پاسخ وزير بهداشت به «اعتماد» در اولين نشست خبري
پس از آغاز وزارت:
ظرف چند هفته آينده متخلفان ارز دارو را
به مردم معرفي مي‌كنيم
گروه اجتماعي
يك خانه‌تكاني اساسي در بدنه ستادي وزارت بهداشت به راه افتاده است. هر دو يا سه روز يك‌بار، وزير بهداشت حكم انتصاب جديدي صادر مي‌كند و البته پس از اخطاري كه نمايندگان مجلس درباره ناديده گرفتن اصل تعارض منافع و ابهام در چند شغلگي و ذي‌نفع بودن برخي منصوب‌شدگان از منافع همزمان در بخش خصوصي و دولتي به وزير بهداشت دادند، حالا به نظر مي‌رسد بهرام عين‌اللهي در عزل و نصب‌ها دقت و وسواس بيشتري خرج مي‌كند. مروري بر انتصابات 71 روز اخير در بدنه ستادي وزارت بهداشت و تغيير معاونان وزير نشان مي‌دهد كه وزير بهداشت، در فاصله 7 شهريور تا 17 آبان 29 حكم انتصاب مديريت دايم يا سرپرستي امضا كرده و حالا جز معاون درمان و برخي مديران با سابقه همچون رييس مركز مديريت بيماري‌هاي وزارت بهداشت و كارشناسان، تقريبا سراغ از چهره آشنايي در ساختمان 16 طبقه بلوار فرحزادي نمي‌توان گرفت.
البته بهرام عين‌اللهي ديروز و در اولين نشست خبري خود پس از آغاز وزارت، در پاسخ به «اعتماد» درباره ذات اين تغييرات مديريتي كه نيمه مهر ماه امسال، به دليل شائبه‌هايي مبني بر بي‌توجهي وزير به اصل تعارض منافع، مورد اعتراض و اخطار نمايندگان مجلس هم قرار گرفته بود، گفت كه انتصاب‌ها پس از اخذ ميثاق‌نامه از مديران جديد بوده ضمن آنكه احكام صادره، تا سه ماه معادل سرپرستي مسووليت واگذار شده است و به خصوص در مورد روساي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كه انتصاب قطعي رييس دانشگاه كه در واقع، معاون و نماينده تام‌الاختيار وزير در استان محل خدمت محسوب مي‌شود هم، تا زمان تاييد شوراي عالي انقلاب فرهنگي، معطل خواهد بود.
«ما هر مديري كه منصوب مي‌كنيم يك ميثاق‌نامه با او امضا مي‌كنيم. ميثاق‌نامه هم اين است كه آن فرد ديگر فعاليت اقتصادي خصوصي نداشته باشد. بسياري از انتصابات در كشور؛ در سطح استانداري و مديران قبلي، سوابق كار خصوصي دارند و اين‌طور نيست كه همه دولتي باشند، خيلي‌ها مديرعامل شركت بودند حتي خارج از وزارت بهداشت؛ اما خط قرمز ما اين است كه وقتي مدير ما مي‌شوند، بايد تمام وقت باشند، كمك و مشكلات ما را حل كنند.اين موضوع را در كميسيون بهداشت و درمان هم توضيح دادم. ما براي انتصاب مدير، به ويژه در دانشگاه‌ها بايد ويژگي‌هاي مختلفي اعم از ويژگي‌هاي مديريتي، علمي، تخصصي و... را در نظر بگيريم و دانشمند باشند و بتوانند اساتيد را اداره كنند و اين از برنامه‌هايي بود كه در مجلس گفتم و به عنوان يكي از اصول مهم در نظر گرفتيم. مي‌دانيد افرادي كه ما منصوب مي‌كنيم، تا سه ماه سرپرست هستند و بعد به عنوان رياست بايد توسط شوراي عالي انقلاب فرهنگي تاييد شوند. اين سه ماه آزمايشي است كه افراد آزمايش شوند و ممكن است به رياست دانشگاه برسند و ممكن است نرسند و عملكرد آنها اين موضوع را مشخص مي‌كند. عملكرد براي ما بسيار مهم‌تر از همه حاشيه‌هايي است كه متاسفانه در برخي جاها ايجاد مي‌شود.»
