در گفت‌وگو با معاون پيشين بورس تهران مطرح شد
ريزش‌هاي تمام نشدني بورس
يادداشتي
با عنوان
بحران بورس نقطه تلاقي
آسيب‌هاي سياسي اقتصادي
و اجتماعي
از
حسن احمدي
ندا جعفري
شاخص كل بورس اوراق بهادار تهران در پايان معاملات هفته‌اي كه گذشت (چهارشنبه ۲۴ آذر) با ۵۶ هزار واحد افت نسبت به هفته قبل به عدد يك ميليون و ۲۹۳ هزار واحد رسيد؛ بر اين اساس افت شاخص كل در هفته جاري ۴.۳ درصد بود. شاخص كل در پايان روز چهارشنبه (هفته گذشته) در حالي با رقم يك ميليون و ۳۴۹ هزار واحد به معاملات خود پايان داد كه اين رقم در (۲۴ آذرماه) به يك ميليون و ۲۹۳ هزار واحد رسيد.شاخص كل (هم‌وزن) در پايان هفته گذشته ۳۶۳ هزار و ۵۸۶ واحد بود كه در هفته جاري اين عدد به ۳۴۴ هزار و ۵۰۵ واحد و شاخص قيمت (هم‌وزن) از ۲۲۸ هزار و ۷۸۳ واحد به عدد ۲۱۶ هزار و ۶۹۶ واحد رسيد.در پنج روز معاملاتي اين هفته بورس، نمادهاي شركت سرمايه‌گذاري تامين اجتماعي (شستا)، گروه دارويي بركت (بركت)، فولاد مباركه اصفهان (فولاد)، ايران‌خودرو (خودرو)، ملي صنايع مس ايران (فملي) در گروه نمادهاي پر تراكنش قرار داشتند.
زمان انتخابات همه كانديداها پرچم بازار سرمايه را به دست گرفته بودند. حسن فهيمي‌راد، از پيشكسوتان بازار سرمايه و معاون پيشين دبيركل بورس تهران معتقد است؛ تا زماني كه از بورس مراقبت نشود اين ريزش‌هاي بورس ادامه خواهد داشت. به نظر مي‌رسد اين بازار در حال حاضر اولويت مسوولان كشور نيست، اين در حالي است كه زمان انتخابات دوره سيزدهم رياست‌جمهوري همه كانديداها پرچم بازار سرمايه را به دست گرفته بودند و با شعارهاي عجيب بهبود شرايط بورس در يك ماه و يك هفته وارد كارزار انتخابات شده و كسب آرا كردند.
فهيمي‌راد در ادامه به «اعتماد» گفت: حال اين سوال مطرح مي‌شود كه چرا پس از انتخابات اين شعارها به كلي فراموش شده است و امروز هم با برخي انتصاباتي كه در بورس انجام شده مي‌بينيم كه به نظر مي‌رسد نمي‌خواهند بازار سرمايه موفق عمل كند اين در حالي است كه بازار سرمايه بازاري زنده است كه نياز به مراقبت دارد.
راه توسعه اقتصادي از دروازه بورس است
اين كارشناس بازار سرمايه با بيان اينكه هم در زمان افزايش بيش از انتظار شاخص‌ها و هم در زمان كاهش بي‌رويه آن بايد ابراز نگراني كرد، گفت: هر اقدامي كه در جهت توسعه اقتصادي كشور صورت گيرد بايد از دروازه بورس عبور كند.
او ادامه داد: تاكنون دولت از اين بازار حدود هزاران ميليارد تومان اوراق به فروش رسانده كه مركز آن در بازار سرمايه بوده است و همان‌گونه كه دولت از اين بازار سود مي‌برد بايد مراقب آن هم باشد.
فهيمي‌راد تصريح كرد: متاسفانه هيچ كس در اين شرايط و در زمان افت شاخص‌ها پاسخگو نيست و حتي رييس سازمان بورس هم صحبت قانع‌كننده‌اي در اين باره نمي‌كند تا علت اصلي اين ريزش‌ها را بيان كند، اينكه مي‌گويند بازار اوراق بدهي با بازار سهام فرق دارد به اعتقاد من درست نيست، چراكه در نهايت از اين بازار پول خارج مي‌شود . اين درس اول اقتصاد است زماني كه پول از بازار خارج شود عده‌اي سهم‌شان را مي‌فروشند.
