حضور چين در بخش مسكن براي به نتيجه رساندن طرح جهش توليد مسكن
خانه‌هاي چيني- ايراني
ندا جعفري
مهرماه امسال يكي از نمايندگان مجلس از مذاكره ايران با چين براي ورود به ساخت مسكن در قالب قانون جهش توليد و تامين مسكن خبر داد، اما اقبال شاكري يك روز بعد از انتشار اين خبر اظهارات منتسب به خود را تكذيب كرد. پس از اين موضع‌گيري‌هاي متفاوت، تصور بر اين بود كه حضور چين در ايران براي خانه‌سازي منتفي است. اما چند روز بعد محمود محمود‌زاده معاون وزير راه و شهرسازي بر حضور عن‌قريب چيني‌ها در ايران صحه گذاشت و در خصوص مشاركت چين در ساخت واحدهاي نهضت ملي مسكن، اطلاعاتي داد. با استناد به گفته‌هاي او «مذاكراتي كه با كشور چين و ساير كشورها انجام شده در حوزه ساخت نيست بلكه مذاكره با چيني‌ها به منظور ورود تكنولوژي‌هاي جديد ساخت است كه منطبق با معماري و هويتي است كه در ايران وجود دارد تا از اين طريق بتوانيم سرعت، كيفيت و قيمت تمام شده را مديريت كنيم.» او كه وعده داده واحدهاي قانون جهش توليد مسكن ۳۰ درصد پايين‌تر از نرخ بازار عرضه شود، گفته بود: «هم‌اكنون در ساخت‌وسازهاي سنتي يك واحد مسكوني بين يك سال و نيم تا دو سال، زمان مي‌برد. اما چنانچه صنعتي‌سازي رواج پيدا كند در يك سال اين كار قابل انجام است كه حداكثر ۳۵ درصد پايين‌تر از قيمت بازار احداث خواهد شد و كيفيت آن نيز متفاوت از ساخت و ساز سنتي است.» اين اظهارات معاون وزير راه و شهرسازي در حالي است كه پيش از اين مجيدرضا حريري رييس اتاق مشترك ايران و چين گفته بود:« در برنامه ۲۵ ساله ايران و چين درباره ساخت و سازهاي بخش‌هاي عمراني صحبت‌هايي شده اما چين قرار نيست در ساخت و ساز مسكن در ايران مشاركت كند و البته احتياجي نيز به حضور آنها نيست؛ چرا كه ساخت و سازهاي مسكن در ايران صنعتي نيست كه به خاطر آن شركت‌هاي بزرگ چيني با تكنولوژي بالا وارد ايران شوند زيرا ساخت و ساز خانه در ايران به شيوه سنتي انجام مي‌شود.»
چين داراي سرمايه و قدرت اقتصادي است
عباس زينعلي، كارشناس بازار مسكن در خصوص ورود چيني‌ها به بازار ساخت مسكن معتقد است بر اساس تجربيات گذشته كه در بخش ساخت و ساز با چيني‌ها داشته‌ايم اين كشور چندان سابقه خوبي در بخش ساخت و ساز ندارد و بايد گفت چين صاحب سبك معماري ويژه‌اي هم نيست و تكنولوژي خاصي هم در بخش ساخت و ساز مسكن نداشته است. اين كارشناس بازار مسكن در ادامه به «اعتماد» گفت: تنها موضوعي كه شايد براي ايران مهم باشد اين است كه اين كشور بانفوذ و ثروتمند آسيايي داراي سرمايه و قدرت اقتصادي است و مي‌تواند با همكاري با ايراني‌ها و بهره‌گيري از دانش مهندسان ايراني و امكانات فني ما پروژه‌هاي ساختمان‌سازي در ايران را پيش ببرد ضمن آنكه كشورهاي ديگر هم با توجه به شرايط فعلي ايران در حوزه بين‌الملل با ما رابطه چنداني ندارند و نمي‌توان از آنها كمك گرفت. زينعلي با اشاره به سوابق چيني‌ها در حوزه ساخت‌وساز در كشورهاي ديگر خاطرنشان كرد: فعاليت‌هاي گذشته چيني‌ها نشان مي‌دهد چندان در اين زمينه موفق نبوده‌اند البته اين قضيه به نوع قراردادي كه بين دو كشور ايران و چين بسته مي‌شود شرايط امروز چيني‌ها نيز وابسته است.
