رکوردزنی قیمت دلار

گروه اقتصادی 

روز گذشته قیمت دلار در بازار ۱۹۰ تومان نسبت به روز 21 آبان ماه افزایش داشت و به 28 هزار و530 تومان رسید که نسبت به پایان هفته گذشته، با افزایش نزدیک به یک درصدی همراه شد. قیمت یورو هم در بازار آزاد، تا ۳۲ هزار و 712 تومان افزایش یافت، در این روز صرافی‌ها هر دلار را ٢٧ هزار و ۵٧٢ تومان خریداری کردند و قیمت خرید هر یورو نیز در صرافی‌های بانکی ٣١ هزار و ٢۶۵ تومان و قیمت فروش آن ٣١ هزار و ٨٩٧ تومان بود. اما در حالی دلار رکورد بالاترین قیمت سال جاری را شکست که فعالین این حوزه با توجه به انتشار خبر آزادسازی بخشی از پول‌های بلوکه شده انتظار کاهش قیمت در بازار را داشتند.علی نادری، مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) دو روز قبل در حساب کاربری خود در صفحه توییتر نوشت: کمتر از ۱۰۰ روز پس از آغاز دولت سیزدهم، اخیرا بیش از ۳.۵ میلیارد دلار از منابع مسدود ایران در یکی از کشورها در دسترس قرار گرفته و بخش قابل توجهی از این منابع در حال ورود به چرخه تجاری کشور است. اما چرا واکنش نرخ دلار پس از این خبر معکوس بود؟

نگرش‌ها مثبت نیست
سید مرتضی افقه، اقتصاددان در خصوص افزایش نرخ دلار طی روزهای اخیر و شکستن رکورد 28 هزار و 550 تومانی آن در روز گذشته بر این باور است که متغیر بسیار تاثیرگذار و فعال در اقتصاد ایران بحث شدت گرفتن تحریم‌هاست که پس از تحریم فروش نفت از یکسو و عدم توان خرید نیازهای کشور همواره با رشد قیمت‌ها مواجه شدیم.این اقتصاددان در ادامه به «اعتماد» گفت: در شرایط فعلی حتی بیانات شفاهی در مورد تحریم‌ها در صورتی که خوش بینانه باشد بدون آنکه حتی اتفاق واقعی در اقتصاد رخ دهد نیز می‌تواند منجر به کاهش نرخ ارز شود و در صورتی هم که این اخبار بدبینانه باشد می‌تواند منجر به افزایش این نرخ در بازار شود.
ادامه مذاکرات در هاله‌ای از ابهام
افقه تصریح کرد: با توجه به اینکه مذاکرات با غرب نیز فعلا در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است و به دلیل نگرش منفی تیم جدید مذاکره‌کننده با کشورهای اروپایی و آمریکا زمینه  برای افزایش جدید نرخ ارز بیشتر شده است.این اقتصاددان با بیان اینکه بدبینی‌ها نسبت به آینده اقتصادی بیشتر از قبل شده است، افزود: عدم تحرک جدی در مورد حل مشکل تحریم‌ها به فنر ارزی فشار می آورد و عملا در صورتی که مشکل تحریم‌ها حل نشود این افزایش قیمت رو به بالا را در بحث ارزی خواهیم داشت.افقه تصریح کرد: همواره شاهد آن بوده ایم که با سخنان خوش‌بینانه و یا بدبینانه قیمت دلار تغییر کرده است ضمن آنکه سخنان اخیر «جوبایدن»در مورد هشدار به کشورهای دیگر در خصوص نخریدن نفت ایران باعث نوسانات اخیر نرخ ارز بوده است.
نتایج سفرها مثبت نبودند
او با اشاره به رفت و آمدهای علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه به کشورهای اروپایی خاطرنشان کرد: تاکنون ایشان پاسخ مثبتی در این سفرها به سه کشور اروپایی حاصل نکرده است و نتیجه آن شده که این بدبینی ها نسبت به مذاکرات شدت گرفته است و همه این عوامل زمینه را برای افزایش قیمت ارز ، طلا و سایر کالاها فراهم کرده است.
این اقتصاددان در پاسخ به این پرسش که چرا اخباری نظیر آزاد شدن ارزهای بلوکه شده هم تاثیری بر بازار ارز نمی گذارد؟ تصریح کرد: قاعدتا بازار ارز باید نسبت به این اخبار واکنش مثبت نشان می‌داد اما ظاهرا به اندازه‌ای بدبینی نسبت به نگرش دولت نسبت به تحریم ها و سخنانی که در این مورد شنیده می‌شود در کشور بوجود آمده است که قیمت دلار نسبت به حل مشکل انعطاف‌ناپذیر شده و ارز هم رو به بالا در حرکت است.
افقه تصریح کرد: تنها زمانی که آثار خوشبینی‌ها در بازار نمایان شود می‌توان به کاهش نرخ ارز امیدوار بود، در غیر این صورت نتیجه بدبینی‌ها همین افزایش نرخ ارز خواهد بود.
حذف ارز 4200 تومانی
 منجر به تورم شدید می شود
این اقتصاددان در مورد اراده دولت در خصوص حذف ارز 4200 تومانی نیز گفت: این قضیه قطعا یک شوک جدی به اقتصاد وارد می‌کند و برخلاف تصوراتی که مجلسی‌ها و دولت بابت جبران این قضیه دارند این اقدام به سختی کنترل خواهد شد و این شوک قیمت‌ها را بالاتر می‌برد و توم شدیدی را ایجاد خواهد کرد.
افقه با بیان اینکه اقدامات جبرانی دولت هم چندان برای این موضوع کافی نیست، تصریح کرد: کاهش قدرت خرید مردم به قدری افزایش می‌یابد که بعید به نظر می‌رسد این کمک‌ها کافی باشند و مجددا همانند دوره احمدی‌نژاد با شوک ناشی از افزایش قیمت‌ها با شعار هدفمندی یارانه ها مواجه می شویم، هر چند ممکن است در ابتدا آثار مثبتی داشته باشد اما در نهایت زیان این دست از سیاست‌های غلط دولت را طبقه متوسط و فقیر جامعه می بینند این در حالی است که باید در جهت رفاه اقشار ضعیف با تدبیر بیشتری عمل شود.
۵۰ میلیارد دلار منابع بلوکه شده کشور
برآوردها  حاکی از آن است که تقریبا پول‌های بلوکه شده ایران در سایر کشورها به ۵۰ میلیارد دلار می‌رسد که آزادسازی و تزریق آن‌ها به بازار ارز نقش مهمی در ساماندهی بازار ارز خواهد داشت‌ اما طبق نظر کارشناسان، تاکنون هر بار که قیمت‌ها در بازار ارز روند صعودی به خود گرفت، دولت‌ها با آگاهی از تاثیر روانی مثبت انتشار اخبار درباره آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده، از این موضوع برای کاهش قیمت‌ها در بازار ارز استفاده می‌کنند، درحالی‌که این کاهش موقتی بوده و حتی ممکن است با گذشت زمان و مشخص شدن گفتار درمانی این اخبار، اثر منفی نیز داشته است.  کشورهای بدهکار به ایران و میزان بدهی آن‌ها شامل انگلیس معادل۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون پوند، کره جنوبی معادل هشت میلیارد دلار، ژاپن به میزان سه میلیارد دلار، آمریکا سه میلیارد دلار، عراق معادل شش میلیارد دلار و لوگزامبورگ دو میلیارد دلار است که علت بدهی آن‌ها عمدتا ناشی از صادرات نفت، گاز و برق است که تحریم‌ها مانع از رسیدن پول آن‌ها به کشور شده است.