البته وزير بهداشت همچون ساير اعضاي دولت سيزدهم، بسيار هوشمند است و مي‌داند كه چطور با پاسخ‌هاي كلي و خودداري از تشريح جزيياتي كه مي‌تواند به ضرر او و مقامش تمام شود، پرونده يك سوال را ببندد. ديروز عين‌اللهي رشته هدايت اولين نشست خبري خود را به سرپرست مركز اطلاع‌رساني وزارت بهداشت سپرد و بنابراين، پس از هر دور كه چند خبرنگار سوالات خود را مطرح مي‌كردند و انتظار پاسخ‌هاي مفصل و تشريحي از وزير داشتند، عين‌اللهي با جواب‌هاي كلي و بدون اشاره به جزييات، هر سوال را مختومه مي‌كرد. اين روش يك حسن دارد و يك عيب؛ حسن، آسان شدن مواجهه وزير با سوالات خبرنگاران است؛ يك پاسخ كلي و ايفاي وظيفه و يك گريز محترمانه از چالش‌هاي رسانه‌اي. عيب اين روش اما گريبان خود وزير را مي‌گيرد چون كلي‌گويي، حاشيه و شائبه‌ها را دامن مي‌زند چنانكه هم زد و پس از ترك جلسه توسط وزير، بحث و جدل خبرنگاران بر سر يك كلمه يا يك جمله وزير و ربط آن واژه يا جمله به بسياري مشكلات مغفول و خطوط قرمز كشور آغاز شد. مصداق ديگر از اين رويه عجيب وزير بهداشت دولت سيزدهم، خودداري از پاسخ مشروح به سوال ديگر «اعتماد» درباره نحوه مقابله با فساد در حوزه دارو و رانت واردات دارو و ناتواني وزراي سابق در شكست مافياي دارو بود كه عين‌اللهي در پاسخ به اين سوال گفت: «در مورد فساد در حوزه دارو و تجهيزات، با تعيين رياست جديد غذا و دارو از ايشان خواستيم اين مباني فساد شناسايي شوند و قطعا با آن مبارزه خواهد شد و ان‌شاءالله در چند هفته آينده شما اين را خواهيد ديد افرادي كه ارز دولتي گرفتند ولي به صورت دولتي كار نكردند و به صورت آزاد كار كردند، به مردم معرفي مي‌شوند. ما ارز دارو را، بيت‌المال و حق مردم حساب مي‌كنيم و هر خلافي در اين حوزه، خط قرمز ماست.»
وزير بهداشت دولت سيزدهم
قائل به انتقاد صريح نيست
عين‌اللهي چندان قائل به انتقاد مستقيم از همتايان و وزراي پيشين نيست و ترجيح مي‌دهد با اشاراتي غيرمستقيم، مشكلات ايجاد شده و موجود را مطرح كند. مصداق اين رويه وزير اينكه ديروز، در پاسخ به سرنوشت يك ميليارد دلار برداشت شده از صندوق توسعه ملي و وضعيت ذخاير ارزي وزارت بهداشت گفت: «بيشترين مقدار از اين رقم براي واكسن هزينه شد. در حال حاضر حدود ۱۰۰ ميليون دلار پول ارزي بيشتر نداريم. از گذشته خبر ندارم اما اكنون اينقدر است.»
معلوم شدن تكليف اين برداشت كلان در حالي است كه فروردين سال 1399، رييس‌جمهوري وقت از رهبري درخواست كرد با برداشت يك ميليارد دلار از صندوق توسعه ملي براي مقابله با بيماري كرونا موافقت كنند. پس از موافقت رهبري، وزير بهداشت دولت دوازدهم بارها طرح سوال كرد كه «نمي‌دانيم تكليف اين برداشت چه شد و به ما بگويند با اين رقم برداشتي چه كرده‌اند؟»
نيمه مرداد امسال به استناد گزارش ديوان محاسبات اعلام شد كه «بانك مركزي تا تاريخ 5 تيرماه امسال، مبلغ 866.369.515 يورو از حساب صندوق توسعه ملي برداشت و معادل ريالي آن به مبلغ 199.403 ميليارد ريال را به حساب خزانه‌داري كل كشور واريز كرد. با تخصيص سازمان برنامه و بودجه كشور، 196.753 ميليارد ريال (شامل 152.563 ميليارد ريال بابت هزينه‌هاي جاري، شامل تامين دارو و واكسن، تامين لوازم حفاظت فردي بخش‌هاي بهداشت و درمان، تامين كيت‌هاي آزمايشگاهي شناسايي كرونا، پاداش پرسنل درگير بخش بهداشت و درمان، پرداخت بيمه بيكاري به كارگراني كه در نتيجه تاثيرات كرونا، شغل خود را از دست داده‌اند، خريد ملزومات مصرفي و مواد ضدعفوني‌كننده و مبلغ 44.190 ميليارد ريال نيز جهت پرداخت هزينه‌هاي تملك دارايي‌هاي سرمايه‌اي شامل احداث، تكميل و توسعه بيمارستان‌ها، در وجه دستگاه‌هاي اجرايي ذي‌ربط)، پرداخت و مبلغ 2.650 ميليارد ريال نيز تا تاريخ تهيه گزارش (اواسط تيرماه)، نزد خزانه‌داري كل كشور باقي مانده كه متعاقبا و بر اساس تخصيص‌هاي صادره توسط سازمان برنامه و بودجه كشور، پرداخت خواهد شد.عمده پرداخت‌هاي انجام شده توسط دانشگاه‌هاي علوم پزشكي استان‌ها شامل؛ پرداخت‌هاي تشويقي پرسنل بهداشت و درمان، خريد تجهيزات بهداشتي و درماني، خريد تجهيزات بيمارستاني، به كارگيري نيروي انساني، خريد دارو و... بوده است.»
