بزرگداشت يوسف ثبوتي فيزيكدان
استادي كه زادگاهش را فراموش نكرد
چهارمين برنامه تماشاي خورشيد به همت كميسيون ملي يونسكو-ايران به بزرگداشت استاد يوسف ثبوتي فيزيكدان سرشناس ايراني اختصاص داشت كه با حضور جمعي از اهالي فرهنگ و هنر عصر يكشنبه در تالار ايران فرهنگستان هنر برگزار شد.
در ابتداي اين مراسم حجت‌الله ايوبي، دبيركل كميسيون ملي يونسكو-ايران گفت: استاد ثبوتي را با مقاله‌هاي متعدد، نشان‌هاي فراوان، مدال‌هاي ملي و جهاني مي‌شناسيم و مي‌شناسند. نظام آموزشي امروز را مرهون استاد هستيم، او نظام ترمي را راه انداخت كه به ارزيابي سريع مدارك فارغ‌التحصيلان كمك كرد تا به گوشه گوشه جهان براي ادامه تحصيل بروند. اين استاد فرهيخته از زنجان برخاست، به تهران آمد و به كشورهاي مختلف رفت. برگشت و پروژه‌هاي بزرگ ملي را اجرا كرد اما زادگاهش را فراموش نكرد.
غلامعلي حداد عادل، رييس فرهنگستان زبان وادب فارسي ديگر سخنران اين نشست با اشاره به خاطرات تحصيلش در دانشگاه شيراز و مصاحبه دكتر ثبوتي با وي بيان كرد: وقتي دكتر ثبوتي وارد كلاس مي‌شد، خيلي منظم، جدي و با پشتكار بود. از ابتدا تا آخر كلاس، تمام تخته پر از فرمول بود. يك دقيقه هم به خود تنفس نمي‌داد و يكسره دانشجو را در فضاي علمي قرار مي‌داد. ما شيريني علم را در كلاس دكتر ثبوتي چشيديم، معني علم را فهميديم، روش علمي را لمس كرديم و عالم را ديديم كه چگونه از دريچه فيزيك به دنيا نگاه مي‌كند. او در كلاس غير از درس و بحث علمي، بحث ديگري نمي‌كرد و البته خيلي مهربان بود. در امتحان نيز خيلي جدي بود.
در ادامه اين برنامه عليرضا منادي سپيدان، رييس كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس گفت: پروفسور ثبوتي دانشگاهي را ساخت كه ديوار نداشت و بر اين اصل معتقد بود كه دانشگاه نبايد ديوار داشته باشد. ما شخصيت‌هاي علمي فراواني در كشور داريم كه بايد حق‌شان ادا شود. دكتر ثبوتي براي گرفتن بودجه براي مراكز تحقيقاتي بسيار زحمت كشيد تا بلكه بتواند اين مراكز را به روز كند و ارتقا دهد. ما توانمندي معرفي چنين شخصيتي را نداريم.
همچنين علي‌اكبر‌صالحي، معاون پيشين رييس‌جمهور درباره خصوصيات دكتر ثبوتي اظهار كرد: او انساني پيگير، خير انديش، دورانديش و دلسوز است و قلب سليم دارد. او به اندازه‌اي كه نياز است صحبت مي‌كند، نه از كسي بد گويي مي‌كند، غلو و مداهنه نمي‌كند. انساني مستغني از هر حيث و متكي به خود است. انساني كه در چنين شرايطي قرار مي‌گيرد و تمام هم و غمش را در خدمت به خلق مي‌گذارد، يعني در تمام طول زندگي‌اش عبادت مي‌كند. عبادت جز خدمت خلق نيست.