سرمايه‌هاي داخلي براي پروژه جديد دولت بسيار محدود است
اين كارشناس بازار مسكن با بيان اينكه سرمايه‌هاي داخلي براي ساخت 4 ميليون مسكن بسيار محدود است، ادامه داد: در كنار اين موضوع مهم سازندگان قدرتمندي هم اين روزها در بازار مسكن به چشم نمي‌خورند و شايد در اين روزهاي سخت به لحاظ اقتصادي سرمايه‌هاي اين كشور در بخش ساخت و ساز مسكن بتواند مفيد واقع شود. زينعلي تصريح كرد: گفته شده كه قرار است چيني‌ها تكنولوژي ساخت مسكن را به ايران وارد كنند كه در اين مورد بايد گفت چيني‌ها داراي تكنولوژي پيشرفته در حوزه ساخت مسكن نيستند كه در دنيا برند شده باشد و همه آن را بشناسند و به نظر مي‌رسد چين هم از تكنولوژي‌هايي كه عموما در همه جاي دنيا وجود دارد و آن را خريداري كرده و مالك آن شده است در ايران استفاده خواهد كرد.
ورود تكنولوژي با استانداردهاي روز مفيد است
اين كارشناس بازار مسكن در خصوص تكنولوژي كه اين كشور به ايران وارد مي‌كند، گفت: در صورتي كه اين تكنولوژي‌ها داراي استانداردهاي كافي براي ساخت و ساز در ايران باشند با توجه به حجمي كه دولت براي ساخت مسكن در نظر گرفته است مي‌تواند موثر باشد. زينعلي با بيان اينكه چين خود به ساخت مسكن نياز دارد، گفت: با توجه به جمعيت ميلياردي اين كشور چين هم همانند ايران بايد به ساخت وساز اقدام كند اما سوابق انبوه‌سازي اين كشور چندان قوي نيست و گاهي هم به شكست منجر شده اما ممكن است در اين همكاري بين دو كشور ايران هم بتواند در بخش‌هايي به اين كشور كمك كند. اين كارشناس بازار مسكن ادامه داد: به دليل اينكه چين در حوزه ساختماني در دنيا كشور مطرحي نبوده شناخت خوبي هم از ساخت مسكن اين كشور در دنيا وجود ندارد اما در حال حاضر دولت به اين نتيجه رسيده كه براي ساخت آپارتمان‌هايي كه براي طرح ملي مسكن پيش‌بيني شده با اين كشور قرارداد ببندد. زينعلي خاطرنشان كرد: تكنولوژي ساخت مسكن در كشورهاي مطرحي مانند امريكا، كانادا و برخي از كشورهاي اروپايي مسلما بهتر از چين است.
معماري ساختمان‌ها در اروپا با همه جاي دنيا فرق دارد
اين كارشناس مسكن در مورد شرايط ايران در حوزه ساخت و ساز نيز گفت: صنعت ساختمان‌سازي در ايران با سابقه ساخت و معماري در آن متفاوت است هر چند ايران داراي بناهاي بسيار خوبي از گذشته است و در خاورميانه نيز حرفي براي گفتن دارد اما در مقابل با كشورهاي اروپايي برتري چنداني ندارد زيرا معماري ساختمان‌ها در كشورهاي اروپايي قابل مقايسه با معماري كشورهاي ديگر نيست و همواره زيبايي سبك معماري، كيفيت ساخت و بناي مفيد آنها زبانزد بوده است. گفتني است؛ «صنعتي‌سازي واحدهاي مسكوني» در واقع روش ساختمان‌سازي از طريق سازه‌هاي پيش‌ساخته است؛ به‌طوري كه ۹۵ درصد سازه به‌صورت پيش‌ساخته در كارخانه آماده شده به محل پروژه منتقل و مونتاژ مي‌شود، البته ايران با كمك شركت‌هاي تركيه‌اي قبلا نيز در طرح «مسكن مهر» اين روش را آزموده و با شكست روبرو شده بود.