نيكلاس برنز به عنوان سفير جديد امريكا در چين معرفي شد
استراتژي بايدن درباره نحوه مواجهه با چين شكل مي‌گيرد
نيكلاس برنز ديپلمات باتجربه‌اي است كه در هر دو حزب جمهوري‌خواه و دموكرات مقبوليت دارد
نيكلاس برنز، ديپلمات برجسته امريكايي كه در هر دو حزب جمهوري‌خواه و دموكرات از مقبوليت برخوردار است، سرانجام توانست راي اعتماد مجلس سناي امريكا را براي تصدي مقام سفارت امريكا در چين به دست آورد. سناي امريكا روز گذشته با 75 راي موافق در مقابل 18 راي مخالف، صلاحيت برنز را براي تصدي اين پست، تاييد كرد. انتصاب ديپلمات باتجربه‌اي همچون برنز از اين جهت اهميت دارد كه او قرار است روابط دو جانبه پيچيده و بسيار حساس امريكا با چين را مديريت كند. اين نخستين‌بار در طول 14 ماه گذشته است كه سناي امريكا صلاحيت سفير اين كشور در چين را تاييد مي‌كند.
نامزدي نيكلاس برنز در ماه آگوست از سوي كاخ سفيد اعلام شد. اما روند تاييد صلاحيت او در سناي امريكا از سوي ماركو روبيو به حال تعليق درآمد. روبيو سرانجام زماني راضي به ادامه بررسي صلاحيت برنز شد كه هفته گذشته سناي امريكا با راي اكثريت و قاطع خود طرحي را تصويب كرد كه براساس آن دولت چين به واسطه رفتارش در قبال اقليت اويغور اين كشور مجازات مي‌شود. براساس اين طرح، قرار است واردات آن دسته از كالاهاي چيني به امريكا كه در استان سين‌كيانگ توليد مي‌شود به واسطه اينكه ممكن است در روند توليدات‌شان از نيروي كار اجباري استفاده شود، ممنوع شود. استان سين‌كيانگ محل زندگي اقليت مسلمان اويغور است و دولت چين در اين استان كارخانه‌هاي توليدي بسيار زيادي تاسيس كرده است.
دولت بايدن اعلام كرده كه رويكردش در قبال چين بر اين اساس تنظيم شده كه هر زمان كه لازم شد رقابت با چين در دستور كار و هر زمان كه لازم شد همكاري با چين در اولويت خواهد بود و هر زماني كه لازم بود خصومت با چين، به اولويت نخست تبديل خواهد شد. اما جو بايدن، رييس‌جمهوري امريكا اخيرا مستقيما با شي‌جي پينگ گفت‌وگو كرده است كه به گفته خودش از كيفيت روابط ميان دو كشور محافظت كرده و مانع از اين شود كه رقابت سخت با چين تبديل به يك درگيري تمام عيار شود.
نيكلاس برنز كه استاد دانشگاه هاروارد است و سفير سابق امريكا در ناتو نيز بوده است، در جلسه استماع تاييد صلاحيتش در مجلس سنا گفته بود كه در قرن بيست و يكم «چين تهديدي بزرگ براي امنيت امريكا و جهان دموكراتيك است.» البته تاكيد كرد كه «چين آنقدرها هم قدرتمند نيست و امريكا همچنان به لحاظ تناسب قوا و برخورداري از مزيت متحدان بيشتر، از قدرت بيشتري براي مقابله به قدرت نوظهور چين برخوردار است. برنز در آن زمان گفته بود كه اگر از سوي سناي امريكا تاييد شود به جو بايدن كمك خواهد كرد تا استراتژي رقابت و همكاري را درخصوص چين به اجرا بگذارد. نيكلاس برنز معتقد است كه چيني‌ها با سوءاستفاده از قوانين تجارت بين پكن و واشنگتن سعي مي‌كنند هزينه‌هاي تجاري را بر دوش تاجران و كارگران امريكايي بيندازند. برنز همچنين درخصوص رفتار چين با مسلمانان اويغور سخن گفته بود و سياست چين در قبال اين اقليت را «نسل‌كشي» توصيف كرده بود. برنز همچنين درخصوص ميزان قدرت چين گفته بود: «چين مدعي است كه قدرت شرق در حال ظهور است و قدرت غرب در مسير زوال قرار گرفته. اما من به قدرت كشورمان ايمان دارم. جمهوري خلق چين يك قدرت مولد نيست و متكي به خود نيست. البته اين كشور قدرت فوق‌العاده‌اي دارد اما به لحاظ جمعيتي، اقتصادي و سياسي، نقاط ضعف و چالش‌هاي خود را نيز دارد.» برنز يكي از ديپلماتهاي امريكايي است كه معتقد است امريكا بايد در رقابتش با چين در موضوعاتي نظير ميزان اثرگذاري چين بر همكاري‌ها در اقيانوس آرام و اقيانوس هند، مبارزه با تغييرات آب و هوايي و برنامه هسته‌اي كره‌شمالي، توازن ايجاد كند. زماني كه برنز به عنوان نامزد سفارت امريكا در چين معرفي شد، واكنشي كه امريكا از سوي چين دريافت كرد نيز مثبت بود. چين مدت‌ها از رويه خصومت‌آميز دولت امريكا در قبال پكن شكايت داشت و با معرفي برنز بارقه اميدي در چين ايجاد شد. در ماه آگوست گذشته، روزنامه گلوبال تايمز كه روزنامه ملي چين است در مقاله‌اي به نقل از لي هايدونگ، استاد دانشگاه روابط خارجي چين نوشت: «نظريات آقاي برنز درباره چين به نسبت متعادل است. او تندرو نيست و به عنوان يك ديپلمات نيز سرسخت نيست و با ديپلماتهاي دولت ترامپ، نظير مايك پمپئو متفاوت است.»