در ادامه اين برنامه سعداله نصيري قيداري، رييس دانشگاه شهيد بهشتي گفت: استاد براي هر كار نوآورانه خود در زندگي علمي‌‌اش، يك هدف مطلوب بر اساس آسيب‌شناسي وضع موجود و ديدگاه آينده‌نگر خاص خود ترسيم كرده و با عزمي استوار و اراده‌اي خلل‌ناپذير بر هر مانعي در رسيدن به آن فائق آمد. اقداماتي مانند تاسيس رصدخانه ابوريحان بيروني، همكاري در راه‌اندازي كتابخانه منطقه‌اي در دانشگاه شيراز، راه‌اندازي مقاطع فوق‌ليسانس و دكتراي فيزيك، راه‌اندازي انجمن نجوم ايران، احياي فعاليت‌هاي انجمن فيزيك ايران، تدوين درس‌نامه‌هاي جديد، اجراي نظام ترمي واحدي در دانشگاه‌ها، تاسيس پژوهشكده تغييرات اقليم و ... بخشي از تلاش‌هاي او بر اساس نيازسنجي، داشتن طرح و سماجت در رسيدن به آن است.
سيد محمود دعايي، مدير مسوول روزنامه اطلاعات نيز در اين مراسم گفت: من استثنايي در اين جمع هستم چون نه دانشگاهي هستم و نه توفيق بهره‌گيري علمي از محضر بزرگان داشتم اما سعادت حق‌شناسي داشتم. آن زمان كه عده‌اي استاد ثبوتي را به انزوا برده بودند، آيت‌الله يحيي عابدي سفارش او را به ما كرد. ما سعي كرديم دستاوردهاي ارجمند و ارزشمند او را انعكاس دهيم. پس از آن من به او ارادت پيدا كردم و فهميدم كه از تبار مرحوم روزبه است. من توفيق داشته‌ام كه حق و حرمت خيلي از بزرگان را نگه‌دارم.
استاد يوسف ثبوتي نيز در اين مراسم عنوان كرد: بر اين باورم دانشگاهيان ما وظايف خود را با توجه به امكانات در اختيارشان خوب انجام مي‌دهند و تاكنون فسادهاي بزرگ مالي و سازماني از دانشگاه و دانشگاهيان گزارش نشده است. بر اين باورم كه دانشگاه‌ها در درون خود آلودگي‌ها را از خود دور مي‌كنند. مواردي كه در دانشگاه ناهنجاري بوده، دانشگاه مجال عرض‌اندام به آن ناهنجاري را نداده است. دانشگاهيان بي‌آلايش هستند و اگر اين روند در نهادهاي مختلف بود بسياري از مشكلات وجود نداشت. يك ايراد اساسي در دانشگاه‌ها ديده مي‌شود كه دانشگاهيان ما خودزني مي‌كنند و بيش از همه به نقاط ضعف خود مي‌پردازند و كمتر نقاط قوت‌شان بيان مي‌شود. توصيه من به دانشگاهيان اين است كه زبان به بدي نگوييم؛ انتقاد كردن لازم و خوب است اما عيب‌جويي انتقاد نيست. اگر آقاي وزير علوم در اينجا بود مي‌گفتم دانشگاهيان جواني را با خون دل تحويل جامعه علمي مي‌دهيم اما متاسفانه توانايي نگهداري‌شان را نداريم. استاد جوان ما با حقوق ماهانه قادر به تامين مسكن نيست؛ بسياري از اساتيد 3 ساعت در مسير رفت و برگشت به منزل خود هستند و اگر در نزديكي دانشگاه، فضايي براي آنان فراهم مي‌شد مي‌توانستند اين وقت را صرف آموزش به دانشجويان كنند. آيا اينقدر ناتوان هستيم كه براي افرادي كه در اين راه زحمت مي‌كشند نمي‌توانيم اينها را تامين كنيم؟ آنها يك سرپناه 80 متري مي‌خواهند، آيا دانشگاه نمي‌تواند اين سرپناه را تامين كند؟
در ادامه نشان تماشاي خورشيد كميسيون ملي يونسكو- ايران به پاس يك عمر فعاليت علمي از سوي همسر شهيد شهرياري به استاد يوسف ثبوتي اهدا شد. همچنين با حضور چهره‌هاي فرهنگي و اساتيد دانشگاه‌ها از تمبر استاد ثبوتي رونمايي شد.