اين كارشناس بازار سرمايه افزود: زماني كه به بانك‌ها، شركت‌هاي سرمايه‌گذاري و صندوق‌ها تكليف مي‌كنند كه اين اوراق را بخرند آنها هم اقدام به خريد مي‌كنند. البته اشكالي هم ندارد و مي‌خرند اما آقايان بگذارند بازار هم فعاليت خودش را داشته باشد. اين موضوع مهمي است كه بازار سرمايه بازاري دستوري نيست كه برخي تكليف مي‌كنند بازار بايد درست و نگراني مردم رفع شود.
فهيمي‌راد با بيان اينكه امروز اين بازار نيازمند يك مكانيسم و راه‌حل جدي است، افزود: سهامداران بايد امروز متقاعد شوند كه اين بازار رو به بهبود است، اگر مردم امروز سرمايه‌هاي‌شان را به جاي سوداگري (خريد دلار و سكه و ...) به بورس آورده‌اند بايد به نحوي به آينده بازار اميدوار شوند.
بازار سرمايه روند طبيعي ندارد
او ادامه داد: دستكاري در بورس و باطل كردن سهم‌ها نشان مي‌دهد كه اين بازار روند طبيعي ندارد و اين موضوع قابل درك نيست كه يك روز همه سهم‌ها منفي و يك روز همه مثبت باشد.
اين كارشناس بازار سرمايه در پاسخ به اين پرسش كه اين روند ريزش‌ها در بازار سرمايه و اين اصلاحات چقدر طبيعي است، افزود: اين اصلاحات اصلا طبيعي نيست، زيرا اصلاحات به مرور انجام مي‌شود و بر اساس عملكرد شركت‌ها و فاكتور‌ها اين روند انجام مي‌گيرد و مشخص است كه اين اصلاحات دستوري است بالاخره همان‌گونه كه گفته مي‌شود بورس آينه تمام‌نماي اقتصاد است مگر مي‌شود اين ميزان ضد و نقيض شود؟ او ادامه داد: چه اشكالي دارد از پيشكسوتان بازار و روساي قبلي پرسيده شود كه چگونه اين مشكلات را در بورس برطرف كرده‌اند.
اين كارشناس بازار سرمايه با اشاره به مذاكرات و اخبار سياسي و تاثير آن بر بورس گفت: در صورتي كه مذاكرات سرنوشتي مثبت داشته باشد بازار سرمايه نيز به موازات آن با توجه به وضع مالي شركت‌ها رشد مي‌كند و عملكرد شركت‌ها و سودهايي كه پيش‌بيني شده بر بورس تاثير خواهد داشت.
وزير اقتصاد به سرمايه‌گذاران خرد
پاسخگو باشد
او ادامه داد: در حالي كه وزير اقتصاد بايد به افرادي كه در بازار سرمايه پول آورده‌اند و سرمايه‌گذار خرد شده‌اند پاسخگو باشد، تنها به افرادي كه بخشنامه صادر مي‌كنند يا به نمايندگان مجلس پاسخگو است اين در حالي است كه در 30 سال گذشته براي اين بازار تلاش شده تا 50 ميليون نفر امروز سهامدار داشته باشد و اين بازار يك‌شبه كشف نشده و هر زمان نوسان داشته طي اين سال‌ها حل شده است.
اين كارشناس بازار سرمايه با بيان اينكه طي دو سال قبل بيش از نصف سرمايه مردم در اين بازار از بين رفت، گفت: حتي در اين شرايط هم اغلب مردم براي توسعه كشور در بورس فعاليت مي‌كنند، به اميد اينكه بازار به روند طبيعي خود برگردد، اما متاسفانه مي‌بينيم كه كسي پاسخگو نيست و حتي بازار خودرو كه دلال‌ها در آن هستند بيشتر از اين بازار شفاف است و به مردم پاسخگو هستند.