به‌طور كلي در امريكا دو ديدگاه درخصوص نحوه مواجهه با چين وجود دارد؛ برخي سياستمداران امريكايي معتقدند كه رفتارهاي چين و تحركات اين كشور در درياي چين جنوبي و شرقي و همچنين نحوه مواجهه اين كشور با اعتراضات دموكراسي‌خواهانه در هنگ‌كنگ، نشان از روش‌هاي تهاجمي چين دارد و امريكا بايد چين را در منطقه آسيا پاسيفيك مهار كند. علاوه بر اين گستره بسيار وسيع فعاليت‌هاي اقتصادي چين در منطقي نظير امريكاي لاتين كه به نوعي حياط خلوت امريكا محسوب مي‌شود و همچنين سرمايه‌گذاري‌هاي عظيم چيني‌ها در بسياري از كشورهاي آفريقايي روي زيرساخت‌هاي كشورهاي مختلف اين قاره، موقعيت امريكا را به عنوان يك قدرت جهاني به خطر انداخته است. علاوه بر اين چين طي سال‌هاي اخير در حوزه نظامي تحركات بسياري صورت داده و سعي مي‌كند در زمينه توانايي موشكي، استفاده از تكنولوژي‌هاي مدرن در ساخت موشك‌هاي ماموفق صوت و همچنين توسعه ناوگان دريايي خود در اقيانوس آرام، قدرت خود را افزايش دهد. مجموعه اين عوامل مو‌جب خواهد شد كه نظم موردنظر امريكا در منطقه اقيانوس آرام به خطر بيفتد و چنانچه امريكا هر چه سريع‌تر سياست مهار را درقبال چين به اجرا نگذارد، مجبور خواهد شد نظم جديد ديكته شده توسط چين را بپذيرد. سياست‌هاي دولت ترامپ كاملا منطبق بر همين ديدگاه طرح‌ريزي شد و در نتيجه در دولت ترامپ امريكا به سمت رويارويي مستقيم با چين از طريق به راه انداختن جنگ تجاري پيش رفت.
دسته‌اي ديگر از سياستمداران امريكايي ديدگاهي نسبتا متعادل‌تر در قبال چين دارند. آنها معتقدند كه چين هنوز به مرحله‌اي نرسيده است كه امريكا توافق مقابله با آن را نداشته باشد. آنها معتقدند رويارويي مستقيم و بي‌پروا با چين هزينه‌هاي اقتصادي و نظامي زيادي بر امريكا تحميل مي‌كند و واشنگتن در ابتدا بايد رويكرد گفت‌وگو و مذاكره با چين را
در پيش بگيرد.
البته اين دسته از سياستمداران كه به نظر مي‌رسد نيكلاس برنز هم در ميان آنها باشد، در ضرورت رويارويي با ظهور قدرت چين ترديدي ندارند اما معتقدند كه امريكا بايد چند رويكرد را در قالب يك استراتژي چند وجهي در قبال چين به كار بگيرد. از اين رو است كه در دولت جو بايدن در ابتداي كار بر رويكرد مذاكره با چين و حل اختلافات از طريق گفت‌وگو و يافتن فصل‌هاي مشترك همكاري رو كشور به جاي تاكيد بر نقاط افتراق، تاكيد شده است. هر چند برخي معتقدند كه دولت بايدن هنوز در روابط با چين از سياست‌هاي دوران ترامپ فاصله نگرفته است. اگرچه بايدن در روز پنجاهم روي كار آمدنش محدوديت تعرفه محصولات پزشكي چين را تمديد كرد، با اين وجود در آستانه سال نو ميلادي با همتاي چيني خود شي‌جين پينگ اولين تماس تلفني‌اش را از زمان روي كار آمدن برقرار كرد. طرف امريكايي در اين تماس بر نگراني‌هاي مطرح شده در مورد شيوه‌هاي اقتصادي، حقوق بشر و تايوان تاكيد داشت در حالي كه چين بر احترام متقابل، همكاري و گفت‌وگو تاكيد مي‌كرد. حال بايد ديد كه آيا با شروع به كار نيكلاس برنز به عنوان سفير جديد امريكا در چين، واشنگتن از سياست‌هاي دوران قبل فاصله خواهد گرفت يا خير و آيا موفق خواهد شد استراتژي مختص به خودش را در قبال چين تدوين كند؟