عين‌اللهي در اولين نشست خبري خود با خبرنگاران، به عنوان مقدمه‌اي براي باز شدن مسير پرسش و پاسخ در شرح آنچه از دولت دوازدهم تحويل گرفته، گفت: «در طول دو سال گذشته، 205 نفر از اعضاي وزارت بهداشت و مدافعان سلامت و تعدادي از خانواده‌هاي ايشان درگير كرونا شدند. پزشك يا پرستاري كه در بيمارستان‌هاي كرونايي كار مي‌كرد به هر حال به خانه و به جمع خانواده‌اش برمي‌گشت. در بسياري از كشورها با كمبود پزشك و پرستار مواجه بودند و حتي بيماران بر زمين ماندند در حالي كه در كشور ما چنين اتفاقي نيفتاد و هيچ بيماري بر زمين نماند و توانستيم بحران عظيمي را مديريت كنيم. در آغاز كار، با حجم زيادي از بيماران مواجه بوديم و چون خودم در آن زمان رييس بيمارستان لبافي‌نژاد بودم، هر روز با تعداد زيادي مرگ و بستري‌ها در بخش مراقبت‌هاي ويژه بيمارستان روبه‌رو مي‌شديم و در كل كشور هم روزانه حدود 50 هزار ابتلا و 700 مرگ و 8000 بستري در بخش مراقبت‌هاي ويژه را شاهد بوديم. يك فاجعه ملي را در آن زمان و در موج پنجم مشاهده كرديم. وقتي وزارت را آغاز كردم، مجموع واكسن‌هاي تزريق شده از دي ماه 1399 تا تير 1400 فقط 5 ميليون دوز بود در حالي كه امروز در تمام كشورها اعتقاد بر اين است كه بهترين روش مبارزه، واكسيناسيون است. اما هفته اول كه وزارت را آغاز كرديم، هيچ واكسني نداشتيم و هر آنچه رسيده بود تزريق شده بود. اگر از آن پس واردات واكسن شتاب گرفت، نتيجه تلاش مشترك رياست‌جمهوري و معاون اول دولت و مسوولان وزارت امور خارجه و وزارت بهداشت و جمعيت هلال احمر و بانك مركزي و حتي مسوولان گمرك و سازمان هواپيمايي كشوري بود كه تا امروز توانستيم با اين سرعت واكسن وارد كشور كنيم. تا امروز حدود 150 ميليون دوز واكسن وارد كشور شده و حدود 95 ميليون دوز واكسن تزريق شده است. هر يك از شما (خطاب به خبرنگاران) حتما يك نفر از اعضاي خانواده‌تان را بر اثر كرونا از دست داده‌ايد اما حالا بايد علت موفقيت را در كمك مردم جست‌وجو كرد. طي 40 سال گذشته و بعد از رخداد دفاع مقدس، براي اولين‌بار مردم اين‌طور به كمك ما آمدند چنانكه در پايگاه‌هاي واكسيناسيون شاهديم كه چه تعداد نيروي داوطلب و دانشجويان، هميار تزريق واكسن به مراجعان هستند در حالي كه اگر مسووليت تزريق واكسن صرفا بر عهده وزارت بهداشت بود بيش از يك سال طول مي‌كشيد تا جمعيت جديد را واكسينه كنيم. دو هفته قبل كه با مسوولان چند سازمان بين‌المللي جلسه داشتيم، متعجب بودند از اينكه چطور منحني تزريق واكسن، از آن شيب ملايم در چند ماه قبل، حالا به شيب صعودي رسيده چنانكه تا امروز 55 ميليون نفر دوز اول واكسن را دريافت كرده‌اند كه معادل 82 درصد جمعيت كل است و 38 ميليون نفر هم با دريافت دوز دوم به‌طور كامل واكسينه شده‌اند. حالا علاوه بر آن ذخيره‌اي كه از 150 ميليون دوز واكسن وارداتي داريم، واكسن‌هاي توليد داخل هم در اختيار ماست و مي‌تواند دوز سوم را تضمين كند چنانكه تا امروز 13 ميليون دوز واكسن توليد داخل به ما تحويل داده شده كه 12 ميليون دوز از اين تعداد آماده تزريق است و تا پايان آبان ماه، جمعيت دريافت‌كننده دوز دوم هم به 80 درصد افزايش خواهد يافت. در توليد داروهاي ضد كرونا هم به خودكفايي رسيده‌ايم و در حال حاضر 3 شركت توليد‌كننده فاويپيرواير و 8 شركت توليد‌كننده رمدسيوير در كشور فعال هستند اما كرونا براي آينده ما تهديد است. الان هم كشورهاي همجوار ما درگير موج ششم بيماري هستند. اگر سرعت واكسيناسيون ما افزايش پيدا نمي‌كرد، دوباره با همان شرايط تلخ موج پنجم مواجه مي‌شديم. البته تنها خاصيت واكسن افزايش مقاومت فردي است ولي ويروس كرونا همچنان وجود دارد و در جامعه در حال گردش است و بنابراين، جشن پايان كرونا در دنيا نخواهيم داشت. كرونا وجود دارد و ما بايد به زندگي با اين ويروس عادت كنيم چون حتي اگر در يك كشور ريشه‌كن شود، سفرهاي جهاني باز هم موجب انتقال ويروس از يك كشور به كشور ديگر خواهد شد.»