و نسبت آن را با سلامت فردي و عمومي آشكار مي‌سازد. پژوهشگران حوزه اخلاق با خواندن دقيق اين مجموعه درس‌هاي موثري براي پيشبرد عرصه كار خود خواهند آموخت و از آن بهره‌ها خواهند برد.